Tàu ngầm tấn công mini STM500 của Thổ Nhĩ Kỳ có thể đối trọng các loại tàu của Nga và đưa Ankara trở thành nhà cung cấp thiết bị tiêu chuẩn NATO giá rẻ.
Theo trang Asia Times, Thổ Nhĩ Kỳ đang phát triển các loại tàu ngầm tấn công mini để hoạt động tại những vùng biển xung quanh và bán trên thị trường vũ khí toàn cầu. Truyền thông dẫn ý kiến một chuyên gia cho rằng vũ khí này có khả năng thay đổi cuộc chơi trong tác chiến hải quân trong tương lai.
Các tàu ngầm mini của Thổ Nhĩ Kỳ có thể sớm được bán trên thị trường quốc tế. Ảnh: STM
Dẫu có kích cỡ nhỏ hơn và tầm hoạt động ngắn hơn so với các tàu cỡ lớn, tàu ngầm mini lại cực kỳ hiệu quả trong các hoạt động vùng ven biển vì loại tàu này có từ tính và phát ra âm thanh nhỏ hơn, điều có thể được che khuất bởi tiếng ồn xung quanh như giao thông vận tải biển.
Sức mạnh của tàu ngầm mini STM500
Khi bắt đầu được sản xuất trong năm nay, tàu ngầm mini STM500 sẽ là tàu nhỏ nhất mà Thổ Nhĩ Kỳ từng chế tạo. STM500 có lượng choán nước khi chìm là 540 tấn, dài 42 m và cao tối đa 8,5 m. Tốc độ tối đa dự kiến cho tàu là 33 km/giờ, tốc độ hành trình 9 km/giờ và có thể lặn sâu tới 250 m.
Tàu ngầm mini STM500 sẽ có phạm vi hoạt động 3.500 hải lý khi chạy bằng động cơ diesel, và 75 hải lý khi sử dụng ắc-quy. Tàu này có thể được trang bị hệ thống đẩy không khí độc lập (AIP) và khi kết hợp với động cơ diesel thì tàu chạy được 4.000 hải lý.
Kết xuất đồ họa tàu ngầm tấn công mini STM500 của Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: STM
Tàu ngầm mini STM500 có thể mang theo 18 thành viên thủy thủ đoàn và một đội đặc nhiệm gồm 6 người, trong tình trạng chìm dưới nước 30 ngày, đồng thời mang theo bốn ống phóng ngư lôi, mỗi ống được nạp tám ngư lôi hạng nặng hoặc tên lửa hành trình.
Hiện tại, Thổ Nhĩ Kỳ vận hành 12 tàu ngầm Type 209 và đang trong quá trình đóng các tàu ngầm lớp Reis hiện đại hơn. Các tàu lớp Reis được trang bị AIP với pin nhiên liệu hydro, giúp tăng đáng kể khả năng lặn của chúng.
Chương trình tàu ngầm mini của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có ích trong việc đối trọng Nga tại Biển Đen và là một công cụ thể theo đuổi tham vọng cường quốc rộng lớn hơn của nước này.
Có thể bán cho Ukraine để đối trọng Nga
Hiện nay, Thổ Nhĩ Kỳ là một trong ba thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cùng với Romania và Bulgaria có thể triển khai hợp pháp tàu ngầm ở Biển Đen. Điều 12 của Công ước Montreux cấm các nước không thuộc Biển Đen triển khai tàu ngầm trong khu vực.
Trong mối liên hệ này, Hạm đội Biển Đen của Nga có một lượng khá lớn tàu chiến với sáu tàu ngầm lớp Kilo. Do đó Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên NATO duy nhất có thể kiểm tra hoạt động triển khai lực lượng hải quân của Nga từ Biển Đen vào biển Địa Trung Hải.
Các tàu ngầm mini STM500 còn sẽ thu hút các quốc gia muốn tuân thủ các tiêu chuẩn NATO nhưng thiếu ngân sách để mua những thiết bị đắt tiền hơn do Mỹ hay phương Tây sản xuất, như Philippines và Ukraine chẳng hạn.
Tàu ngầm Agosta 90B của hải quân Pakistan. Ảnh: Pakistan Navy
Một ý tưởng tàu ngầm được đề xuất cho hải quân Philippines là tàu ngầm tấn công nước nông (SWATS). Loại tàu ngầm được đề xuất này được thiết kế để hoạt động ở vùng nước cực kỳ nông để phòng thủ bờ biển và có thể phục kích các lực lượng hải quân thù địch. Điều đó cho thấy tàu ngầm mini STM500 của Thổ Nhĩ Kỳ có thể đáp ứng các yêu cầu về khả năng của Philippines đối với các loại tàu như vậy.
Hải quân Ukraine đã mất phần lớn khí tài hải quân trong sự kiện Nga sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014. Nga cũng đã bắt giữ tàu ngầm duy nhất của hải quân Ukraine, một tàu ngầm lớp Foxtrot cũ kỹ và được cho đã loại bỏ nó năm 2019.
Đáp lại, Ukraine đã tiết lộ kế hoạch ba giai đoạn để tái thiết lực lượng hải quân nước mình đến năm 2035, với cơ sở hạ tầng đang được xây dựng cho các tàu ngầm nhỏ, tàu hộ tống và tàu quân sự.
Trước đó, Thổ Nhĩ Kỳ đã bán máy bay không người lái chiến đấu cho Ukraine và đã thiết lập các cơ sở huấn luyện, bảo trì và sản xuất chung. Thổ Nhĩ Kỳ tiếp theo có thể đề nghị bán tàu ngầm mini STM500 cho Ukraine để đối trọng Nga.
Tham vọng cường quốc của Thổ Nhĩ Kỳ cũng có thể là động lực thúc đẩy chương trình tàu ngầm mini của nước này. Điều này bắt nguồn từ chính sách đối ngoại Neo-Ottoman và đối nội của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan.
Khái niệm “Tổ quốc Xanh” của Thổ Nhĩ Kỳ đã bổ sung thêm khía cạnh hàng hải cho tham vọng cường quốc của Thổ Nhĩ Kỳ, vốn đòi hỏi quan hệ đối tác quốc tế mạnh mẽ để hiện đại hóa hải quân nước này.
Theo hướng này, Thổ Nhĩ Kỳ gần đây nâng cấp tàu ngầm Agosta-90B (do Pháp chế tạo) cho Pakistan và đang đóng bốn tàu hộ tống MILGEM cho Islamabad. Trong tương lai, Pakistan có thể cũng chọn mua tàu ngầm mini STM500 của Thổ Nhĩ Kỳ, điều có thể tạo ra tiền lệ mua sắm cho các quốc gia Hồi giáo trong khu vực như Bangladesh và Indonesia.
