Báo cáo xu hướng nhu cầu vàng của Hội đồng vàng thế giới (WGC) năm 2022 vừa công bố cho thấy nhu cầu vàng toàn cầu tăng mạnh nhất trong 10 năm qua với các khoản mua vào lớn từ ngân hàng trung ương các nước cũng như nhà đầu tư.

Nhu cầu vàng hằng năm đã lên mức cao nhất trong 11 năm qua khi đạt tới 4.741 tấn vào năm 2022, tăng 18% so với năm trước và gần bằng nhu cầu năm 2011 - giai đoạn sôi động của thị trường này. Chỉ trong quý IV/2022, tiêu thụ vàng trên toàn thị trường thế giới đạt 1.337 tấn.

Số liệu trên cho thấy sự thay đổi trong chính sách về vàng của các ngân hàng trung ương thế giới kể từ những năm 1990 và 2000 khi mỗi năm họ bán ra hàng trăm tấn kim loại quý này. Kể từ khủng hoảng tài chính năm 2008-2009, các ngân hàng châu Âu ngừng bán vàng và ngày càng nhiều nền kinh tế mới nổi như Nga, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ đã mua vào.

Theo tờ Nikkei Asia, các ngân hàng trung ương ưa chuộng vàng bởi kim loại quý này có thể duy trì giá trị trong những giai đoạn biến động và cũng không phụ thuộc vào bất cứ bên phát hành hay chính phủ nào. Vàng cũng cho phép ngân hàng trung ương đa dạng kho dự trữ ngoại hối, bên cạnh đồng USD, trái phiếu chính phủ.

Lượng vàng được Nga nắm giữ đã tăng hơn gấp đôi trong thập kỷ qua lên 2.298 tấn. Theo sau là Trung Quốc với mức tăng khoảng 950 tấn. Trung Quốc mua vào tổng cộng 62 tấn vàng trong 2 tháng cuối năm ngoái. Năm 2022 là năm đầu tiên trong vòng 3 năm Trung Quốc ghi nhận dự trữ vàng tăng lên.

Tuy nhiên, trên thực tế, nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới còn có thể mua nhiều hơn con số thông báo chính thức. Một số ngân hàng trung ương khác mua nhiều vàng còn có Thổ Nhĩ Kỳ (148 tấn), Qatar (35 tấn), Uzbekistan (34 tấn) và Ấn Độ (33 tấn).

Riêng ở Việt Nam, báo cáo của WGC cho thấy nhu cầu mua vàng miếng, vàng thỏi và xu vàng từ thị trường trong năm 2022 đạt 41 tấn, tăng 32% so với năm trước. Lạm phát gia tăng, tỉ giá đi lên, thị trường chứng khoán kém hiệu quả và những rủi ro phát sinh trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp… được xem là yếu tố góp phần thúc đẩy nhu cầu mua vào vàng của nhà đầu tư.

Đáng chú ý, không chỉ lực mua vàng thỏi, vàng xu, vàng miếng mà nhu cầu mua vàng trang sức từ người dân cũng tăng mạnh. Báo cáo của WGC cho thấy Việt Nam hiện dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về tiêu thụ vàng trang sức với 18 tấn trong năm qua đạt mức cao nhất trong 4 năm qua. Thu nhập của người dân tăng, giá vàng trang sức không tăng quá mạnh trong năm được xem là yếu tố kích thích nhu cầu mua vàng trang sức.

Tính chung các loại vàng trên thị trường, người Việt đã tiêu thụ tổng cộng 59 tấn vàng trong năm 2022, tăng từ mức 43 tấn của năm 2021.