Quá trình tố tụng, các bị can, bị cáo sau khi chủ động nộp tiền khắc phục hậu quả, bồi thường thiệt hại do mình gây ra, thì đa số đều xin HĐXX xem xét đó là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Tháng 10.2022, TAND TP.HCM xét xử sơ thẩm bị cáo Tất Thành Cang (cựu Phó bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM) và đồng phạm có sai phạm bán rẻ 2 dự án: khu dân cư (KDC) Phước Kiển (xã Phước Kiển, H.Nhà Bè) và KDC Ven Sông (P.Tân Phong, Q.7), gây thiệt hại của Nhà nước hơn 735 tỉ đồng.

THANH NIÊN

Trong phiên tòa này, ở phần tự bào chữa, ông Tất Thành Cang bật khóc, trình bày mức án VKS đề nghị từ 8 - 10 năm tù với ông là quá nặng. Bị cáo xin HĐXX cho phép gia đình được làm việc với thư ký tòa án nhằm nộp tiền khắc phục hậu quả trước khi tòa tuyên án để được ghi nhận tình tiết giảm nhẹ.

Vụ án này, hậu quả được khắc phục toàn bộ, vì vậy ông Tất Thành Cang được tuyên 6 năm tù. Trong khi đó, cáo trạng truy tố ông Cang ở khoản 3 điều 219 bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017, tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí", khung hình phạt từ 10 - 20 năm tù.

Hay trong vụ “chuyến bay giải cứu”, cựu Phó giám đốc Công an TP.Hà Nội sau khi nộp 1,85 triệu USD thì được tuyên 4 năm tù, dù khung hình phạt là 8 - 15 năm tù; bị cáo Hoàng Văn Hưng (cựu Trưởng phòng 5, Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an) sau khi khắc phục hậu quả 800.000 USD, từ tù chung thân giảm còn 20 năm tù về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” với số tiền chiếm đoạt lớn của bị cáo Hưng, khung hình phạt cao nhất là tù chung thân.

Cũng như trường hợp cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế - Phạm Trung Kiên ngay khi nghe Viện KSND TP.Hà Nội đề nghị mức án tử hình vì nhận hối lộ 42,6 tỉ đồng, bị cáo đã vận động gia đình nộp toàn bộ tiền nhận hối lộ, từ đó được tòa tuyên tù chung thân.

Áp dụng chính sách khoan hồng đặc biệt

Luật sư Tô Bá Thanh (Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết, người phạm tội chủ động nộp lại tiền, tài sản để khắc phục hậu quả sẽ được hưởng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự khi xét xử theo điểm b khoản 1 điều 51 bộ luật Hình sự. Bên cạnh đó, cơ quan tiến hành tố tụng còn có thể xem xét thêm một tình tiết giảm nhẹ là "người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải” theo điểm s khoản 1 Điều 51 bộ luật Hình sự. Như vậy, với việc chủ động bồi thường khắc phục hậu quả, người phạm tội có thể được hưởng hai tình tiết giảm nhẹ tại Điều 51 bộ luật Hình sự.

THANH NIÊN

“Ngoài ra, tình tiết khắc phục hậu quả một phần hay toàn bộ còn được áp dụng chính sách khoan hồng đặc biệt theo điều 5 Nghị quyết 03/2020, ngày 30.12.2020 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao”, luật sư Tô Bá Thanh nhấn mạnh.

Cụ thể, luật sư Thanh nêu, theo điều 5 Nghị quyết 03/2020 về nguyên tắc xử lý đối với tội phạm tham nhũng, tội phạm khác về chức vụ, quy định: trong quá trình tố tụng, người phạm tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn thì không áp dụng mức cao nhất của khung hình phạt mà người phạm tội bị truy tố, xét xử.

“Hơn nữa, trường hợp người phạm tội có ít nhất 2 tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 điều 54 bộ luật Hình sự hoặc người phạm tội lần đầu là người giúp sức trong vụ án đồng phạm nhưng có vai trò không đáng kể - thuộc trường hợp luật quy định tại Nghị quyết 03/2020, bao gồm "người phạm tội sau khi bị phát hiện đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, chủ động nộp lại toàn bộ tài sản chiếm đoạt, đã khắc phục toàn bộ hậu quả và đã bồi thường toàn bộ thiệt hại do mình gây ra", thì cơ quan tiến hành tố tụng xem xét áp dụng chính sách khoan hồng đặc biệt miễn hình phạt theo quy định tại điều 59 bộ luật Hình sự.

Còn tiếp...