Góc nhìn chuyên gia: Vì sao không nên áp thuế tiêu thụ đặc biệt lên ôtô?

Ông Phạm Thành Lê, admin Cộng đồng Otofun, đã có những chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Tuổi Trẻ Online về giá xe điện và thông tin thuế tiêu thụ đặc biệt đang được đề xuất giảm cho ôtô điện.

'Thuế tiêu thụ đặc biệt mâu thuẫn với chính sách phát triển ôtô'

* Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe điện, cụ thể là xe du lịch, đang được đề xuất giảm từ 15% xuống còn 3% trong 5 năm đầu, và 10% từ năm thứ sáu. Theo ông, con số này đã hợp lý chưa?

- Bản thân con số 15% hiện nay đã là mức thuế tiêu thụ đặc biệt rất ưu đãi so với xe động cơ đốt trong truyền thống. 3% lại càng là sự ưu đãi lớn hơn.

Tuy nhiên, việc vẫn giữ thuế tiêu thụ đặc biệt là không nên, bởi đánh thuế tiêu thụ đặc biệt cũng đồng nghĩa với việc không khuyến khích tiêu dùng.

Đây là chính sách đi ngược lại với chính sách phát triển ngành xe hơi. Không thể tồn tại một mâu thuẫn như thế trong tư duy phát triển.

* Vậy có nghĩa là theo ông, giảm thuế tiêu thụ đặc biệt thì giá xe sẽ giảm và kích thích tiêu dùng?

- Thực ra nói thuế tiêu thụ đặc biệt mới làm giá xe sẽ giảm là sự dự đoán trên lý thuyết. Hiện tại mới có 2 mẫu xe điện chạy pin duy nhất được bán trên thị trường là chiếc xe điện Việt Nam đầu tiên VF e34, và trước đó là mẫu xe đắt tiền Porsche Taycan. Giảm 12 điểm phần trăm thuế tiêu thụ đặc biệt với một chiếc xe giá nhiều tỉ như Taycan kéo theo mức giá bán có thể giảm cả tỉ đồng. Tuy nhiên, đây là mẫu xe bán với số lượng quá ít nên không có tính ảnh hưởng tới thị trường.

Còn đương nhiên, sau 5 năm nữa, mức thuế tiêu thụ đặc biệt tăng lên sẽ khiến người tiêu dùng phải cân nhắc hơn khi mua xe. Nhưng yếu tố này ảnh hưởng ra sao còn phụ thuộc vào mức tăng và thị trường ôtô điện thời điểm đó.

Xe hơi sản xuất, lắp ráp trong nước được gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt

* Nếu ông nói giảm thuế tiêu thụ đặc biệt làm giá xe giảm chỉ là dự đoán trên lý thuyết thì cơ sở nào cho nhận định ban đầu của ông là thuế tiêu thụ đặc biệt không khuyến khích tiêu dùng?

- Không phải là chỉ dựa trên lý thuyết, mà là trên lý thuyết nó sẽ giảm, nhưng giảm như thế nào, bao nhiêu còn phụ thuộc nhiều yếu tố như đã nói.

'Giá xe điện đang ở mức cao'

* Theo ông, những yếu tố nào đang cấu thành giá xe điện tại Việt Nam hiện nay?

- Cơ cấu chi phí sản xuất xe điện cũng như xe xăng thôi, khác nhau ở chỗ không sản xuất động cơ xăng và hệ truyền động truyền thống thì giờ phải sản xuất pin, động cơ điện.

Nhưng giá xe chưa cạnh tranh chủ yếu bởi thị trường chưa đủ lớn, dẫn đến giá thành (chi phí sản xuất) cao.

* Vậy đâu là những lý do khiến giá xe điện còn chưa đủ hấp dẫn?

Lượng bán xe còn thấp là lý do chính khiến giá xe điện chưa hấp dẫn. Các lý do khiến cho lượng bán hàng của các hãng thấp gồm có: Các nhà sản xuất chưa quyết liệt chuyển sang sử dụng xe điện, chi phí nghiên cứu sản xuất ban đầu cao, chưa có hạ tầng cung cấp sự thuận tiện cho người tiêu dùng và bản thân người tiêu dùng chưa có nhiều niềm tin vào chất lượng xe điện như xe chạy động cơ đốt trong truyền thống.

* Vậy Chính phủ, nhà sản xuất và cả người tiêu dùng cần làm những gì để xe điện trở thành phương tiện chính tại Việt Nam?

- Để xe điện trở thành phương tiện chính ở Việt Nam, đầu tiên cần phải muốn như thế đã. Hiện giờ mới có nhà sản xuất muốn, như VinFast đã đặt mục tiêu chỉ sản xuất xe điện từ cuối năm nay.

* Xin cảm ơn ông!