Theo thống kê của Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE), nhà đầu tư nước ngoài năm ngoái mua vào gần 314.900 tỷ đồng và bán ra khoảng 339.700 tỷ đồng, tính cả cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, quỹ ETF và chứng quyền đảm bảo. Giá trị giao dịch ở cả hai chiều đều giảm so với năm 2022, nhưng mạnh nhất ở chiều mua khi sụt hơn 16%.
Tổng lại, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng hơn 24.830 tỷ đồng, tương đương 1 tỷ USD. Nếu tính riêng cổ phiếu, con số trên là hơn 19.500 tỷ đồng.
Trừ tháng 1, khối ngoại bán ròng liên tiếp 11 tháng trong năm ngoái. Lực bán đổ dồn vào tháng cuối năm khi chênh lệch đến gần 9.970 tỷ đồng so với chiều mua, mạnh nhất kể từ tháng 5/2021.
Tuy nhiên, tổng giá trị bán ròng năm ngoái chỉ bằng 43% so với mức đỉnh của năm 2021. Cách đây ba năm, họ xả hàng hơn 58.050 tỷ đồng, tương đương gần 2,4 tỷ đồng theo tỷ giá hiện tại.
Trong 2023, câu chuyện khối ngoại bán ròng được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Theo báo cáo mới đây của công ty tư vấn đầu tư FIDT, giao dịch của khối ngoại lại không quá đáng ngại. Thực tế cho thấy, lực bán của nhóm này mạnh hơn sau khi thị trường đạt đỉnh vào cuối tháng 8 kéo dài đến cuối năm 2023, nhưng thị trường chứng khoán trong giai đoạn này vẫn duy trì được các nhịp tăng điểm tích cực, VN-Index tổng kết năm tăng hơn 12%.
Tuy nhiên, nhóm phân tích này vẫn lưu ý câu chuyện trên sẽ tác động một phần đến xu hướng cũng như ảnh hưởng mạnh lên trạng thái tâm lý của thị trường chung. Hành động của khối ngoại chủ yếu là mua ròng mỗi khi thị trường sụt giảm với biên độ lớn và bán ròng khi thị trường hồi phục, điển hình là khi thị trường chạm đáy vào cuối tháng 10.
Theo thống kê của FIDT, ngân hàng là nhóm bị nhà đầu tư nước ngoài bán mạnh nhất. Tiếp đó là thực phẩm và đồ uống, bất động sản, dịch vụ tài chính và bán lẻ. Riêng nhóm bất động sản, tỷ trọng bán mạnh chủ yếu đến từ nhóm các cổ phiếu "họ Vin" đã mang nhiều rủi ro và kéo cả ngành trở nên tiêu cực trong góc nhìn của nhà đầu tư nước ngoài. Ngược lại, nhóm tài nguyên cơ bản có được niềm tin của họ và liên tục được mua ròng từ đầu năm.
Ở từng cổ phiếu riêng lẻ, SSI Research đưa ra thống kê rằng khối ngoại tập trung giao dịch các mã có vốn hóa lớn. EIB là cổ phiếu chịu áp lực bán nặng nề nhất năm ngoái với hơn 4.600 tỷ đồng. Theo sau là các mã VPB, MWG, VHM, VNM... Ngược lại, HPG trở thành cổ phiếu hút vốn ngoại nhiều nhất với hơn 3.300 tỷ đồng. Các mã HSG, STG, DGC, FRT cũng nằm trong nhóm hấp dẫn với họ.
Trước đó, đà bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài đã được nhiều bên quan sát thị trường lý giải. FiinTrade cho rằng mục đích của động thái trên là để cơ cấu danh mục, tập trung xả những cổ phiếu từng gom mạnh trong những năm trước. Hành vi này cũng từng được ghi nhận trong những năm trước. Còn theo SGI Capital, đây là hoạt động cơ cấu danh mục do những nhìn nhận về rủi ro ở từng nhóm cổ phiếu hơn là rủi ro chung của toàn thị trường Việt Nam.
Ngoài ra, chuyên gia Chứng khoán Mirae Asset (MASVN) lưu ý nhà đầu tư nước ngoài đang có xu hướng dịch chuyển dòng tiền chung: rút ròng ở khu vực mới nổi và cận biên để tăng giải ngân tại các thị trường phát triển khi họ tin vào sự tích cực của nền kinh tế Mỹ và triển vọng giảm lãi suất ngay đầu năm sau. Do đó, việc bán ròng không chỉ diễn ra ở thị trường Việt Nam mà còn được ghi nhận ở các nước trong khu vực như Trung Quốc, Hàn Quốc, Hong Kong, Thái Lan.
Tất Đạt
