Bệnh nhân David Bennett chụp hình với bác sĩ Bartley Griffith trước ca ghép tim heo ngày 7-1 - Ảnh: Reuters

Theo họ, còn quá sớm để nói việc này đã thành công, song nó đánh dấu bước tiến mới trong nỗ lực nhiều thập niên nhằm tìm giải pháp cứu người bằng tạng động vật.

Nguồn nội tạng thay thế

Ngày 10-1, ba ngày sau ca ghép tim heo nói trên, sức khỏe bệnh nhân David Bennett tiến triển tốt và không có dấu hiệu đào thải, ông Bennett đã tự thở được. Các bác sĩ nói có thể tháo máy tim phổi nhân tạo cho ông vào ngày 11-1 (giờ địa phương), do quả tim mới đang hoạt động với gần như đầy đủ chức năng.

Vài tuần tới sẽ cực kỳ quan trọng với sự bình phục của ông Bennett, các bác sĩ đang theo sát hoạt động của quả tim, theo báo Guardian. Ông Bennett, 57 tuổi, buộc phải "đặt cược" vào ca cấy ghép chưa có tiền lệ vì nếu không được ghép tim ông sẽ chết, song ông lại quá yếu nên không thể ghép tim người.

Quả tim heo ghép cho ông Bennett đã trải qua 10 lần chỉnh sửa gene. Bốn gene đã bị loại bỏ hoặc bất hoạt, trong đó có một gene gây phản ứng đào thải mạnh ở người. Ngoài ra 6 gene của người đã được đưa vào bộ gene heo để giúp cơ thể dễ chấp nhận hơn.

Ông Griffith đã cấy ghép tim heo cho khoảng 50 con khỉ đầu chó trong 5 năm trước khi đề nghị ghép tim cho ông Bennett. "Cho đến nay chúng tôi hài lòng với quyết định tiến lên phía trước của mình. Và ông ấy cũng đã nở nụ cười rạng rỡ hôm nay" - ông Griffith nói về bệnh nhân Bennett.

Trong tháng 9-2021, một quả thận heo đã chỉnh sửa gene được ghép thành công cho bệnh nhân chết não ở Bệnh viện NYU Langone tại TP New York, Mỹ. Đây là ca ghép thận heo đầu tiên ở người mà không xảy ra phản ứng đào thải ngay lập tức của hệ miễn dịch.

Nguồn: Technology Vista - Dữ liệu: ANH THƯ - Đồ họa: T.ĐẠT

Hy vọng và thách thức

Để thực hiện các ca cấy ghép nói trên, các nhà khoa học đã dày công nghiên cứu, sử dụng công nghệ nhân bản và chỉnh sửa gene trên heo để không gây phản ứng đào thải sau ghép. "Đây là một sự kiện mang tính lịch sử. 

Tôi tin những cánh cửa đang mở dần đến những thay đổi lớn trong cách chúng ta điều trị bệnh suy tạng" - bác sĩ David Klassen, giám đốc y khoa của tổ chức phi lợi nhuận United Network for Organ Sharing (Mỹ), nói.

Cấy ghép dị chủng - cấy ghép mô hoặc tạng từ động vật sang người - có lịch sử lâu đời. Hàng trăm năm trước, các bác sĩ đã cố gắng thử dùng máu và da động vật ghép cho người. 

Thập niên 1960, thận của tinh tinh đã được ghép cho một số người, song bệnh nhân sống lâu nhất sau phẫu thuật chỉ được 9 tháng. Năm 1983, bé gái sơ sinh tên gọi là Baby Fae được ghép tim của khỉ đầu chó song cũng đã qua đời 20 ngày sau đó.

Heo có lợi thế hơn các loài linh trưởng trong việc cung cấp nội tạng vì chúng dễ nuôi và đạt kích thước tạng của người trưởng thành trong 6 tháng. Hãng công nghệ sinh học Revivicor là nơi chuyên nuôi heo phục vụ các ca ghép tim, thận tại Mỹ.

Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã cấp phép cho ca ghép tim của ông Bennett hôm 31-12-2021. 

Bác sĩ Klassen cho rằng cần phải vượt qua nhiều rào cản trước khi việc cấy ghép được phổ biến. Ông Klassen lưu ý phản ứng đào thải vẫn xảy ra ngay cả khi quả thận ghép được cho là phù hợp với bệnh nhân.

Trong khi đó, ông Art Caplan - giáo sư đạo đức sinh học tại Đại học New York - cho rằng ca phẫu thuật sẽ thành công nếu ông Bennett tiếp tục sống tốt trong nhiều tháng tới. Dù thế nào, theo ông Caplan, điều quan trọng là các nhà nghiên cứu phải rút ra được điều gì đó có thể ứng dụng cho các ca ghép tạng khác trong tương lai.

Ghép thành công thận heo cho người: Đột phá khoa học sẽ cứu sống nhiều người?

TTO - Quả thận từ một con heo đã chỉnh sửa gene để không còn gây phản ứng đào thải đã được ghép thành công cho một bệnh nhân chết não ở Mỹ trong ca phẫu thuật kéo dài 54 giờ.