Dự toán thu ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2023 Quốc hội, Chính phủ đã giao cho cơ quan thuế là 1.373.244 tỷ đồng. Trong đó, Thu dầu thô là 42.000 tỷ đồng; Thu nội địa là 1.331.244 tỷ đồng. Để phấn đấu hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu NSNN theo dự toán Quốc hội đã giao cho cơ quan thuế, ngay từ đầu năm và trong suốt cả năm 2023, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các cơ quan thuế các cấp phải tập trung các giải pháp trọng tâm đảm bảo mục tiêu thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao.
Kinh tế thế giới đã và đang tạo sức ép lớn tới kinh tế nước ta trong năm 2023
Trong bối cảnh nguồn thu nội địa năm 2023 còn nhiều biến động, dòng tiền tạm thời nhàn rỗi trong giai đoạn nền kinh tế ngưng chệ do dịch bệnh Covid-19 đã tìm đến kênh đầu tư bất động sản, chứng khoán, ngân hàng, đã mang lại nguồn thu ngay cho NSNN giai đoạn cuối năm 2021, đầu năm 2022.
Đến nay, gói chính sách tiền tệ và các giải pháp lành mạnh hóa thị trường của Ngân hàng Nhà nước dự báo sẽ hướng dòng tiền vào các kênh đầu tư thực chất, tạo ra giá trị tăng thêm cho xã hội, nhưng sự chuyển hướng này cần nhiều thời gian hơn để quay vòng tạo ra lợi nhuận và nguồn thu cho NSNN.
Các chính sách miễn, giảm thuế ban hành trong năm 2022 vẫn còn ảnh hưởng đến nguồn thu năm 2023 (như giảm thuế BVMT theo Nghị quyết số 20/2022/UBTVQH15, Giảm thuế suất thuế GTGT từ 10% xuống 8% đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ theo quy định tại Nghị định số 15/2022/NĐ-CP ngày 28/1/2022) và hiện nay Chính phủ đang nghiên cứu trình Quốc hội một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN, kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tạo môi trường tốt cho DN phát triển, trước mắt, có thể sẽ làm giảm thu nội địa năm 2023 so dự toán đã tính toán, tạo áp lực trong triển khai thực hiện nhiệm vụ thu NS đối với ngành Thuế trong năm 2023.
Bên cạnh đó, kinh tế thế giới đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức khi áp lực từ sức ép lạm phát tăng cao, xung đột địa chính trị leo thang, khủng hoảng năng lượng ngày càng trầm trọng kéo theo khủng hoảng các thị trường hàng hóa khác.
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, đến nay đã có 80 nước trên thế giới có lạm phát từ 2 con số trở lên, nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới đồng loạt thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ,… sẽ có thể kích hoạt cho sự suy giảm, thậm chí suy thoái kinh tế diễn ra nhanh hơn ở nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới. Là nền kinh tế có độ mở cao, những diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường của kinh tế thế giới đã và đang tạo sức ép lớn tới kinh tế nước ta trong năm 2023.
Trước những khó khăn kép mà nền kinh tế đang phải đối phó từ sức ép bên ngoài do bối cảnh thế giới và nội tại nền kinh tế do tác động lớn của dịch bệnh trong 2 năm qua đối với một số ngành, lĩnh vực, ngành Thuế đã xác định thu NS năm 2023 và những năm tiếp theo sẽ phải đối diện với những áp lực lớn và ngay từ bây giờ, theo chỉ đạo của Bộ Tài chính, toàn Ngành đã sẵn sàng các kịch bản ứng phó trong triển khai thực hiện nhiệm vụ thu cho cả năm 2023 và giai đoạn 2023-2025 để hoàn thành mục tiêu thu NS theo Nghị quyết của Quốc hội.
Các giải pháp trọng tâm triển khai nhiệm vụ công tác thuế
Để phấn đấu hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu NSNN theo dự toán Quốc hội đã giao cho cơ quan thuế, ngay từ đầu năm và trong suốt cả năm 2023, cơ quan thuế các cấp phải tập trung vào 8 giải pháp trọng tâm.
