Kết thúc năm 2020 thị trường đã đạt kỷ lục của năm 2017 khi xác lập được 9 tuần tăng điểm liên tục với VN-Index. Đa số chuyên gia vẫn tiếp tục cho rằng đà tăng sẽ tiếp diễn.

Sau phiên điều trần cuối tháng 12 vừa qua, sự kiện quan trọng nhất tuần tới sẽ là việc Mỹ đưa ra quyết định cuối cùng về việc Việt Nam có "thao túng tiền tệ" hay không. Các chuyên gia cho rằng thị trường chứng khoán sẽ đón nhận kết luận một cách bình thản.

Tuy vậy, ở kịch bản xấu, thị trường có thể xuất hiện những phản ứng tiêu cực ngắn hạn. Đặc biệt nếu các bước đi tiếp theo gắn với hành động áp thuế ngay trước thời điểm chuyển giao nhiệm kỳ thì thị trường có thể phản ứng mạnh hơn, nhất là khi đà tăng giá đã rất cao. Tuy vậy kịch bản này không được đánh giá cao.

Đánh giá về các diễn biến rung lắc tuần cuối năm, các chuyên gia cho rằng đó là diễn biến bình thường và một phần do ảnh hưởng của hệ thống. Thị trường vẫn đang có dòng tiền mạnh đón nhận các đợt chốt lời để củng cố xu thế tăng.

Việc bị kết luận chính thức thao túng tiền tệ không có nghĩa Việt Nam sẽ chịu các biện pháp trừng phạt của Mỹ. Chúng tôi đánh giá, chính phủ mới của Ông Biden sẽ có nhiều hảo cảm với Việt Nam và do đó nhiều khả năng hai bên sẽ đi đến một thỏa thuận hợp lý.

NGÔ QUỐC HƯNG

Nguyễn Hoàng – VnEconomy

Đang có những lo ngại về mức độ sử dụng đòn bẩy cao trong giai đoạn hiện tại. Anh chị có thể tiết lộ về mức độ margin mà mình biết?

Ông Ngô Quốc Hưng - Chuyên gia cao cấp Chiến lược thị trường Chứng khoán MBS

Theo ước tính của cá nhân tôi, margin trên thị trường vào khoảng 110 nghìn tỷ đồng, bao gồm marign chuẩn trên bảng cân đối kế toán của các công ty chứng khoán và margin theo hình thức hợp tác kinh doanh. Năm nay, thanh khoản tăng mạnh nên mức độ sử dụng đòn bẩy tăng so với cùng kỳ là phù hợp. Theo thống kê, giá trị giao dịch bình quân toàn thị trường (cả 3 sàn) năm 2020 đạt 7.281 tỷ đồng/phiên, tăng 56% so với bình quân năm 2019, lượng margin chuẩn cuối quý 3 khoảng 61,67 nghìn tỷ (+12% so với đầu năm).

Năm 2015 khi thị trường chứng khoán Trung Quốc đạt đỉnh, lượng margin/vốn hóa lưu hành tự do (Float) vào khoảng hơn 9%. Với lượng margin như hiện tại (cũng theo ước tính cá nhân), tỷ lệ này hiện khoảng 6,2% đối với thị trường trong nước (tính theo giá cổ phiếu ngày 30/12). Tuy vậy, cũng cần thấy rằng mức độ phổ biến của thị trường chứng khoán ở Trung Quốc hiện gấp nhiều lần so với Việt Nam (5,5 lần): Với hơn 2,7 triệu tài khoản chứng khoán, tương đương với 2,8% dân số ở Việt Nam, trong khi ở Trung Quốc có tới hơn 215,78 triệu tài khoản, tương đương 15,5% dân số.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc chi nhánh Hà Nội, Chứng khoán Yuanta Việt Nam

Giai đoạn hiện tại mức độ margin của các công ty chứng khoán là rất cao, đặc biệt là các công ty chứng khoán lớn giai đoạn này tôi đánh giá mức độ căng margin tương đương với giai đoạn đỉnh năm 2018 nhưng có 1 điều khác biệt đó là dòng tiền mới lúc này khá mạnh.

