Dữ liệu tại các bang Iowa và New Hampshire cho thấy ông Trump vẫn duy trì sự trung thành từ nhóm cử tri yêu mến ông. Ở chiều ngược lại, ông cũng chưa thể thu hút nhiều cử tri độc lập về phía mình.
Thắng dễ tại Đảng Cộng hòa
Tại Iowa, ông Trump giành tới 51% phiếu bầu, bỏ xa hai ứng viên phía sau là Thống đốc bang Florida Ron DeSantis (21,2%), người đã tuyên bố từ bỏ cuộc đua vào Nhà Trắng, và đối thủ duy nhất còn sót lại cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley (19,1%).
Kết quả tại bang New Hampshire, ông Trump giành 54,3% số phiếu, trong khi bà Haley cải thiện thành tích với 43,4% cử tri ủng hộ.
Tờ Wall Street Journal nhận định cả hai kết quả trên cho thấy cựu tổng thống Mỹ vẫn chiếm thế thượng phong tại Đảng Cộng hòa. Đúng như kỳ vọng, ông Trump giành được sự ủng hộ lớn từ bộ phận cử tri không có bằng đại học sống tại các khu vực thu nhập thấp.
Dữ liệu của Financial Times cho thấy so với cuộc bầu cử sơ bộ bang New Hampshire năm 2016, khi ông cũng là ứng viên không phải tổng thống đương nhiệm, tỉ lệ ủng hộ ông Trump với nhóm cử tri thu nhập thấp tăng vọt, từ 38,1% lên 58,8%.
Cựu tổng thống Mỹ ghi điểm xuất sắc với bộ phận cử tri mang tư tưởng bảo thủ của Đảng Cộng hòa tại bang này, khi có đến 70% người đi bầu thuộc nhóm trên ủng hộ ông. Con số này với bộ phận cử tri không học đại học cũng khá cao, chiếm 62,3%.
Điều đáng mừng cho ông Trump là sau New Hampshire, hầu hết các cuộc bầu cử sơ bộ trong thời gian sắp tới sẽ ở các bang thân thiện hơn với ông. Trong các cuộc bầu cử gần đây, New Hampshire là bang có xu hướng thiên tả, ít bảo thủ và ít tầng lớp lao động.
Theo AP VoteCast, cử tri bảo thủ chiếm 57% số cử tri Đảng Cộng hòa tại New Hampshire. Trên bình diện toàn nước Mỹ, nhóm cử tri bảo thủ chiếm gần 75% người đi bầu của Đảng Cộng hòa. Tương tự, nhóm cử tri không có bằng đại học ở New Hampshire chiếm 63% số người đi bầu hôm 23-1, và nhóm cử tri không có bằng đại học chiếm đến 69% tổng số người sẽ tham gia bầu cử sơ bộ ở Đảng Cộng hòa trên cả nước.
Do vậy, nếu không có biến cố nào, con đường giành đề cử chính thức từ Đảng Cộng hòa của ông Trump gần như rộng mở.
Chưa khắc phục điểm yếu cố hữu
Tuy nhiên, để giành chiến thắng tại cuộc bầu cử toàn quốc vào tháng 11, ông Trump không nên quá tự mãn. Kết quả bầu cử tại hai bang trên vẫn cho thấy khả năng thu hút cử tri độc lập hạn chế - "gót chân Achilles" của ông - vẫn còn nguyên.
Tại Iowa, ông mất đến 55% phiếu bầu của cử tri Đảng Cộng hòa không trung thành với ứng viên nào. Điểm yếu của ông Trump thể hiện rõ hơn với New Hampshire - bang cho phép các cử tri độc lập về đảng phái chọn bên để đi bầu. Tại đây, ông chỉ giành 39% số phiếu từ lực lượng này, kém xa con số ủng hộ cho bà Haley là 58%.
Wall Street Journal dẫn lời ông David Winston, chiến lược gia lão luyện của Đảng Cộng hòa, khẳng định cử tri độc lập mới là bộ phận cử tri quan trọng nhất quyết định ai sẽ là tổng thống Mỹ và những bang dao động (swing state) mới là người đưa ông đến Nhà Trắng.
Bản thân sự nghiệp chính trị của ông Trump củng cố luận điểm đó. Ông thắng cuộc bầu cử năm 2016 khi tỉ lệ cử tri độc lập ủng hộ ông cao hơn bà Hillary Clinton 4%. Tuy nhiên, đến năm 2020, ông Trump lại thua ông Joe Biden đến 13% ở nhóm này, trở thành một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến thất bại của ông.
Không chỉ khó thu hút "người ngoài", cựu tổng thống Mỹ còn đứng trước mối lo mất đoàn kết trong "ngôi nhà" Cộng hòa. Có đến 15% cử tri đảng này ở bang Iowa và 21% ở bang New Hampshire khẳng định dù ông Trump giành được đề cử chính thức, họ cũng sẽ không ủng hộ ông trong cuộc bầu cử tháng 11 tới.
"Trong một đất nước phân cực, bất kỳ ứng viên nào cũng phải giành hơn 90% sự ủng hộ của đảng mình để thắng bầu cử. Bạn không thể có đủ sức cạnh tranh nếu bạn không ở gần ngưỡng đó", chuyên gia chiến lược bầu cử của Đảng Cộng hòa Whit Ayres cho biết.
Thực tế, trong cuộc bầu cử năm 2020, dù được 91% cử tri đảng mình ủng hộ, trong ngưỡng ông Ayres đề ra, ông Trump vẫn thua.
Nếu không sớm nhận ra và giải quyết vấn đề trên, ông Trump nhiều khả năng sẽ lại để thua ông Biden, ứng viên sáng giá của Đảng Dân chủ, trong cuộc bầu cử gần cuối năm nay.
Ông Biden đang ở đâu?
Theo New York Times, bất chấp các điểm yếu trên, ông Trump vẫn đang hòa hoặc vượt lên trước ông Biden trong hầu hết các cuộc bầu cử giả định toàn quốc. Nhiều khảo sát gần đây còn cho thấy ông Trump thắng áp đảo tại một số bang chiến trường.
Lợi thế mà ông Trump có ở cuộc bầu cử này là nước Mỹ đã trải qua gần bốn năm dưới quyền Tổng thống Joe Biden. Sau ba phần tư nhiệm kỳ, tỉ lệ ủng hộ với ông Biden giảm sâu và hầu hết người Mỹ không đánh giá cao những thành tựu của ông.
Các vấn đề như nhập cư, lạm phát cao, sự ủng hộ của ông với Israel trong xung đột tại Dải Gaza cũng đẩy cử tri trẻ, cử tri da màu hoặc gốc Latin ngày càng xa rời ông.
Bộ Quốc phòng Mỹ vừa công bố 'Chiến lược công nghiệp quốc phòng', đặt ra khuôn khổ nhằm khôi phục sức mạnh kinh tế của Mỹ, yếu tố quan trọng nhất đối với sự chuẩn bị quân sự.