Thứ nhất, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính về triển khai những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2023 để tổ chức triển khai các giải pháp nhằm phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN năm 2023.
Thứ hai, tiếp tục rà soát, nghiên cứu đề xuất các giải pháp hỗ trợ NNT vượt qua khó khăn giúp DN có thêm nguồn lực tập trung đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tạo tiền đề cho tăng thu NSNN bền vững, đáp ứng nhu cầu nguồn lực tài chính cho Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Đề xuất tiếp tục nâng cao các giải pháp mạnh hơn về tài khóa, tiền tệ, đầu tư công để duy trì nhịp hồi phục của nền kinh tế trong năm 2023.
Thứ ba, tổ chức theo dõi sát sao tình hình kinh tế thế giới, những chính sách về tiền tệ mà các nước thực hiện tác động đến thị trường, giá cả hàng hóa trên thế giới tác động trực tiếp, gián tiếp tới sức khỏe DN trong nước để nhận diện đúng những rủi ro mà kinh tế trong nước sẽ phải đối mặt để kịp thời tham mưu các giải pháp căn cơ về tài khoá, tiền tệ, về đầu tư, kiểm soát lạm phát, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì đà tăng trưởng nền kinh tế…
Thứ tư, rà soát, báo cáo Tổng cục triển khai giao chỉ tiêu phấn đấu tăng thu cho các Cục Thuế phù hợp với thực tế tại các địa bàn làm cơ sở để cơ quan thuế các cấp triển khai thực hiện quyết liệt các giải pháp công tác quản lý thuế ngay từ đầu năm, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN năm 2023. Theo dõi chặt chẽ tiến độ thu, đánh giá, phân tích cụ thể từng địa bàn, từng khu vực thu, sắc thuế để có phương án chỉ đạo, điều hành thu kịp thời, dự báo thu hàng tháng, quý sát đúng với thực tế phát sinh.
Rà soát, xác định chính xác những nguồn thu còn tiềm năng, các lĩnh vực, loại thuế còn thất thu để kịp thời đề xuất các giải pháp về chính sách và quản lý thu hiệu quả, kiến nghị với UBND tiếp tục duy trì và tăng cường hoạt động của Ban chỉ đạo chống thất thu, thu hồi nợ đọng thuế, chỉ đạo các ngành, các cấp ở địa phương phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế trong công tác quản lý thu, chống thất thu NS.
Thứ năm, tiếp tục rà soát, nghiên cứu, trình các cấp có thẩm quyền xem xét, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản pháp luật thuế và các văn bản hướng dẫn Luật Quản lý thuế theo hướng bao quát được hết nguồn thu, nâng cao năng lực quản lý thuế cho cơ quan thu, phòng chống gian lận, trốn thuế, thất thu và nợ đọng thuế, thực hiện quản lý thuế điện tử; tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý thuế, tạo môi trường thuận lợi, rõ ràng minh bạch cho người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ với NSNN.
Thứ sáu, triển khai thực hiện quyết liệt các giải pháp quản lý thu theo chức năng.
Trong đó, tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền chính sách thuế, TTHC thuế thông qua việc đổi mới phương thức, phát triển đa dạng, phong phú các hình thức tuyên truyền. Công khai tại trụ sở cơ quan thuế các cấp, trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử ngành thuế các quy trình nghiệp vụ quản lý thuế, TTHC thuế để NNT nắm bắt kịp thời về chính sách thuế, TTHC thuế và giám sát việc thực thi pháp luật của công chức thuế.
Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát kê khai thuế của người nộp thuế ngay từ đầu năm, tập trung kiểm tra các tờ khai, những lĩnh vực kinh doanh tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt là những DN được hưởng các chính sách gia hạn, miễn giảm tiền thuế để theo dõi chặt chẽ tránh tình trạng lợi dụng chính sách hỗ trợ của Nhà nước để chiếm đoạt tiền thuế, dây dưa, nợ thuế, bên cạnh đó, rà soát hoạt động kinh doanh của DN và các quý trong năm 2023 để chủ động đôn đốc DN nộp sát với thực tế phát sinh của hoạt động KD, kiên quyết xử phạt đối với các trường hợp vi phạm quy định về kê khai thuế, thực hiện ấn định thuế đối với NNT vi phạm pháp luật về thuế theo đúng qui định của pháp luật. Quản lý chặt chẽ công tác hoàn thuế, đảm bảo hoàn thuế đúng đối tượng, theo đúng chính sách pháp luật thuế của Nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế.
