Làng Phú Lộc Tây có khoảng 40 hộ dân làm nghề. Số hộ làm khuôn, nấu đồng, đổ đồng cho tới khi ra sản phẩm chỉ chiếm 1/3, còn lại các hộ khác chỉ nhận gia công sản phẩm. Đến nay, chỉ còn số ít hộ đang thực hiện gia công những bộ chân đèn để kịp giao cho khách hàng, còn lại chủ yếu nhận đánh bóng sản phẩm.

Những năm trước, thời điểm này, các lò đúc đồng ở làng nghề đã nghỉ. Tuy nhiên, năm nay do mưa nhiều nên việc sản xuất kết thúc muộn hơn và đến giờ vẫn còn lò đúc “đỏ lửa”.

Tranh thủ những ngày có nắng, đúc những mẻ đồng cuối cùng trước khi nghỉ

Ghé vào lò đúc của ông Bảy Tuấn, chúng tôi chứng kiến các công nhân đang tất bật bên lò đúc nóng rực để nấu đồng, nung khuôn… Người dân cho biết, tranh thủ những ngày nắng để đúc những mẻ đồng cuối cùng trước khi nghỉ tết. Nhưng, hiện nay các sản phẩm đúc ra cũng chỉ cất giữ trong kho vì không gia công kịp cho vụ tết.

Ông Tuấn cho biết, so với năm ngoái thì vụ tết năm nay sản phẩm bán ra được nhiều hơn. Tháng Chạp này, tranh thủ những ngày có nắng lò đã đúc được 10 mẻ đồng để có sản phẩm cung ứng ra thị trường. Tuy nhiên, vì mưa liên tục nên bị ảnh hưởng rất nhiều và không đủ hàng để giao cho khách.

Cũng vì mưa nhiều nên công nhân tại các lò đúc, thợ làm khuôn không có nhiều việc để làm trong vụ tết năm nay. Công làm khuôn mỗi ngày 200.000 đồng nhưng thời gian nghỉ nhiều hơn làm.

Công nhân chuẩn bị nguyên liệu cho vào lò nung

Cho nguyên liệu vào lò nấu nung chảy

Một bộ đèn thờ cúng làng thường sản xuất bao gồm 2 chân đèn, 1 bát hương, 2 đài nước, 1 quả bồng. Năm nay, giá nguyên liệu tăng nên sản phẩm bán ra cũng tăng từ 200.000 - 300.000 đồng/bộ. Mỗi bộ chân đèn có giá từ 3 - 4 triệu đồng tùy vào kích thước lớn nhỏ. Ngoài ra, người dân trong làng cũng làm thêm các đồ vật theo yêu cầu của khách hàng như bình hoa, tượng Bác Hồ, các vật dụng thờ cúng, đồ dùng sinh hoạt hàng ngày… Các sản phẩm của làng có mặt ở hầu khắp các tỉnh từ Thừa Thiên - Huế vào đến Bình Thuận và cả TPHCM, Hà Nội.

Ông Biện Cư - nghệ nhân đúc đồng ở Phú Lộc Tây - cho biết, để tạo ra một sản phẩm, người thợ đúc đồng phải trải qua nhiều công đoạn gồm làm khuôn đúc; nung khuôn, nấu đồng và rót đồng vào khuôn; gia công (cắt, gọt, tiện, làm gai, đánh bóng…) để hoàn chỉnh sản phẩm. Vì vậy, những mẻ đồng đang đúc hiện nay, sản phẩm làm ra chỉ có thể lưu trữ trong kho bán sau tết vì không kịp gia công.

Theo ông Cư, dù gia đình ông nhận được nhiều đơn đặt hàng, sản phẩm bán được hơn so với năm ngoái nhưng không có hàng để giao. Nếu khách đặt 50 bộ thì chỉ giao được khoảng 10-20 bộ cho mỗi mối, giải quyết mỗi nơi một ít chứ không thể giao đủ số lượng.

Từ tháng 11 âm lịch đến nay cứ mưa suốt nên ảnh hưởng rất nhiều đến việc sản xuất vụ tết của làng nghề. Do mưa nhiều nên các lò đúc không thể thực hiện đúc được dẫn đến sản phẩm làm ra ít, không đủ cung ứng cho thị trường dịp tết.

Chốc chốc các công nhân lại kiểm tra lò nung

Gần bên nhà ông Cư, ông Trần Thiện cũng vừa nhận đánh bóng chân đèn cũ cho khách vừa thực hiện gia công những sản phẩm cuối cùng để kịp giao cho khách. Ông Thiện cho biết thời điểm này hàng năm chỉ còn nhận đánh bóng chân đèn chứ không gia công sản phẩm nữa, nhưng vì năm nay sản xuất muộn nên đến giờ ông vẫn phải gấp rút hoàn thành các sản phẩm để giao cho khách.

Theo ông Thiện, tiền gia công cho một bộ chân đèn năm nay khoảng 350.000 đồng/bộ, tăng 50.000 đồng so với năm ngoái. 

Lò nung khuôn cũng được các công nhân châm củi thường xuyên để đảm bảo nhiệt độ duy trì ổn định

Được biết, làng nghề đúc đồng Phú Lộc Tây (thị trấn Diên Khánh, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa) là một trong những làng nghề truyền thống hiếm hoi ở tỉnh Khánh Hòa còn tồn tại. Làng nghề đã có lịch sử hơn 200 năm. Với đôi bàn tay khéo léo của mình, hết thế hệ này đến thế hệ khác nối tiếp nhau, những người thợ ở làng nghề này đã cho ra đời những sản phẩm bằng đồng rất tinh xảo, có giá trị nghệ thuật cao.

Những chiếc khuôn đúc được làm bằng đất, sau đó đem đi nung chín

Ông Trần Thiện đang gia công những sản phẩm cuối cùng để kịp giao cho khách

Các sản phẩm bằng đồng của làng nghề rất tinh xảo, có giá trị nghệ thuật cao

 

Clip: Làng nghề đúc đồng Phú Lộc Tây sản xuất trong những ngày cận tết

 

Huyền Hoa