Vào ngày 15-12, Anh thông báo đã phát hiện một biến thể mới của virus SARS-CoV-2 gây dịch COVID-19. Bộ trưởng Y tế Anh Matt Hancock đã mô tả biến thể virus mới này là "nằm ngoài tầm kiểm soát", theo kênh Channel News Asia.
Biến thể SARS-CoV-2 mới có khả năng lây lan cao hơn tới 70% so với các chủng trước đó ở Anh. Điều này đã khiến một số quốc gia phải đóng cửa biên giới với Anh, áp đặt lệnh cấm đi lại và hạn chế hoạt động trong mùa lễ Giáng sinh gần kề.
Virus SARS-CoV-2 dưới kính hiển vi điện tử. Ảnh: AFP
Thời gian và địa điểm xuất hiện biến thể SARS-CoV-2 mới ở Anh
Biến thể SARS-CoV-2 mới xuất hiện tại ổ dịch ở đông nam nước Anh và thủ đô London vào cuối tháng 11.
Cơ quan Y tế Công cộng Anh (PHE) cho biết biến thể này xuất hiện lần đầu vào tháng 9. Sau đó, nó tồn tại trong cộng đồng dân cư ở “mức độ rất thấp” cho đến giữa tháng 11.
Biến thể virus này được gọi là dòng B.1.1.7, chiếm tỉ lệ ngày càng tăng ở các vùng dịch của nước Anh.
Ba đột biến sinh học đáng chú ý của biến thể mới
Theo tập đoàn y tế COG-UK, biến thể này có số lượng thay đổi gen "lớn bất thường". Nghiên cứu của tập đoàn nêu bật ba đột biến đáng chú ý về mặt sinh học của biến thể mới này.
Đột biến đầu tiên, được gọi là N501Y, liên quan đến việc tăng khả năng lây nhiễm và mức độ gây chết người của virus.
Đột biến thứ hai liên quan đến khả năng trốn tránh phản ứng miễn dịch của con người. Đột biến này đã từng được tìm thấy trong vụ bùng phát COVID-19 liên quan đến chồn ở Đan Mạch.
Đột biến thứ ba, được gọi là P681H, là “vị trí có ý nghĩa sinh học”.
Các nhà khoa học tại COG-UK đưa ra giả thuyết rằng biến thể mới có thể xuất phát từ một người có bệnh mãn tính mắc COVID-19.
Biến thể mới có thể lây nhiễm sang trẻ em nhiều hơn
Các nhà khoa học hôm 21-12 cho biết biến thể mới của virus SARS-CoV-2 tại Anh không giống như các chủng trước đó, có thể lây lan sang trẻ em dễ dàng hơn.
Ông Peter Horby - giáo sư về các bệnh truyền nhiễm tại ĐH Oxford - nhận định: “Chúng tôi tin rằng biến thể này có lợi thế lây truyền so với các biến thể virus khác hiện đang có ở Anh".
“Biến thể mới có khuynh hướng lây nhiễm sang trẻ em cao hơn. Chúng tôi sẽ cần thu thập thêm dữ liệu để xem nó hoạt động như thế nào trong tương lai" - ông Neil Ferguson, nhà dịch tễ học tại ĐH Hoàng gia London, cho biết.
Liệu vaccine có thể chống lại biến thể mới này?
Vào đầu tháng 12, Anh là quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai tiêm chủng vaccine COVID-19 của Pfizer-BioNTech và việc tiêm chủng vẫn đang tiếp tục.
“Hiện tại không có bằng chứng cho thấy vaccine Pfizer không thể bảo vệ con người chống lại biến thể SARS-CoV-2 mới” - Cơ quan Y tế Công cộng Anh cho hay.
Cơ quan Y tế Công cộng Anh cho biết các nhà khoa học vẫn đang ưu tiên tìm hiểu về vấn đề này.
Tổ chức Y tế Thế giới: "Không cần quá lo lắng"
Ở Anh, khoảng 16,4 triệu người - tương đương 31% dân số - đã phải tuân theo các biện pháp “cấp bốn” nghiêm ngặt nhất, bao gồm lệnh “ở nhà” và đóng cửa các cửa hàng không thiết yếu.
Bên ngoài nước Anh, biến thể virus mới này đã được phát hiện ở Úc, Đan Mạch và Hà Lan, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Để ngăn chặn sự lây lan của biến thể mới, một số điểm đến đang đóng cửa đối với du khách từ Anh.
Chốt kiểm dịch COVID-19 ở thị trấn Bolton, Anh. Ảnh: REUTERS
Tuy nhiên, WHO cho rằng không cần đặt mức báo động cao về biến thể SARS-CoV-2 mới do đây là một phần bình thường trong quá trình tiến hóa của virus.
"Chúng ta phải tìm ra sự cân bằng. Điều quan trọng là phải có sự minh bạch, nhưng điều rất quan trọng là chúng ta cần hiểu rằng đây là một phần bình thường trong quá trình tiến hóa của virus" - Giám đốc phụ trách tình trạng khẩn cấp của WHO Mike Ryan phát biểu trong một cuộc họp trực tuyến.
Trích dẫn dữ liệu từ Anh, một số quan chức WHO cho biết dù biến thể này dường như lây lan dễ dàng hơn, không có bằng chứng cho thấy nó có thể khiến con người bệnh nặng hơn hoặc gây tử vong nhiều hơn so với các chủng COVID-19 hiện có.
WHO cho biết các biến thể SARS-CoV-2 từ trước cho đến nay lây truyền chậm hơn nhiều so với bệnh cúm, thậm chí biến thể mới ở Anh vẫn có khả năng lây truyền thấp hơn nhiều so với các bệnh khác như quai bị.
WHO hy vọng sẽ có thêm thông tin chi tiết trong vòng vài ngày hoặc vài tuần tới về tác động tiềm tàng của biến thể SARS-CoV-2 mới này.
