Ứng phó mạnh mẽ đối với đại dịch COVID-19, trong khi tăng xuất khẩu và chi tiêu công lành mạnh đã giúp Việt Nam vượt qua cuộc suy thoái toàn cầu năm 2020 - Ảnh: AFP

Nhưng nhiều ngành vẫn còn phải chịu “nỗi đau đại dịch”, khi các biện pháp ngăn chặn virus lây lan và tạm thời đóng cửa biên giới tác động mạnh đến ngành du lịch của đất nước, nó cũng khiến ngành hàng không - từng một thời phát triển bùng nổ - hiện “khập khiễng từng bước”.

Trong khi nhiều quốc gia có tỷ lệ lây nhiễm và tử vong cao, Việt Nam ghi nhận chưa đến 1.500 ca nhiễm COVID-19 và 35 trường hợp tử vong - nhờ các biện pháp cách ly hàng loạt, truy vết bệnh trên diện rộng và kiểm soát chặt chẽ việc di chuyển, trong khi vẫn cho phép các nhà máy mở cửa và mọi người nhanh chóng trở lại làm việc.

Ông Nguyễn Xuân Thành, giảng viên chính sách công Đại học Fulbright Việt Nam, nói với AFP: “Các biện pháp cách ly, giãn cách xã hội chặt chẽ kéo dài chưa đầy 3 tháng, nên hoạt động trong nước nhanh chóng trở lại bình thường vào tháng Sáu”.

Việt Nam ghi nhận chưa đến 1.500 ca nhiễm COVID-19 và 35 trường hợp tử vong - nhờ các biện pháp cách ly hàng loạt, truy vết bệnh trên diện rộng và kiểm soát chặt chẽ việc di chuyển - Ảnh: AFP

Trong khi nhiều quốc gia phương Tây kêu gọi người dân ở trong nhà đến nửa năm, người Việt Nam đã có thể đổ xô đến những bãi biển tuyệt đẹp, khi chính phủ cố gắng tạo cơ hội phục hồi cho ngành du lịch trong nước.

Có những lo ngại thực sự đối với nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như Việt Nam, khi nhu cầu về quần áo, giày dép và điện thoại thông minh sụt giảm tại một số thị trường lớn nhất - bao gồm Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản và Hàn Quốc. "Nhưng hóa ra xuất khẩu vẫn giúp thúc đẩy tăng trưởng trong năm nay", ông Thành nói. Ông nhận định, "đó là bởi vì Việt Nam có thị trường xuất khẩu rất đa dạng - không phụ thuộc vào bất kỳ thị trường nào”.

Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong 9 tháng đầu năm 2020, các lô hàng đến Trung Quốc đã tăng hơn 15% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhu cầu đối với nhiều mặt hàng được sản xuất tại Việt Nam - như đồ điện tử gia dụng, đồ nội thất văn phòng, máy tính và tivi - đã tăng vọt trong thời gian đại dịch do mọi người buộc phải ở nhà trong thời gian phong tỏa. Điều đó có nghĩa là nếu Việt Nam không đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,8% trong năm nay, nền kinh tế dự kiến ​​sẽ tăng 2,4%, một con số theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) sẽ là một trong những nền kinh tế tốt nhất trên thế giới. IMF đã dự báo mức giảm tăng trưởng toàn cầu là 4,4%.

Giới quan sát cho rằng Việt Nam một phần được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung khi các công ty như Apple tìm cách chuyển chuỗi cung ứng của họ để tránh hàng rào thuế quan. Xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ tăng khoảng 25% lên 54,7 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm.

Tuy nhiên, việc vắng bóng du khách nước ngoài đã giáng một đòn mạnh vào ngành du lịch Việt Nam.

Đại dịch COVID-19 đã giáng một đòn mạnh vào ngành du lịch Việt Nam - Ảnh: AFP

Cố đô Huế được UNESCO công nhận - vốn nổi tiếng với du khách nước ngoài - giờ vắng hẳn bóng khách quốc tế. Sở du lịch tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết 80% khách sạn ở Huế đã đóng cửa, 8.000 người mất việc làm.

Hà Nội cũng không thoát số phận nghiệt ngã vì COVID-19, và ông chủ khách sạn tư nhân Nguyen Dinh Toi nói đơn giản: “du lịch đã chết”. Người điều hành các khách sạn ở phố cổ Hà Nội, Vịnh Hạ Long và Sa Pa cho biết: “Chúng tôi đã sống sót sau đại dịch SARS, qua cả cơn bão tài chính năm 2009-2010, nhưng tình hình hiện nay không thể tin nổi”.

Dòng tiền được đổ vào các dự án cơ sở hạ tầng để đỡ đòn đánh kinh tế từ đại dịch - Ảnh: AFP

Tuy nhiên, nền kinh tế Việt Nam ít bị ảnh hưởng hơn so với các nước khác trong khu vực, những nước cũng phụ thuộc vào du lịch như Thái Lan, nơi IMF dự đoán nền kinh tế sẽ sụt giảm 7,1% trong năm nay.

Ông Thanh cho biết, chính phủ đã giúp đỡ đòn đánh kinh tế bằng cách đổ tiền vào các dự án cơ sở hạ tầng như cầu đường. Ông nói: “Điều này tạo ra nhu cầu bổ sung, bù đắp cho tác hại từ COVID-19 và sự sụt giảm tiêu dùng của các hộ gia đình, đồng thời nó cũng tạo ra việc làm”. Đầu tư công trong 11 tháng đầu năm 2020 tăng 34%, cao nhất trong vòng 9 năm, theo báo cáo của chính phủ Việt Nam.

Adam McCarty, chuyên gia kinh tế trưởng của Mekong Economics có trụ sở tại Hà Nội, cho biết “chiến thắng tương đối của Việt Nam trong năm nay có thể dẫn đến lợi ích trong những năm tới”. Ông nói, cách xử lý COVID-19 “hầu như đã khiến Việt Nam nổi tiếng khắp thế giới", nó phát tín hiệu cho các công ty lớn ở nước ngoài rằng họ nên có cái nhìn khác về Việt Nam.

Thanh Hải (theo Channel NewsAsia, AFP)