Hơn một năm mất mẹ, hai anh em bé Phi Long (11 tuổi, ngụ phường 11, quận 3, TP.HCM) sống trong hơi ấm của cha và nhà nội. Anh em Phi Long giờ đây phải tập lớn, không còn được làm nũng với mẹ mỗi lần đi học về nữa.

Từ ngày vợ qua đời, gánh nặng nuôi gia đình đổ lên đôi vai anh Lai Văn Phú (40 tuổi). Để thay vợ nuôi hai con lớn khôn, anh xoay xở làm đủ nghề.

Quà Tết để các em không bị bỏ lại

"Hồi xưa tôi đi làm, hai thằng con chủ yếu được vợ tôi chăm sóc. Giờ mẹ chúng mất, mình làm luôn phần đó", anh Phú nói. Hai đứa con còn khá nhỏ, người anh lớp 9, cậu em lớp 5. Hằng ngày một mình anh Phú phải đưa rước các con đi học ở trường và học thêm, rồi dọn dẹp, cơm nước nên không có thời gian làm công việc giờ giấc cố định.

Do còn nhỏ và ở tuổi ham chơi, hai bé chưa phụ giúp nhiều cho ba trong sinh hoạt gia đình, "thỉnh thoảng kêu thì mới làm". Anh Phú cười và cho hay tin mừng rằng hai đứa con anh vừa nhận được suất học nội trú ở Đà Nẵng do một doanh nghiệp lớn tài trợ cho những đứa trẻ mồ côi vì dịch bệnh. "Tôi sẽ cố gắng kiếm việc làm ổn định để tiếp tục lo cho các con có cuộc sống tốt hơn", người cha 40 tuổi chia sẻ.

Anh em Phi Long là hai trong số hàng ngàn trẻ mồ côi vì dịch COVID-19, sau đợt dịch lần thứ tư ở TP.HCM. Đại dịch đã trôi qua hơn một năm, khó khăn chung của cả nước đã vơi dần, nhưng tác động của nó đối với người ở lại vẫn không nhỏ.

Và một mùa Tết nữa lại đang đến gần. Dù mất người thân song những đứa trẻ ấy vẫn có được niềm an ủi, động viên của xã hội và các nhà hảo tâm bằng những suất quà Tết chứa đầy ân tình, sẻ chia.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Tính, phó trưởng Phòng bảo vệ chăm sóc trẻ em - bình đẳng giới (thuộc Sở LĐ-TB&XH TP.HCM), cho biết sau đợt dịch lần thứ tư, TP.HCM thống kê có trên 3.100 trẻ mồ côi vì đại dịch COVID-19, sau đó một số em đã về quê sống nên TP hiện còn hơn 2.800 trẻ.

Sau khi TP trở lại bình thường mới vào tháng 10-2021, Sở LĐ-TB&XH đã phối hợp với nhiều sở ngành để tổ chức nhiều hoạt động chăm lo cho trẻ mồ côi vì dịch. "Đến nay TP đã hỗ trợ được hơn 1.800 trẻ em, mỗi em 5.000.000 đồng. Ngoài ra còn làm thêm 100 sổ tiết kiệm, mỗi sổ 20.000.000 đồng, cho mỗi em.

Tháng 10-2021, chúng tôi đã phối hợp với Điện lực TP.HCM đỡ đầu cho 41 em đến 18 tuổi, mỗi em nhận được 2.000.000 đồng/tháng. Nhận thấy tác động của dịch để lại, Sở LĐ-TB&XH đã đề xuất hỗ trợ thêm 4.532 phần quà cho các em mất cha hoặc mẹ, trong đó phần lớn là mồ côi do dịch COVID-19. Mỗi em được nhận quà Tết trị giá 1.150.000 đồng/suất. "Sắp tới sẽ có khoảng 3.000 phần quà cho các mái ấm, cơ sở nuôi trẻ mồ côi, khuyết tật trên địa bàn TP", ông Tính thông tin.

Không chỉ vật chất, tinh thần là thứ không thể thiếu trong hành trình chăm lo cho trẻ mồ côi hậu COVID-19. Sở đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức để mở ra trung tâm can thiệp tư vấn tâm lý với các hoạt động hỗ trợ, can thiệp, tư vấn, giúp ích rất nhiều cho trẻ mồ côi. Ngoài ra còn hỗ trợ về pháp lý, học phí, đời sống...

Quà Tết năm nay có sự thay đổi người nhận

Ông Tính đánh giá chương trình Tết cho trẻ mồ côi năm ngoái của báo Tuổi Trẻ khá quy mô và thành công tốt đẹp. Ông cho biết trong sự kiện đó có rất nhiều em nhỏ và phụ huynh lần đầu tham gia chương trình lớn như vậy. 200 trẻ năm ngoái mỗi em đã nhận 2.500.000 đồng tiền mặt cùng bốn phần quà từ các doanh nghiệp, nhãn hàng.

Năm nay, Sở LĐ-TB&XH TP tiếp tục phối hợp báo Tuổi Trẻ thực hiện chương trình trao quà Tết. Danh sách những trẻ nhận quà năm ngoái đã có sự thay đổi do một số em đã về quê, theo cha mẹ rời khỏi TP. Năm nay sẽ có 161 em đã nhận quà năm 2021 và thêm 39 trẻ mới.

"Trong hàng ngàn trẻ mồ côi vì dịch COVID-19 trên địa bàn TP, Sở LĐ-TB&XH đã chọn ra 200 trẻ em nhận quà Tết năm nay dựa vào một số tiêu chí như cha/mẹ bỏ đi hoặc cha/mẹ bị bệnh tật, người còn lại mất vì dịch bệnh; người lao động nghèo, dân nhập cư ổn định và không phân biệt có hộ khẩu hay không; trẻ em sống với người thân lớn tuổi hoặc người thân khó khăn không có khả năng chăm sóc...", ông Tính cho hay.

Số trẻ em của TP.HCM nhận được sự quan tâm chăm lo vào dịp Tết năm nay khá lớn, điều này đã thể hiện sự quan tâm của cả hệ thống chính trị đối với các em. "Chúng tôi sẽ cố gắng duy trì việc trao quà Tết này. Chỉ cần khoảng ba năm, các em sẽ ổn định dần và tiếp tục việc học, không còn bị xao động nữa", ông Tính nói.

Chương trình 'Mùa xuân cho em' đến với 200 trẻ mồ côi: Chở che con đến trưởng thành

Những đứa trẻ mồ côi cha, mẹ vì dịch COVID-19 giờ đây phần nào được xoa dịu mất mát, tưới tắm tâm hồn non nớt bằng tình yêu thương, sự chăm lo của những người thân còn lại.