Ông Đào Tuấn Trung - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phân tích Chứng khoán VietinBank

Đúng là tình trạng sử dụng đòn bẩy trong giai đoạn hiện tại là rất đáng quan ngại, đặc biệt là tại những công ty chứng khoán mới thành lập hoặc có vốn sở hữu của nước ngoài. Tuy mức độ rủi ro càng lúc càng gia tăng nhưng cũng nhờ vậy mà thanh khoản cũng như giá trị giao dịch trên thị trường nhìn chung luôn được cải thiện và duy trì đều đặn ở mức cao, thị trường cũng vì vậy mà trở nên sôi động hơn. Theo thống kê của chúng tôi thì dư nợ cho vay (chủ yếu là cho vay ký quỹ) trên toàn thị trường tính tới cuối quý III/2020 đạt trên 66.000 tỷ đồng, tăng 19% so với quý II và tăng 33% so với quý I.

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Dù không có những số liệu tổng quan cụ thể, tuy nhiên từ những thông tin cá nhân tôi có thể tiếp cận được, có thể thấy mức dư nợ margin ở phần đông các công ty chứng khoán đã lên mức cao kỷ lục trong các phiên gần đây, tương đồng với sự tăng mạnh của thanh khoản thị trường.

Nếu nhìn về con số tuyệt đối, đây rõ ràng là 1 dấu hiệu đang lo ngại phản ánh sức nóng của thị trường giai đoạn cuối năm 2020. Dù vậy, nếu chúng ta nhìn vào tỷ lệ tiền margin tăng lên trên tổng lượng tiền mới đổ vào thị trường, con số này không có sự gia tăng đột biến. Hay nói cách khác, dư nợ margin tăng là điều hiển nhiên trên 1 nền thanh khoản toàn thị trường tăng cao kỷ lục, trong đó nguyên nhân chính nhờ các chính sách hạ lãi suất của ngân hàng nhà nước kích thích nguồn tiền rẻ tìm kiếm cơ hội đầu tư, bên cạnh sức hấp dẫn từ tiềm năng hồi phục của các doanh nghiệp niêm yết trong năm 2021.

Những phiên giao dịch cuối năm với tâm lý giao dịch thận trọng kèm theo sự quá tải giao dịch trên hệ thống HSX cũng là điều khiến thanh khoản có phần giảm sút. Đây cũng phần nào dễ hiểu khi diễn biến làm đẹp danh mục, sự lạc quan đối với xu hướng tăng điểm khiến việc bán ra không đáng kể trong khi lượng mua vào bắt đáy vẫn chiếm ưu thế.

LÊ ĐỨC KHÁNH

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Tôi không cho rằng mức sử dụng đòn bẩy hiện nay là quá cao – có chăng mức sử dụng trên thị trường là cao nhất trong lịch sử thị trường. Nguồn tiền cho vay chứng khoán dồi dào nhưng chưa hẳn tâm lý nhà đầu tư nào cũng sử dụng đòn bẩy bởi vẫn tồn tại sự lo lắng về mức tăng nhanh của thị trường và sự thận trọng vẫn hiện hữu.

Nguyễn Hoàng – VnEconomy

Thanh khoản tuần này tương đối thấp, một phần vì câu chuyện hệ thống. Từ tuần tới HSX sẽ nâng lô tối thiểu lên 100 cổ phiếu. Theo anh chị điều này có giúp cải thiện thanh khoản hay không?

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Trong thời gian chờ hệ thống giao dịch mới hoàn thiện, việc nâng lô tối thiểu từ 10 lên 100 cổ phiếu là phương án được HoSE đưa ra để tạm thời giải quyết tình trạng tắc nghẽn giao dịch. Cá nhân tôi không rõ về mặt kỹ thuật phương án này có thể giải quyết được triệt để vấn đề hay không. Tuy nhiên, trong bối cảnh bất khả kháng hiện tại, bất cứ giải pháp nào được đưa ra từ phía HoSE, nhằm tránh hiện tượng tắc nghẽn lệnh như thời gian gần đây, đều được hoan nghênh dù có thể có sự bất tiện nhất định đến hoạt động giao dịch của nhà đầu tư.

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Những phiên giao dịch cuối năm với tâm lý giao dịch thận trọng kèm theo sự quá tải giao dịch trên hệ thống HSX cũng là điều khiến thanh khoản có phần giảm sút. Đây cũng phần nào dễ hiểu khi diễn biến làm đẹp danh mục, sự lạc quan đối với xu hướng tăng điểm khiến việc bán ra không đáng kể trong khi lượng mua vào bắt đáy vẫn chiếm ưu thế.

