Apple làm iCar được không?

Nguyễn Vũ

(TBKTSG) - Lúc iPhone chưa ra đời, những lời đồn râm ran quanh chuyện hãng Apple nhảy vào lĩnh vực điện thoại di động lúc đó do các ông lớn như Nokia, Blackberry, Motorola thống trị cứ kéo dài dai dẳng và không mấy ai tin Apple sẽ làm nên chuyện. Nay với tin Apple chuẩn bị bành trướng sang ngành sản xuất ô tô chạy pin, cũng không ít người hoài nghi hãng này khó lòng cạnh tranh nổi với Tesla hay các hãng ô tô lâu đời khác.

Hình một chiếc iCar trong tương lai.

Nơi tường thuật tin này đầu tiên là hãng tin Reuters. Từ những nguồn tin không nêu tên, Reuters cho biết Apple đang nhắm đến mục tiêu sản xuất xe ô tô vào năm 2024 với công nghệ làm pin đột phá của riêng Apple cùng công nghệ tự lái đang triển khai.

Thật ra, nỗ lực chế tạo một dòng xe hơi mang thương hiệu Apple với dự án mang tên Titan đã khởi động từ năm 2014, có lúc hăm hở có lúc chững lại; có lúc chuyển hướng qua phần mềm. Nhân vật Doug Field từng làm cho Apple rồi sang đầu quân cho Tesla, đến năm 2018 quay về lại Apple phụ trách dự án Titan.

Theo tờ Vox, thậm chí kế hoạch làm xe hơi của Apple còn sớm hơn thế, vì theo tờ này Steve Jobs có dự định làm xe hơi từ năm 2008. Kế hoạch lúc đó là làm xe chạy pin chứ không đi theo hướng làm xe tự lái như Google và Uber lúc đó đang ấp ủ.

Dự án làm xe của Apple lúc cao điểm có chừng 1.000 người tham gia. Đến cuối năm 2016, có dấu hiệu cho thấy Apple chuyển hướng từ chỗ chế tạo xe sang tập trung cho công nghệ tự lái dùng trên xe ô tô của các hãng. Dự án Titan thu gọn quy mô, hàng trăm người chuyển sang bộ phận khác. Nhưng theo New York Times, lúc đó Apple cũng đã đạt được một số kết quả ban đầu, trong tay đã có một số mẫu xe tự lái đang thử nghiệm trong một môi trường khép kín.

Nay hai nguồn tin giấu tên nói trên cho Reuters biết Apple đã đạt được những đột phá đủ để đặt mục tiêu có xe bán ra thị trường trong vòng ba năm tới. Một nguồn tin thứ ba cho biết đột phá quan trọng nhất là Apple đã thiết kế được một loại pin mới có khả năng giảm mạnh giá thành và tăng công suất để mỗi lần sạc chạy được xa hơn. Tin chỉ sơ lược chừng đó và Apple không trả lời phỏng vấn của Reuters, nhưng cũng đủ để tác động lên thị trường: giá cổ phiếu của hãng xe hơi chạy pin hàng đầu thế giới là Tesla giảm đến 6,5% vào ngày tin được tung ra.

Sản xuất xe hơi chạy pin không phải là một ngành dễ xơi; hãng Tesla của Elon Musk phải chật vật 17 năm mới bắt đầu có lãi. Có lẽ Apple cũng đi theo con đường sản xuất iPhone, tức sẽ chọn những đối tác lo chuyện tổ chức dây chuyền sản xuất, họ chỉ lo phần thiết kế và phần mềm cho xe. Cũng có thể Apple sẽ giảm quy mô tham gia bằng cách chỉ làm ra một hệ thống tự lái có thể gắn lên bất kỳ xe nào của hãng khác.

Điều đáng ngạc nhiên nhất từ tin Apple làm xe hơi là phản ứng của Elon Musk, ông chủ hãng xe Tesla. Trong một dòng tweet, Musk thừa nhận từng tìm cách bán Tesla cho Apple nhưng không thành. “Trong những ngày đen tối nhất (của Tesla), tôi tìm cách liên hệ với Tim Cook để thảo luận khả năng bán Tesla lại cho Apple (giá chỉ bằng 1/10 giá hiện nay). Ông ấy từ chối, không gặp”.

Lúc iPhone ra mắt vào năm 2007, CEO của Microsoft hồi đó là Steve Ballmer trả lời phỏng vấn báo chí và cho rằng không có chút cơ may nào cho iPhone thành công trong một thị trường máy điện thoại di động đã định hình. Đến năm 2016, Ballmer thừa nhận ông đã sai và Microsoft đã nhảy vào thị trường điện thoại di động quá trễ. Các nhân vật cao cấp của Nokia hay Research in Motion (RIM-nơi sản xuất chiếc điện thoại BlackBerry) đều tỏ ra coi thường đối thủ cạnh tranh mới và họ đều đã phải trả giá.

Nay tình hình cũng dường như lập lại. Nhiều người tỏ ra hoài nghi khả năng Apple tham gia thị trường ô tô. Người thì nói để có thể xây một dây chuyền lắp ráp có triển vọng, cần phải đạt mức tối thiểu 100.000 xe mỗi năm. Người thì bảo xây dựng một hệ thống sản xuất trải khắp toàn cầu như các hãng ô tô lớn hiện nay không phải là chuyện có thể làm ngay trong một sớm một chiều.

Đa phần nhận xét biên lợi nhuận làm ô tô nay còn rất nhỏ; họ lịch sự bảo có thể Apple nhìn vào thị trường từ một góc độ khác biệt nào đó chăng. Ý nói theo họ, rất khó thành công trong một thị trường chật hẹp như ô tô. Có lẽ cũng phải chờ vài năm nữa xem Apple có định hình thị trường xe hơi chạy pin theo hướng mới như từng làm với thị trường điện thoại di động hay không.