Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương báo cáo về công tác phòng chống tội phạm tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết công tác năm 2020 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2021 của Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban Chỉ đạo 138/CP) và Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia) diễn ra sáng 7/1.

Tội phạm diễn biến phức tạp vì có sự bao che, tiếp tay

Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình - Trưởng Ban chỉ đạo 138 và Ban chỉ đạo 389 quốc gia đánh giá, năm 2020, công tác phòng, chống tội phạm cơ bản đạt và vượt các chỉ tiêu Quốc hội đề ra. Tội phạm về trật tự xã hội giảm 6,8% (vượt chỉ tiêu kế hoạch 1,8%). Nhiều loại tội phạm giảm như: Trộm cắp tài sản (giảm 9,86%), cướp tài sản (giảm 9,99%).

Đặc biệt, các lực lượng đã làm tốt công tác điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, nhất là việc phát hiện, xử lý vi phạm trong lĩnh vực quản lý đất đai, đầu tư công; đưa ra xét xử khách quan, nghiêm minh nhiều vụ án lớn, được dư luận đồng tình, đánh giá cao, qua đó củng cố niềm tin trong nhân dân.

Trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, Phó Thủ tướng cho biết các lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý hơn 185.000 vụ việc vi phạm, thu nộp ngân sách gần 25.000 tỷ đồng (tăng hơn 15% so với cùng kỳ năm 2019).

Tuy nhiên, tình hình tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả vẫn diễn biến phức tạp do nhiều nguyên nhân cả khách quan và chủ quan.

Phó Thủ tướng cho rằng trong các nguyên nhân đó có sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, thậm chí là tiêu cực, tham nhũng, bao che, tiếp tay của một số cán bộ, công chức tha hóa, biến chất.

Tham nhũng đa dạng hơn, ở hầu hết địa bàn, lĩnh vực

Thượng tướng Lê Quý Vương - Thứ trưởng Bộ Công an nhận định, tội phạm tuy giảm về số vụ, nhưng tính chất vẫn nghiêm trọng, nổi lên là tội phạm giết người, chủ yếu do mâu thuẫn trong sinh hoạt, mâu thuẫn tình ái, giết người thân còn xảy ra nhiều với tính chất, mức độ nguy hiểm. 

Tội phạm có tổ chức được kiềm chế, tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Công an cho hay tại một số địa phương, có thời điểm một số băng, nhóm hoạt động trong một thời gian dài mới được phát hiện. Điển hình như băng nhóm Xuân Đường (Đường "Nhuệ") tại Thái Bình, vợ chồng Lý Thị Loan (Loan "Cá") tại Đồng Nai, băng nhóm vợ chồng Lê Văn Phú (Phú Lê) tại Hà Nội.

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương cho biết tại một số địa phương, có băng nhóm tội phạm hoạt động trong thời gian dài mới bị phát hiện. Điển hình như băng nhóm Xuân Đường tại Thái Bình.

Lãnh đạo Bộ Công an cho biết tội phạm chống người thi hành công vụ gia tăng đột biến trong thời gian cao điểm phòng, chống dịch Covid-19 và triển khai Nghị định 100 của Chính phủ (quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt) với 236 vụ chống lại lực lượng công an, tăng 136%.

Cùng với đó, tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm diễn ra phức tạp, nhất là trên tuyến biên giới, các cửa khẩu, cảng biển, hàng không.

Điển hình là vụ buôn lậu, rửa tiền, vi phạm quy định về kế toán, đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty Nhật Cường (Hà Nội); buôn lậu hơn 100 tấn dược liệu xảy ra tại cửa khẩu Chi Ma (Lạng Sơn); buôn lậu 51 kg vàng xảy ra tại An Giang.

Theo Thượng tướng Lê Quý Vương, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, đã phát sinh một số loại tội phạm như đầu cơ, nâng khống giá trị thiết bị, vật tư y tế phục vụ phòng, chống dịch (điển hình là các vụ án xảy ra tại CDC Hà Nội và Bệnh viện Bạch Mai); lợi dụng chủ trương xã hội hóa trang thiết bị y tế tại cơ sở y tế công để trục lợi; buôn lậu, đầu cơ làm giả các mặt hàng phòng, chống dịch.

Thứ trưởng Bộ Công an cũng đánh giá tội phạm, vi phạm pháp luật về tham nhũng và chức vụ diễn ra phức tạp và đa dạng hơn ở hầu hết ngành, lĩnh vực, địa bàn; tình trạng "tham nhũng vặt" trong giải quyết các thủ tục hành chính vẫn tồn tại…

Báo cáo của Bộ Công an cho thấy các lực lượng chức năng đã triệt phá 1.860 băng, nhóm tội phạm hình sự các loại, trấn áp mạnh và đẩy lùi tội phạm liên quan đến hoạt động "tín dụng đen". Cùng với đó, các lực lượng đã bắt, vận động đầu thú, thanh loại 5.383 đối tượng truy nã; phát hiện, xử lý 20.550 vụ phạm tội về kinh tế; 277 vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ.

Thái Anh