Bitcoin thăng hoa, tiềm ẩn rủi ro khó lường?

Lạc Diệp

(TBKTSG) - Đồng tiền kỹ thuật số bitcoin đang liên tiếp thiết lập các kỷ lục mới trong tuần qua. Đà tăng này liệu sẽ tiếp tục kéo dài hay vẫn tiềm ẩn những rủi ro khó lường cho các nhà đầu tư?

Bitcoin liên tục thăng hoa

bitcoin đã liên tiếp thiết lập các kỷ lục mới, đạt mức cao nhất trong lịch sử là 24.112,67 đô la vào chiều ngày thứ Bảy (19-12), trước khi giảm nhẹ, giao dịch ở mức trên 23.000 đô la. Với lần tăng giá mới này, đồng tiền kỹ thuật số phổ biến nhất thế giới đã tăng hơn 225% kể từ đầu năm tới nay.

Đà tăng giá của bitcoin diễn ra trong bối cảnh các nhà đầu tư đặt cược vào đồng tiền kỹ thuật số này, nhằm phòng ngừa nguy cơ lạm phát, khi các ngân hàng trung ương liên tục bơm tiền nhằm giúp nền kinh tế toàn cầu thoát khỏi cuộc suy thoái sâu nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

Đúng vào giai đoạn giá bitcoin đang tăng vọt, sàn tiền ảo lớn nhất nước Mỹ Coinbase đã thu hút sự chú ý của thị trường khi nộp đơn đăng ký lên Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ (SEC) để chuẩn bị tiến hành phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). Được thành lập từ năm 2012, Coinbase từ lâu đã là địa điểm giao dịch của nhà đầu tư tiền số và hiện là sàn tiền ảo lớn nhất nước Mỹ. Theo thông tin trên trang web của Coinbase, hơn 35 triệu người tại hơn 100 quốc gia đã tin tưởng chọn Coinbase làm nơi mua, bán, lưu trữ và kiếm tiền kỹ thuật số. Nền tảng này hiện quản lý hơn 25 tỉ đô la tài sản và đã xử lý số giao dịch có quy mô hơn 320 tỉ đô la.

Theo ông Garrick Hileman - Trưởng bộ phận nghiên cứu tại Blockchain.com, với đà tăng như hiện nay, tổng giá trị vốn hóa thị trường của bitcoin hoàn toàn có thể đạt mức 1.000 tỉ đô la trong năm 2021. Chia sẻ với Business Insider, ông cho biết: “Kỳ vọng của tôi là bitcoin sẽ trở thành tài sản ngàn tỉ đô la trong năm tới”. Hiện tổng giá trị vốn hóa của bitcoin đang là khoảng 350 tỉ đô la, trong khi một tài sản trú ẩn an toàn khác là vàng có tổng giá trị vốn hóa 10.000 tỉ đô la.

Những lo ngại khi nhìn về quá khứ

Trong khi nhiều nhà đầu tư đang hân hoan với đà tăng phi mã của bitcoin, không ít người vẫn dè chừng khi nhớ lại đà tăng ấn tượng của chính đồng tiền kỹ thuật số này hồi năm 2017. Khi đó, giá bitcoin đã tăng gấp đôi, lên 19.511 đô la chỉ trong vòng chưa đầy một năm, buộc các nhà đầu tư chính thống phải chú ý đến một loại tài sản mà thông thường họ chẳng bao giờ để ý. Thế nhưng, lên nhanh xuống cũng nhanh, chẳng bao lâu sau, sự hưng phấn đã sớm vụt tắt. bitcoin đã giảm 70% trong năm tiếp theo khiến nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ điêu đứng.

Nhìn lại lịch sử ngắn ngủi của bitcoin, có thể dễ dàng nhận thấy những đợt biến động cực mạnh như vậy là chuyện không hề hiếm gặp. Vào năm 2011, đồng tiền kỹ thuật số này đã tăng vọt 11.000% lên 35 đô la trong vòng vài tháng, để rồi bất ngờ lao dốc 90% trong những tháng tiếp theo.

Hai năm sau vào năm 2013, đồng tiền này lại tăng lên trên 250 đô la trước khi giảm mạnh hơn 80%. Cuối năm đó, bitcoin đã vượt mức 1.000 đô la và xác lập kỷ lục mới. Nhưng rồi, chỉ hơn một năm sau, vào năm 2015, nó lại tiếp tục quay về mức 150 đô la.

Sự công nhận ngày càng rộng rãi

Tuy vậy, những người ủng hộ bitcoin cho rằng, những gì đang xảy ra hoàn toàn khác với những lần tăng mạnh trong quá khứ, vốn chủ yếu được thúc đẩy bởi các nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Nhiều nhà đầu tư cho rằng, khả năng chấp nhận tiền kỹ thuật số ngày càng gia tăng khi nhiều ngân hàng trung ương đang cố gắng thí điểm các phiên bản tiền kỹ thuật số của riêng mình. Bên cạnh đó, bitcoin cũng đã nhận được sự công nhận từ các tổ chức tài chính uy tín hàng đầu như Fidelity Investments, JP Morgan... và các công ty đại chúng như công ty thanh toán di động Square thậm chí đã lưu trữ một lượng tiền mặt của mình dưới dạng bitcoin.

