Từ "cò” chuyển sang… "lừa"

Ngày 14/01, Công an huyện Thăng Bình (Quảng Nam) cho biết, quá trình mở rộng điều tra vụ án trốn thuế xảy ra tại Chi cục Thuế huyện Thăng Bình vào năm 2019, Cơ quan CSĐT Công an huyện đã ra quyết định khởi tố bổ sung tội danh đối với bị can Lê Văn Thành về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản". Liên quan đến vụ án này, tháng 9/2023, Thành đã bị Cơ quan CSĐT Công an huyện khởi tố, bắt tạm giam về tội "Trốn thuế".

Tài liệu điều tra xác định, năm 2018, Thành môi giới cho bà T.T.K.X. (ngụ TP.Hội An) mua thửa đất tại xã Bình Dương (huyện Thăng Bình) của ông P.M.T. (ngụ TP.Đà Nẵng) với số tiền 8,5 tỷ đồng, nhưng thực chất số tiền Thành thỏa thuận và chuyển cho bên bán chỉ 6,7 tỷ đồng. Bà X. đặt trước cho bên bán 8,3 tỷ đồng thông qua Thành. Thành được các bên tin tưởng giao làm các thủ tục biến động để 2 bên ký hợp đồng chuyển nhượng.

Quá trình đo đạc lại thửa đất đã phát sinh phần diện tích tăng thêm so với thỏa thuận ban đầu. Biết thông tin này, Thành nảy sinh lòng tham nên sử dụng các thủ đoạn gian dối, đưa thông tin sai sự thật để bà X. và ông T. không thực hiện được thỏa thuận như ban đầu. Thời điểm đó, xảy ra tình trạng "sốt đất" tại xã Bình Dương và khu vực lân cận khiến giá thửa đất này tăng "chóng mặt". Bằng thủ đoạn gian dối, Thành đã bán được thửa đất trên cho ông Phùng Anh Tuấn (SN 1969, ngụ TPHCM) với số tiền lên đến... 21 tỷ đồng. Tuy nhiên, việc này Thành che giấu không cho bà X. và ông T. biết. Số tiền bán đất, Thành đem sử dụng cho mục đích cá nhân mà không trả tiền lại cho bà X.

Bán đất 21 tỷ, kê khai… 460 triệu

Công an huyện Thăng Bình cho hay, cùng với việc khởi tố bổ sung tội danh đối với Thành, quá trình mở rộng điều tra vụ án, Cơ quan CSĐT Công an huyện Thăng Bình đã ra quyết định khởi tố bị can, áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Phùng Anh Tuấn về hành vi "Trốn thuế". Tài liệu điều tra xác định, Tuấn đã ký hợp đồng chuyển nhượng thửa đất trên với Thành số tiền 460 triệu đồng, trong khi giá chuyển nhượng thực tế là 21 tỷ đồng, từ đó giúp sức cho Thành trốn thuế. Theo quy định, số tiền thuế, lệ phí chuyển nhượng phải nộp là hơn 525 triệu đồng nhưng thực tế đối tượng chỉ nộp hơn 11 triệu đồng vào ngân sách Nhà nước, gây thất thoát gần 514 triệu đồng. Quá trình điều tra đến nay, các đối tượng đã khắc phục hậu quả hơn 170 triệu đồng.

Cơ quan Công an tống đạt quyết định khởi tố Lê Văn Thành

Theo cơ quan chức năng, hành vi chuyển nhượng bất động sản hai giá như Thành để trốn, giảm thuế đang diễn ra ở nhiều nơi. Khi chuyển nhượng đất hai giá, các bên thường lập 2 hợp đồng, 1 hợp đồng không có công chứng hoặc chứng thực theo quy định, giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong hợp đồng này là giá thực tế mà bên mua trả tiền cho bên bán. Trong khi đó, 1 hợp đồng có công chứng hoặc chứng thực theo quy định, hợp đồng này được sử dụng để khai nộp thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ và đăng ký biến động theo quy định (đăng ký sang tên). Giá chuyển nhượng tại hợp đồng này thường thấp hơn nhiều so với giá thực tế mà các bên thỏa thuận nhằm trốn, giảm thuế.

Hành vi trên sẽ dẫn đến những rủi ro mà cả người mua và người bán đều có thể gặp phải. Hợp đồng công chứng ghi giá thấp hơn thực tế nên trường hợp phát sinh tranh chấp phải kiện ra tòa, nếu như không có thỏa thuận nào khác thì rất khó cho bên bán nhà đất đòi đúng giá trị thực tế. Ngược lại, người mua nhà cũng rất khó chứng minh số tiền thực tế mà họ đã trả, nhất là khi không lập thành văn bản hoặc giao tiền mặt. Cạnh đó, hai bên còn phải đối diện với những trách nhiệm pháp lý về hành vi trốn thuế. Mức độ nhẹ sẽ bị xử phạt theo Điều 17 Nghị định 125/2020. Mức độ nặng hơn, người có hành vi trốn thuế có thể bị xử lý về tội trốn thuế theo Điều 200 BLHS năm 2015 (như bị can Thành) vì đã sử dụng chứng từ, tài liệu không hợp pháp để xác định sai số tiền thuế phải nộp. Tùy số tiền trốn thuế mà người có hành vi trốn thuế có thể bị phạt đến 7 năm tù.

Qua vụ việc trên, Cơ quan CSĐT Công an huyện Thăng Bình cũng khuyến cáo người dân, để tránh hậu quả pháp lý về sau, khi thực hiện chuyển nhượng bất động sản phải thực hiện đúng quy định pháp luật, mọi hành vi kê khai, giúp sức cho việc kê khai giá chuyển nhượng thấp hơn thực tế để trốn thuế là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.