ASEAN với chiến lược vaccine giúp thúc đẩy hồi phục kinh tế

Ricky Hồ

(TBKTSG Online) -  Tuần tới, Indonesia sẽ tiêm vaccine ngừa Covid-19 cho những người trưởng thành trong độ tuổi lao động từ 18-59 tuổi ngay sau khi hoàn thành tiêm cho các nhân viên y tế tuyến đầu và nhân viên công vụ. Như vậy, sau Singapore thì Indonesia là một nước châu Á hiếm hoi tiến hành tiêm chủng đại trà vaccine ngừa Covid-19.

SinovacPack: Indonesia nhận được ba triệu liều vaccine ngừa Covid-19 từ hãng dược Sinovac của Trung Quốc. Nước này đã đặt mua gần 230 triệu vaccine từ nhiều nguồn khác nhau. Ảnh: Reuters

Nhiều hãng dược ASEAN có thể sản xuất vaccine tự nghiên cứu hoặc theo bản quyền của các hãng dược phương Tây từ quí 3 tới. Việc tiêm chủng đại chúng ở cấp độ khu vực dự kiến cũng sẽ bắt đầu từ quí 3 trở đi, đánh dấu giai đoạn mới trong hồi phục và phát triển sau đại dịch.

Chiến lược tiêm chủng được thế giới quan tâm

Tại một số quốc gia phương Tây đã triển khai tiêm chủng như Mỹ và Anh, người cao tuổi được chính phủ ưu tiên vì đây là những nhóm có nguy cơ lây nhiễm cao. Chính vì thế, theo Reuters, chiến lược vaccine của Indonesia đang được thế giới để ý. Bên cạnh đó, Indonesia là nước có tỷ lệ nhiễm bệnh cao nhất ở Đông Nam Á với hơn 770.000 ca bệnh và gần 23.000 ca tử vong, tính đến ngày 5-1.

Các quan chức Indonesia nói loại vaccine nước này sử dụng cho đợt tiêm chủng sắp tới là sản phẩm của hãng dược nhà nước Sinovac Biotech của Trung Quốc. Vaccine này hiện chưa có đủ dữ liệu để chứng minh tính hiệu quả đối với người cao tuổi, do các tình nguyện viên tham gia thử nghiệm lâm sàng trước đó đều trong độ tuổi từ 18 đến 59.

“Chúng tôi không chạy theo xu hướng”, Siti Nadia Tarmizi - một quan chức cấp cao của Bộ Y tế -  cho biết thêm giới chức sẽ chờ các khuyến nghị từ các cơ quan phê duyệt vaccine và dược phẩm để quyết định kế hoạch tiêm chủng cho người cao tuổi.

Indonesia sẽ nhận được lô vaccine AstraZeneca trong quí 2, còn vaccine Pfizer sẽ được giao trong quí 3. Indonesia đang thảo luận với hai hãng dược để đặt mua 50 triệu liều từ mỗi hãng. Cả hai loại vaccine này đều được Anh và Mỹ cấp phép tiêm cho người cao tuổi.

“Tôi không nghĩ sẽ dễ dàng đánh giá cách tiếp cận nào mới hiệu quả và đúng đắn. Indonesia làm điều khác biệt với Mỹ và châu Âu. Chiến lược của họ cũng sẽ cho chúng ta thấy hiệu quả như thế nào. Nhưng tôi nghĩ rằng vào thời điểm này, không một ai biết câu trả lời”. Peter Collignon, Giáo sư về các bệnh truyền nhiễm tại Đại học Quốc gia Australia, nhận định. Ông nói rằng chiến lược của Indonesia có thể làm chậm sự lây lan của dịch bệnh mặc dù có thể không làm giảm tỷ lệ tử vong.

Giáo sư Dale Fisher thuộc Đại học Y Yong Loo Lin tại Đại học Quốc gia Singapore nói rằng ông hiểu nguyên nhân dẫn đến cách tiếp cận khác biệt của xứ sở vạn đảo.

“Người trẻ trong độ tuổi lao động thường năng nổ hơn, hoạt động xã hội và di chuyển nhiều hơn. Chính vì vậy, chiến lược này có thể làm giảm tốc độ lây nhiễm trong cộng đồng nếu so với việc tiêm vaccine cho người cao tuổi. Tất nhiên, người cao tuổi thì có nguy cơ gặp bệnh nặng và tử vong cao hơn, nên tiêm cho nhóm đối tượng này cũng không sai. Tôi thấy cả hai chiến lược đều hợp lý”, Giáo sư Dale lý giải.