Theo tôi việc điều chỉnh lô mua tối thiểu từ 10 lên 100 cổ phiếu trên HSX cũng có thể khiến thanh khoản tăng cao hơn. Quan trọng hơn vẫn là giao dịch trên thị trường giai đoạn đầu năm sẽ vẫn tiếp tục khởi sắc.

Ông Ngô Quốc Hưng - Chuyên gia cao cấp Chiến lược thị trường Chứng khoán MBS

Từ đầu 1/2021, HoSE sẽ chính thức tăng đơn vị giao dịch lô chẵn lên 100 chứng khoán. Trước khi được chấp thuận, giao dịch lô chẵn tại sàn HoSE là 10 cổ phiếu và bội số của 10, mỗi lệnh giao dịch lô chẵn không vượt quá 500.000 cổ phiếu. Thay đổi này theo HoSE là phù hợp với thông lệ của nhiều nước trong khu vực, cũng như điều kiện phát triển hiện tại của thị trường và tương thích với hệ thống giao dịch mới sắp tới của Sở.

Tôi cho rằng việc sử dụng lô chẵn 100 sẽ không ảnh hưởng quá nhiều tới thanh khoản của thị trường khi số lượng nhà đầu tư đặt lệnh 10 cổ không nhiều, chủ yếu là các bạn sinh viên, còn với những nhà đầu tư thường xuyên đặt lệnh trên 100 thì không ảnh hưởng gì. Tôi nghĩ việc sử dụng lô chẵn 100 sẽ hạn chế được việc sử dụng lô nhỏ làm biến động giá chứng khoán, nhất là các chứng khoán có yếu tố "tạo lập" cũng như thanh khoản kém.

Ông Đào Tuấn Trung - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phân tích Chứng khoán VietinBank

Có lẽ động thái nâng lô tối thiểu lên 100 cổ phiếu sẽ giúp bình ổn thị trường hơn, giúp thanh khoản của hệ thống giao dịch trở nên ổn định và lành mạnh hơn khi hạn chế những lệnh giao dịch nhỏ lẻ và lệnh giao dịch rác.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc chi nhánh Hà Nội, Chứng khoán Yuanta Việt Nam

Theo tôi thanh khoản tuần qua hoàn toàn không hề thấp mà là rất cao và có phiên phá vỡ lịch sử giá trị cũng như khối lượng giao dịch từ trước tới giờ. Chỉ có phiên 31/12 thanh khoản có vẻ hơi thấp do nhà đầu tư hạn chế giao dịch trước kỳ nghỉ lễ. Khi HSX nâng lô tối thiểu lên 100 cổ phiếu theo tôi sẽ có cải thiện thanh khoản nhưng mức độ là không lớn lắm.           

Nguyễn Hoàng – VnEconomy

Ngày 7/1 tới Mỹ sẽ có quyết định cuối cùng về câu chuyện "thao túng tiền tệ". Trong cả hai trường hợp tích cực và tiêu cực, theo anh chị thị trường có thể phản ứng như thế nào?

Theo tôi trường hợp tích cực hay không tích cực thì thị trường khả năng cao vẫn cần nhịp nghỉ lấy sức để có thể chinh phục những đỉnh cao mới cao hơn. Nếu câu chuyện tiêu cực, có thể nhịp điều chỉnh này sẽ mạnh mẽ hơn.

NGUYỄN VIỆT QUANG

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Ngày 7/1 tới đây Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) sẽ công bố kết quả chính thức về vấn đề Việt Nam thao túng tiền tệ. Dù đây là vấn đề vĩ mô thu hút nhiều sự quan tâm của các học giả, tuy nhiên phản ứng của thị trường chứng khoán Việt Nam trước thông tin Mỹ gắn mác Việt Nam là quốc gia "thao túng tiền tệ" vào thời điểm giữa tháng 12 là tương đối bình thản. Áp lực bán có phần gia tăng trong 1, 2 phiên trước khi nhà đầu tư nhanh chóng lấy lại sự tự tin và chỉ số VN-Index nới rộng đà tăng vượt ngưỡng 1.100 điểm.