Một cuộc khảo sát của Fidelity với 800 nhà đầu tư tổ chức lớn ở Mỹ và châu Âu cho thấy hơn một phần tư trong số họ đều sở hữu bitcoin. Bản thân Fidelity, công ty quản lý tài sản 3.300 tỉ đô la, hồi tháng 8 vừa qua cũng đã thành lập quỹ bitcoin đầu tiên của mình, đồng thời có một đơn vị quản lý tài sản kỹ thuật số để phục vụ nhu cầu của khách hàng.

Một sự công nhận quan trọng khác đã diễn ra vào tháng 10, khi công ty thanh toán Paypal cho phép khách hàng mua bán bitcoin và các loại tiền kỹ thuật số khác. Kể từ đó tới nay, bitcoin đã tăng gần 70% giá trị.

Bitcoin có phải là một khoản đầu tư an toàn?

Hôm 26-11, ngay khi đang hướng tới một mức tăng kỷ lục, bitcoin đã giảm gần 3.000 đô la, do tác động từ việc giới đầu tư chốt lời và những đồn đoán về việc chính phủ Mỹ đang cân nhắc áp dụng các quy định mới để giám sát tiền kỹ thuật số. Trước đó, hồi đầu tháng 3, bitcoin cũng đã lao dốc tới 40% chỉ trong một ngày do tác động từ đại dịch Covid-19.

Các đợt biến động mạnh trong thời gian ngắn cho thấy, sẽ phải mất nhiều thời gian nữa trước khi bitcoin trở thành một tài sản đầu tư an toàn như những người ủng hộ đồng tiền kỹ thuật số này mong muốn. Sự thiếu kiểm soát là một trong những tính năng khiến bitcoin trở nên hấp dẫn hơn trong mắt những người ủng hộ, nhưng đồng thời cũng khiến nó bị nhiều nhà đầu tư khác bỏ qua. Bên cạnh đó, đồng tiền kỹ thuật số này cũng dễ bị hack và sử dụng cho mục đích rửa tiền.

Nhìn rộng ra, các loại tiền kỹ thuật số hiện vẫn có mức biến động trung bình hàng ngày khá mạnh, khoảng 2,7% trong năm nay, theo thống kê của Bloomberg. Trong khi đó, mức biến động của một loại tài sản an toàn là vàng chỉ là 0,9%. Bất chấp những thông tin có phần cường điệu về bitcoin, loại tài sản kỹ thuật số này hiện vẫn chỉ được quan tâm bởi một bộ phận thiểu số các nhà đầu tư, điều càng làm gia tăng mức độ biến động của nó.

Đà tăng giá của bitcoin liệu có ảnh hưởng tới vàng?

Bitcoin thường được so sánh với vàng, một tài sản trú ẩn an toàn phổ biến và được coi là hàng rào chống lại lạm phát.

Tuy nhiên, không giống như đồng tiền kỹ thuật số bitcoin, giá vàng đang phải hứng chịu xu hướng đi xuống trong thời gian qua, dù đã từng vượt mốc 2.000 đô la/ounce hồi tháng 8. Điều này đã làm dấy lên một cuộc tranh luận về việc liệu đà tăng giá của bitcoin có ảnh hưởng tới sự quan tâm của các nhà đầu tư đối với vàng hay không.

Theo các chuyên gia của JPMorgan Chase, câu trả lời là có, bởi từ tháng 10 đến nay, đã có hiện tượng dòng tiền chảy vào các quỹ đầu tư bitcoin và rút khỏi vàng. Ngân hàng này ước tính rằng bitcoin mới chỉ chiếm khoảng 0,18% tài sản thuộc sự quản lý của các văn phòng gia đình - những tổ chức quản lý tài sản cho các gia tộc giàu có, so với tỷ lệ 3,3% dành cho vàng. Tuy nhiên, nếu xu hướng này tiếp tục kéo dài trong trung và dài hạn, giá vàng sẽ phải đối mặt với những ảnh hưởng bất lợi đáng kể.

Ở chiều ngược lại, các chuyên gia của Goldman Sachs cho rằng, bitcoin và vàng có thể cùng tồn tại. Các nhà đầu tư giàu có và các tổ chức vẫn né tránh tiền kỹ thuật số vì “những vấn đề về tính minh bạch, trong khi hoạt động đầu cơ khiến bitcoin hoạt động như một tài sản có độ rủi ro cao. Chúng tôi không thấy bằng chứng cho thấy đà tăng của bitcoin đang lấn át vàng và tin rằng cả hai có thể cùng tồn tại”, Goldman Sachs nhận định. n

Nguồn: DW, Bloomberg, Nasdaq, CNN, Business Insider