Lượng hành khách thông qua cảng hàng không đạt 52,8 triệu lượt khách, giảm 45,5% so với cùng kỳ năm 2019 - Ảnh: N.BÌNH

Bức tranh tổng thể ngành vận tải hành khách cho thấy sự phân hóa rõ rệt giữa các loại hình vận tải. Trong khoảng 10 năm trở lại đây, thị trường vận tải hàng không Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc, với tốc độ tăng trưởng liên tục đạt mức 2 con số, trung bình đạt 15,8%/năm. 

Theo báo cáo của Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế (IATA), Việt Nam được ghi nhận là một trong những thị trường hàng không có tốc độ tăng trưởng hàng năm nhanh nhất thế giới, cao hơn tốc độ trung bình của khu vực châu Á - Thái Bình Dương. 

Tỷ trọng vận tải hành khách qua đường hàng không tăng gấp hơn 2 lần từ mức 0,5% trong năm 2009 lên mức 1,2% trong năm 2019. 

Đối với vận tải hành khách đường bộ, đây là hình thức vận tải chiếm tỷ trọng lớn nhất, trên 93% trong năm 2019, tăng đều trong vòng 10 năm qua với tốc độ tăng trưởng trung bình khoảng 5%/năm. 

Tuy nhiên, sự tăng trưởng mạnh mẽ trong lịch sử đã bị dừng lại vào năm 2020 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 bùng phát toàn cầu. Khi các yêu cầu hạn chế đi lại được thực hiện, ngành du lịch và vận tải hành khách đã trở thành những lĩnh vực bị ảnh hưởng nhiều nhất.

Lượng hành khách của ngành vận tải hành khách trong 11 tháng chỉ đạt 3,216 tỉ lượt người, tương đương 70,3% so với cùng kỳ năm 2019. Tình trạng sụt giảm hành khách xảy ra đối với tất cả các loại hình vận tải, trong đó vận tải hàng không có mức sụt giảm nhiều nhất.

Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), COVID-19 được cho là cú sốc lớn nhất đối với vận tải hàng không kể từ Thế chiến thứ 2, gây ra mức suy giảm kỷ lục về lượng hành khách luân chuyển toàn cầu (66%), ước tính thiệt hại gần 118,5 tỉ USD trong năm 2020 và 38,7 tỉ USD trong năm 2021. Lượng hành khách sụt giảm 60,5%, doanh thu giảm còn 191 tỉ USD, chưa bằng 1/3 so với doanh thu năm 2019.

Tại Việt Nam, nhờ dịch được sớm kiểm soát nên tình hình ngành hàng không đỡ bi đát hơn. Theo thống kê từ Cục Hàng không Việt Nam, trong 10 tháng đầu 2020, lượng hành khách thông qua cảng hàng không đạt 52,8 triệu lượt khách, giảm 45,5% so với cùng kỳ năm 2019. Trong số này, khách quốc tế đạt 7,1 triệu lượt khách, giảm 79,4% so với cùng kỳ năm 2019, khách nội địa đạt 45,7 triệu lượt khách, giảm 26,8% so với cùng kỳ năm 2021

IATA dự báo tình hình năm 2021 sẽ cải thiện so với năm 2020, đặc biệt vào nửa cuối năm 2021. Việc các hãng hàng không cắt giảm chi phí cùng với nhu cầu gia tăng trong năm 2021 do mở cửa trở lại biên giới và thử nghiệm và hoặc sự sẵn có phổ biến của vắc xin được kỳ vọng sẽ đưa dòng tiền dương trở lại vào quý 4-2021.

Nhiều hãng hàng không chuyển máy bay chở khách thành chở hàng

Nhiều hãng hàng không bắt đầu có xu hướng biến máy bay chở khách cũ thành máy bay vận chuyển hàng hóa ở thời điểm thương mại điện tử phát triển mạnh.