Indonesia hy vọng có thể nhanh chóng đạt được mục tiêu miễn dịch cộng đồng bằng cách tiêm cho các nhóm hoạt động kinh tế và xã hội năng động. Bộ trưởng Y tế Budi Gunadi Sadikin cho biết Indonesia cần tiêm vaccine cho hơn 181 triệu người trong độ tuổi lao động, tương đương khoảng 67% dân số. Để đạt được miễn dịch cộng đồng, nước này cần gần 427 triệu liều vaccine với mỗi người cần hai liều tiêm và cộng thêm 15% tỷ lệ hao hụt.

Các nhà kinh tế học cũng cho rằng chương trình tiêm chủng thành công cho khoảng 100 triệu người sẽ giúp khôi phục nền kinh tế Indonesia, vì các hoạt động kinh tế như chi tiêu hay sản xuất sẽ nối lại như bình thường. Tuy nhiên, dự kiến là chương trình tiêm chủng đại trà phải mất ba năm mới tiến hành xong ở Indonesia.

Faisal Rachman, chuyên gia kinh tế của ngân hàng Mandiri, cho rằng độ tuổi 18-59 có nhu cầu và sức mua cao hơn các nhóm khác. “Họ có thể thúc đẩy phục hồi kinh tế nhanh hơn vì tiêu dùng gia đình đóng góp hơn 50% cho nền kinh tế Indonesia”, Rachman nhận xét. Đại dịch Covid-19 đã đẩy Indonesia - nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á - rơi vào cuộc suy thoái đầu tiên trong hơn hai thập kỷ, với mức suy thoái là 2,2% trong năm rồi.

Các liều vaccine đầu tiên của hãng Pfizer đến sân bay Changi ngày 21-12. Ảnh: Bộ Thông tin & Truyền thông Singapore

Ưu tiên khôi phục hàng không và kinh tế

Trong giai đoạn đầu, cũng như các nước và lãnh thổ như Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan, Bộ Y tế Singapore tỏ ra rất thận trọng trong việc lựa chọn các loại vaccine vì “không phải loại vaccine nào cũng thích hợp cho các cộng đồng dân cư”. Tuy nhiên, ngày 30-12 vừa rồi, các nhân viên y tế tuyến đầu của Singapore đã được tiêm vaccine ngừa Covid-19 của hai hãng Pfizer và BioNTech.

Trước đó, Singapore Airlines thông báo hãng này bắt đầu thí điểm “quy trình chứng nhận sức khỏe” do Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) phát triển. Theo The Straits Times, Singapore Airlines sẽ sử dụng ứng dụng Travel Pass của IATA trên các chuyến bay từ Jakarta hoặc Kuala Lumpur đến Singapore. Hãng hàng không nói sẽ mở rộng sang các tuyến khác nếu thành công.

Hành khách trên những chuyến bay đến Singapore sẽ phải thực hiện xét nghiệm tại các phòng lab chỉ định ở Jakarta và Kuala Lumpur, và sẽ được cấp giấy chứng nhận “âm tính với Covid” hoặc mã QR. Bản giấy hay mã QR sẽ được trình với quầy thủ tục hàng không và hải quan Singapore khi nhập cảnh.

IATA và các hãng hàng không thế giới đang thảo luận để tìm tiếng nói chung trong việc tạo ra nền tảng số lưu giữ kết quả xét nghiệm và chứng nhận đã tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19. Nền tảng số này sẽ thuận tiện và dễ tra cứu hay truy vết khi khách bay xuyên quốc gia.

Quyết định mở cửa đầy bản lĩnh và mạo hiểm này sẽ góp phần thúc đẩy sự hồi phục của ngành hàng không và du lịch của Singapore vốn đóng góp 5% GDP cho nền kinh tế. Hãng hàng không Singapore Airlines đã dành 7 máy bay Boeing 747-400 để vận chuyển các loại vaccine ngừa Covid-19 cần được bảo quản ở nhiệt độ cực thấp.

Đội công tác đặc biệt Changi Ready Task Force đại diện 18 công ty và tập đoàn, bao gồm Cục Hàng không Dân dụng Singapore, nhà điều hành sân bay Changi Airport Group, được thành lập nhằm đáp ứng các thách thức của chiến dịch vận tải hàng không lịch sử. Singapore đặt mục tiêu trở thành trung tâm phân phối vaccine ở Đông Nam Á và châu Đại dương. Vận chuyển vaccine sẽ giúp ngành hàng không Singapore giảm bớt các khoản lỗ khổng lồ do mất mát gần như 99% khách quốc tế khi các nước đóng cửa biên giới.