Xây dựng và triển khai nhiệm vụ kế hoạch thanh tra, kiểm tra trên cơ sở phân tích, đánh giá mức độ rủi ro, tập trung thanh tra, kiểm tra, chống thất thu đối với các DN thuộc ngành nghề, lĩnh vực có rủi ro cao, các DN hoàn thuế GTGT hàng xuất khẩu, các DN được miễn, giảm thuế, DN có hoạt động liên kết, có dấu hiệu chuyển giá; hoạt động KD thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số, chuyển nhượng vốn, thương hiệu, dự án... Nâng cao chất lượng và đổi mới phương thức thực hiện thanh tra, kiểm tra trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin trong toàn ngành. Tổ chức đôn đốc thu đầy đủ, kịp thời các khoản thu phát sinh, các khoản phải thu theo kết quả của các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán vào NSNN.
Tổ chức rà soát số nợ thuế đến ngày 31/12/2022, tiếp tục xử lý nợ theo quy định tại Nghị quyết số 94/2019/QH14, xây dựng và giao chỉ tiêu thu nợ thuế năm 2023 cho cơ quan thuế cấp dưới thực hiện; tập trung đôn đốc các khoản tiền thuế đã hết thời gian gia hạn để nộp vào NS, tránh tình trạng NNT bị tính tiền chậm nộp tăng thêm khó khăn cho NNT; thực hiện phân loại các khoản nợ thuế đầy đủ và theo đúng hướng dẫn tại Quy trình quản lý nợ thuế để có giải pháp quản lý, đôn đốc thu phù hợp; Giao chỉ tiêu thu nợ đến từng Cục Thuế, từng phòng, từng đội thuế, từng công chức quản lý theo cho từng tháng, quý và cả năm; Đẩy mạnh việc đăng tải công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng những trường hợp nợ thuế dây dưa kéo dài; Thực hiện các biện pháp đôn đốc và cưỡng chế thu nợ thuế theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thi hành, phấn đấu tổng số nợ thuế đến thời điểm 31/12/2023 giảm xuống dưới 5% tổng thu NSNN.
Thứ bảy, tiếp tục tổ chức triển khai mạnh mẽ cải cách TTHC về thuế, đẩy mạnh điện tử hóa quản lý thuế trên phạm vi cả nước ở tất cả các khâu quản lý thuế để hỗ trợ hoạt động kinh doanh của NNT. Đẩy mạnh kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu HĐĐT trong cung cấp các dịch vụ công trực tuyến.
Đẩy mạnh điện tử hóa trong quản lý thuế, hiện đại hóa quản lý thu ở tất cả các khâu như quản lý đăng ký, kê khai, nộp thuế, hoàn thuế điện tử, thực hiện phân tích rủi ro, quản lý nợ đọng thuế theo phương thức điện tử, quản lý HĐĐT, tiếp tục điện tử hóa đối với công tác quản lý lệ phí trước bạ, cho thuê nhà, các loại phí, lệ phí... Đồng bộ, kết nối cơ sở dữ liệu với các cơ quan quản lý nhà nước để quản lý đối với các nguồn thu từ đất đai, tài nguyên, khoáng sản... thúc đẩy công cuộc chuyển đổi số trong toàn ngành Thuế.
Thứ tám, thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương trong chỉ đạo, điều hành, quản lý thu NS. Tập trung triển khai đầy đủ các giải pháp của Chính phủ và Bộ Tài chính về triển khai thực hiện dự toán NSNN năm 2023. Phát động các phong trào thi đua phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán thu NSNN được giao ngay từ đầu năm 2023.
Tuệ Minh