Năm 2023, xuất khẩu cao su của Việt Nam gặp nhiều khó khăn do giá cao su xuất khẩu giảm mạnh nên trị giá xuất khẩu cao su thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, sự phục hồi hoạt động sản xuất tại Trung Quốc yếu hơn so với các dự báo, khiến sản lượng tiêu thụ lẫn giá bán cao su đều ở mức thấp.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dẫn số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan ước tính, năm 2023, xuất khẩu cao su của Việt Nam đạt khoảng 2,14 triệu tấn, trị giá 2,89 tỷ USD, giảm 0,04% về lượng và giảm 12,7% về trị giá so với năm 2022. Giá xuất khẩu bình quân đạt 1.350 USD/tấn, giảm 12,7% so với năm 2022.

Theo Quân đội Nhân dân, năm 2023, xuất khẩu cao su sang các thị trường phần lớn vẫn sụt giảm so với cùng kỳ năm 2022, nhất là các thị trường lớn như Ấn Độ, Mỹ, Đức, Đài Loan (Trung Quốc), Thổ Nhĩ Kỳ, Sri Lanka, Nga, Indonesia, Tây Ban Nha… Tuy nhiên, xuất khẩu sang một số thị trường vẫn tăng trưởng tốt về lượng như Trung Quốc, Hàn Quốc, Hà Lan, Singapore, Cộng hòa Czech...

Trong đó, Trung Quốc vẫn là thị trường lớn nhất tiêu thụ cao su của Việt Nam, chiếm 79,22% về lượng và chiếm 78,08% về trị giá trong tổng xuất khẩu cao su của cả nước trong 11 tháng năm 2023. Đứng thứ hai là Ấn Độ, chiếm 5,34% về lượng và chiếm 5,49% về trị giá trong tổng xuất khẩu cao su của cả nước trong 11 tháng năm 2023.

Trên thị trường thế giới, năm 2023, giá cao su trên thị trường châu Á biến động mạnh, giá ở mức thấp trong 2 quý đầu năm và tăng trở lại trong quý III và quý IV/2023. Giá đạt mức cao nhất năm vào tháng 10 và 11/2023, nhưng sau đó đã giảm trở lại. Tháng 12/2023, giá cao su biến động trái chiều, so với cuối tháng trước giá tại Nhật Bản giảm; trong khi tăng tại Thượng Hải và Thái Lan nhờ được thúc đẩy bởi nhu cầu từ các nhà máy của Trung Quốc ổn định, thị trường hy vọng về các biện pháp kích thích tại Trung Quốc và lo ngại về khả năng thiếu hụt nguồn cung từ Thái Lan.

Theo báo Công Thương, tại thị trường trong nước, năm 2023 giá mủ cao su nguyên liệu trong nước biến động theo xu hướng của thị trường thế giới, giá mủ cao giảm trong 2 quý đầu năm, sau đó tăng trở lại trong quý III và IV/2023.

Trong tháng 12/2023, giá mủ cao su nguyên liệu tại một số tỉnh, thành phố biến động nhẹ, giá thu mua mủ cao su tại Bình Phước và Gia Lai ổn định, trong khi giá tại Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu tăng nhẹ so với cuối tháng trước.

Trong đó, Công ty Cao su Phú Riềng giữ giá thu mua ở mức 285-305 đồng/TSC. Công ty Cao su Bình Long giữ giá thu mua ở mức 285-295 đồng/TSC. Tuy nhiên, Công ty Cao su Bà Rịa điều chỉnh giá thu mua lên mức 283-293 đồng/TSC, tăng 3 đồng/TSC; Công ty Cao su Phước Hòa cũng điều chỉnh giá thu mua mủ cao su nguyên liệu lên mức 314-316 đồng/TSC, tăng 3 đồng/TSC so với cuối tháng 11/2023.

Theo Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG), năm 2023, sản lượng mủ cao su khai thác của Tập đoàn ước đạt 445.000 tấn, vượt 4,7% kế hoạch năm, tăng 3,5% (tương ứng tăng 15.400 tấn) so với năm trước; tiêu thụ đạt 520.290 tấn cao su các loại, đạt 102,4% kế hoạch năm, tăng 3,8% (tương đương tăng 18.968 tấn) so với năm 2022. Bình quân năm 2023, giá bán mủ cao su toàn Tập đoàn ước khoảng 30,5 triệu đồng/tấn, giảm 5,8 triệu đồng/tấn (tương đương giảm gần 16%) so với giá bán năm 2022.

Thông tin trên Nhân dân, về dài hạn, với lợi thế giá thành rẻ cùng nguồn cung cao su dồi dào, Việt Nam luôn là 1 trong 3 thị trường cung cấp cao su và các sản phẩm từ cao su lớn nhất cho Trung Quốc. Bên cạnh đó, sự tương thích trong cung-cầu cao su giữa Việt Nam và Trung Quốc cũng là yếu tố quan trong giúp gia tăng hoạt động xuất khẩu cũng như kim ngạch xuất khẩu cao su của nước ta.

Do đó, theo các chuyên gia trong ngành, thời gian tới, nhu cầu Trung Quốc vẫn là yếu tố chủ chốt tác động lên diễn biến giá cao su tại Việt Nam. Thêm vào đó, biến động của giá dầu do lo ngại gián đoạn thương mại tại kênh đào Suez cũng sẽ ảnh hưởng gián tiếp lên giá cao su.

Năm 2024, dự kiến Trung Quốc sẽ đẩy mạnh tiêu thụ ô tô, cũng như thúc đẩy các hoạt động sản xuất, dẫn đến nhu cầu nhập khẩu cao su để sản xuất lốp xe và các sản phẩm khác tăng lên. Việc Trung Quốc đẩy mạnh nhập khẩu cao su sẽ là động lực tăng giá cao su toàn cầu. Trong khi, gần 80% tổng lượng cao su xuất khẩu của Việt Nam là được xuất khẩu sang Trung Quốc.

Minh Hoa (t/h)