Qua đó, tôi không cho rằng thị trường Việt Nam sẽ có phản ứng thái quá ngay cả trong trường hợp kết quả chính thức của USTR xác nhận Việt Nam thao túng tiền tệ.

Tuy nhiên, nếu Tổng thống Trump có những bước leo thang ngay sau đó bằng việc công bố các mức thuế quan với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam, ngay trước thời điểm chuyển giao nhiệm kỳ Tổng thống, thị trường có thể sẽ có những phán ứng hết sức tiêu cực. Ở thời điểm hiện tại tôi không đánh giá cao kịch bản này xảy ra. 

Ông Đào Tuấn Trung - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phân tích Chứng khoán VietinBank

Theo ý kiến nhận định chủ quan của tôi thì sẽ không có quá nhiều ảnh hưởng lên thị trường chứng khoán dù là trong kịch bản nào đi nữa.

Với kịch bản tiêu cực là Mỹ chính thức đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ thì có lẽ thị trường sẽ có phản ứng xấu trong ngắn hạn, đặc biệt là đối với nhóm ngành các doanh nghiệp trong lĩnh vực xuất khẩu với tỷ trọng xuất khẩu sang thị trường Mỹ lớn.

Tuy vậy, tôi vẫn nhận định rằng phản ứng tiêu cực này chỉ mang tính nhất thời và thị trường sẽ nhanh chóng bình ổn lại và tiếp tục xu hướng tăng điểm của mình trong năm 2021.

Ông Ngô Quốc Hưng - Chuyên gia cao cấp Chiến lược thị trường Chứng khoán MBS

Theo đạo luật 2015, khi một quốc gia bị dán nhãn thao túng tiền tệ, Bộ Tài chính Mỹ sẽ tiến hành đàm phán với quốc gia đó tại Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) hoặc đàm phán song phương để đảm bảo quốc gia này điều chỉnh tỷ giá giữa đồng tiền của họ với đồng USD.

Nếu không có sự thay đổi nào trong vòng một năm, Tổng thống Mỹ sẽ tiến hành một hoặc nhiều hành động sau: Thứ nhất, từ chối cho quốc gia này tiếp cận các khoản tài trợ đầu tư tư nhân; Thứ hai, loại bỏ quốc gia này khỏi mua sắm công của Chính phủ Mỹ; Thứ ba, yêu cầu sự giám sát sát sao từ IMF; Thứ tư, yêu cầu Bộ Tài chính Mỹ đưa yếu tố đồng tiền bị định giá thấp vào việc đàm phán thỏa thuận thương mại với Mỹ (nếu có).

Việc bị kết luận chính thức thao túng tiền tệ không có nghĩa Việt Nam sẽ chịu các biện pháp trừng phạt của Mỹ. Chúng tôi đánh giá, chính phủ mới của Ông Biden sẽ có nhiều hảo cảm với Việt Nam và do đó nhiều khả năng hai bên sẽ đi đến một thỏa thuận hợp lý. Việt Nam có khả năng để VND tăng giá một chút so với USD và cam kết mua thêm hàng hóa Mỹ.

Nếu Tổng thống Trump có những bước leo thang ngay sau đó bằng việc công bố các mức thuế quan với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam, ngay trước thời điểm chuyển giao nhiệm kỳ Tổng thống, thị trường có thể sẽ có những phán ứng hết sức tiêu cực.

TRẦN ĐỨC ANH

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc chi nhánh Hà Nội, Chứng khoán Yuanta Việt Nam

Theo tôi trường hợp tích cực hay không tích cực thì thị trường khả năng cao vẫn cần nhịp nghỉ lấy sức để có thể chinh phục những đỉnh cao mới cao hơn. Nếu câu chuyện tiêu cực, có thể nhịp điều chỉnh này sẽ mạnh mẽ hơn thôi nhất là các doanh nghiệp có giao thương với nền kinh tế Mỹ.

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Sự kiện gắn mác thao túng tiền tệ của Mỹ đối với Việt Nam đối với tôi không có gì mới mẻ đặc biệt nếu chúng ta chú ý đến 2 vị thế của 2 đối tác thương mại một bên là siêu cường kinh tế Mỹ với sức mạnh của đồng nội tệ với 1 bên là Việt Nam, nước đang phát triển với thế mạnh là đối các xuất khẩu đang có lợi thế từ nguồn lực trong nước.

