Hầu hết tài xế chọn thanh toán phí qua trạm bằng tiền mặt dù đã có làn thu phí tự động - Ảnh: A LỘC

Tôi đi ôtô và thấy rất rõ thuận lợi nếu áp dụng thu phí không dừng, gắn thẻ và nạp tiền trước vào tài khoản nên xe nhanh chóng qua trạm, không mất thời gian dừng cho các thủ tục mua vé, lắm khi xe trước đưa tiền chẵn, chờ thối lại ảnh hưởng các xe sau.

Ai đang trì hoãn việc chung?

Cách thu phí thủ công không ít lần gây ra cảnh lộn xộn và ùn tắc giao thông tại trạm. Như trên cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây thường kẹt xe tại trạm thu phí có nguyên nhân do thu phí thủ công khiến mất thời gian hơn.

Người đi xe đã dán thẻ không dừng vẫn gặp cản trở, chậm trễ do các xe chưa dán thẻ nhưng vẫn đi vào làn thu phí tự động và vẫn được nhân viên soát vé cho qua.

Dư luận nhiều năm bức xúc, nghi ngờ về sự minh bạch trong nguồn thu từ các trạm thu phí. Thu phí không dừng là giải pháp cho việc này nhưng đã bị trì hoãn quá lâu, mãi chưa thể thực hiện.

Nay đến lúc có lệnh của Thủ tướng yêu cầu tất cả các trạm phải chuyển sang hình thức thu phí điện tử không dừng chậm nhất là ngày 31-12-2020 lại lòi ra thực tế nhiều chủ xe không sẵn sàng cho việc này. Việc thu phí chưa đồng bộ, chưa liên thông nhau gây phiền hà cho công việc chung.

Mừng là đến nay đã hoàn thành dự án thu phí không dừng giai đoạn 1, giai đoạn 2 dự kiến xong cuối năm 2020. Tuy nhiên, theo thống kê mới đây cho thấy số lượng phương tiện dán thẻ không dừng còn quá ít trong tổng số xe lưu thông.

Trạm hoàn thành nhưng còn quá nhiều phương tiện chưa dán thẻ, chưa làm thủ tục và nộp tiền vào tài khoản để sử dụng dịch vụ thì cũng không phát huy hết tác dụng, hiệu quả, thuận tiện và tiết kiệm chi phí xã hội trong việc thu phí.

Cần làm đồng bộ

Chỉ mất khoảng 5 phút để dán thẻ không dừng, ai đó viện lý do cho rằng xe nhà sử dụng ít lưu thông qua trạm thu phí nên từ chối dán thẻ không dừng cũng là cách nói khó có thể chấp nhận. Nhưng thực tế cũng còn những trở ngại cho chủ phương tiện.

Chẳng hạn bạn tôi dán thẻ rồi nhưng vẫn có những trạm từ chối, có trạm buộc dừng xe kiểm tra, cập nhật lại các thông tin liên quan. Bất tiện hơn vì thiếu liên kết giữa các ngân hàng, dù rằng đã dán thẻ không dừng, mỗi khi nộp tiền vào tài khoản giao thông cũng phải tới trạm thu phí để thực hiện.

Nước ta có cả trăm trạm thu phí BOT, nếu áp dụng thu phí tự động, ước tính tiết kiệm được hàng ngàn tỉ đồng/năm khi giảm thời gian chờ, giảm tiêu tốn thêm nhiên liệu, giảm kẹt xe do thu phí.

Thu phí nhanh, đỡ mất thời gian cho hành khách, hàng hóa vận chuyển nhanh hơn, lợi ích này quá lớn. Và cũng sẽ dễ kiểm tra giám sát việc thu phí tại các trạm và minh bạch nguồn thu, có thể trích xuất bất cứ lúc nào vì được lưu trữ tất cả số liệu, lượt xe, biển số, giá vé, file ảnh, video.

Thu phí không dừng không chỉ thuận lợi cho người sử dụng mà còn hiệu quả kinh tế, tăng cường công tác quản lý, nâng cao năng lực vận tải. Chuyện này đã "rất xưa" trên thế giới.

Ở nước ta, cuối cùng thu phí không dừng cũng được triển khai trên cả nước nhưng cần hoàn thành đồng bộ với việc dán thẻ đối với toàn bộ phương tiện lưu thông có trả phí thì mới phát huy hiệu quả.

Tại trạm chỉ chừa một làn hỗn hợp thu phí thủ công cho mỗi chiều, dành cho phương tiện nào chưa dán thẻ không dừng. Xe nào chưa dán thẻ không được lưu thông vào làn tự động mà phải xếp hàng theo thứ tự ở làn thủ công.

Thu phí không dừng: Đường cao tốc phải đi đầu!

TTO - Đã gắn ETC nhưng xe cộ vẫn xếp hàng dài chờ đợi ở trạm thu phí trên đường cao tốc. Hình ảnh thật khó coi khi 'cả làng' thu phí không dừng, đường cao tốc của Nhà nước lại là nơi có tốc độ thu phí chậm nhất!