Không chỉ có Việt Nam mà nhiều nước khác cũng nằm trong danh sách theo dõi của Mỹ và điều này cũng chỉ khiến các cuộc đối thoại liên tục để các nước tuân thủ hơn hạn chế các hành vi cạnh tranh không bình đẳng đối với Mỹ.

Thị trường có thể biến động trong ngắn hạn, các doanh nghiệp có thiên hướng xuất nhập khẩu cũng sẽ có ảnh hưởng nhưng xét ở mức độ toàn cảnh Việt Nam vẫn là nền kinh tế đang đi lên và thị trường chứng khoán cũng sẽ phải phản ánh bởi triển vọng tăng trưởng của 1 trong những nền kinh tế hấp dẫn nhất không chỉ trong khu vực mà trên phạm vi toàn thế giới.

Nguyễn Hoàng – VnEconomy

Liên tục những phiên cuối tuần thị trường trồi sụt quanh ngưỡng 1.100 điểm, thậm chí xuất hiện những đợt chốt lời khá mạnh. Anh chị đánh giá diễn biến thị trường như vậy là biểu hiện tích lũy hay phân phối?

Nhìn chung thì tôi vẫn bảo lưu quan điểm nhận định khá lạc quan về thị trường trong bối cảnh chỉ số VN-Index sẽ còn có dư địa để có thể tiếp tục tăng lên ngưỡng 1.165 trong tháng 1/2021 điểm trước khi áp lực điều chỉnh thực sự xảy ra.

ĐÀO TUẤN TRUNG

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc chi nhánh Hà Nội, Chứng khoán Yuanta Việt Nam

Theo tôi thị trường đang biểu hiện dấu hiệu của sự phân phối khi mà các phiên nến giảm thanh khoản rất lớn trong khi các phiên xanh hồi phục thanh khoản lại yếu hơn. Nhịp này thị trường cũng đã tăng gần 40% rồi nên giai đoạn này nhà đầu tư cần thận trọng khi xuất hiện các dấu hiệu phân phối ở cổ phiếu, thị trường thì đã xuất hiện rồi.

Ông Ngô Quốc Hưng - Chuyên gia cao cấp Chiến lược thị trường Chứng khoán MBS

Hiện tượng trồi sụt của thị trường trong những phiên vừa qua có 1 phần đến từ câu chuyện hệ thống, bên cạnh đó cũng có hiện tượng chốt lời đối với với nhóm cổ phiếu, tuy nhiên kết quả là thị trường chỉ điều chỉnh để đi lên mức cao hơn.

Tuần tới, khi số lệnh vào hệ thống được giảm thiểu, giảm tải cho hệ thống xử lý, có thể giao dịch sẽ trơn tru hơn, cung cầu cổ phiếu được đáp ứng theo thị trường, lúc đó các dấu hiệu về kỹ thuật như tích lũy hay phân phối mới có ý nghĩa thống kê.

Ông Đào Tuấn Trung - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu phân tích Chứng khoán VietinBank

Nhìn chung thì tôi vẫn bảo lưu quan điểm nhận định khá lạc quan về thị trường trong bối cảnh chỉ số VN-Index sẽ còn có dư địa để có thể tiếp tục tăng lên ngưỡng 1.165 trong tháng 1/2021 điểm trước khi áp lực điều chỉnh thực sự xảy ra.

Ông Trần Đức Anh – Giám đốc chiến lược thị trường Chứng khoán KBS

Dù có chút lo ngại về định giá thị trường ở thời điểm hiện tại, tôi không cho rằng đà tăng của thị trường đang có dấu hiệu đuối sức. Vùng 1.100 điểm vẫn là ngưỡng cản tâm lý quan trọng và rung lắc xảy ra là điều có thể hiểu được. Tuy nhiên nhịp rung lắc này chưa đủ để kết luận thị trường đang phân phối ở vùng đỉnh.

Ông Lê Đức Khánh – Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Tôi nghiêng về kịch bản thị trường sẽ tích lũy để đi lên. VN-Index vẫn phải đi theo con đường nó phải đi đó là sẽ chạm mốc 1.200 điểm và vượt qua ngay trong giai đoạn đầu năm 2021.