Những ngày gần đây, giá sầu riêng tại các nhà vườn đang được thu mua với giá cao kỷ lục từ 150.000 – 220.000 đồng/kg. Mức giá này cao gấp hơn 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân khiến giá sầu riêng đang tăng nóng từng ngày được biết do nhu cầu phía Trung Quốc tăng mạnh. Theo đó, thương lái trong nước cũng liên tục tăng giá để gom đủ hàng.
Sầu riêng được biết đến là loại trái đặc biệt được ưa chuộng bởi khách hàng Trung Quốc. Sản lượng sầu riêng tiêu thụ tại Trung Quốc chủ yếu nhập khẩu từ nước ngoài (năm 2021 lên tới 821,5 ngàn tấn). Trung Quốc hiện đứng thứ 3 thế giới về tiêu thụ sầu riêng, với 19% tổng sản lượng tiêu thụ sầu riêng mỗi năm – sau Indonesia (40%) và Malaysia (24%).
Tại Việt Nam, một thống kê cho thấy năm 2022 kim ngạch xuất khẩu sầu riêng nước ta đạt gần 400 triệu USD, riêng xuất sang Trung Quốc ước đạt 300 triệu USD.
Mới đây, Trung Quốc đã ký nghị định thư cho phép xuất khẩu sầu riêng chính ngạch qua nước này. Điều này mở ra cơ hội lớn cho trái sầu riêng Việt Nam và người trồng nói chung. Trong đó, có Hoàng Anh Gia Lai (HAGL, HAG) của bầu Đức.
Từng tuyên bố kế hoạch trồng sầu riêng vào năm 2018, mãi cho đến kỳ Đại hội 2021 mới được cổ đông để ý khi nhắc lại trong câu chuyện của mình. "Mình làm cao su thất bại, giờ nói trước người ta lại nói mình nổ. Thôi đợi thu hoạch công bố luôn ”, bầu Đức chia sẻ trong chuyến tham quan tháng 8/2022 và lần đầu ra mắt vườn sầu riêng 4 năm của mình.
Hiện, bầu Đức đang trồng khoảng 1.000 ha sầu riêng, gồm 200 ha tại Việt Nam và gần 800 ha tại Lào (trong năm 2022 có trồng thêm), với hai giống chủ lực là sầu riêng Monthong (Thái Lan) và Musaking (Malaysia).
Cũng như chuối, sầu riêng được trồng cuốn chiếu. Theo chia sẻ, nhờ lợi thế về đất đai, vườn sầu riêng của bầu Đức đặc biệt bởi nhiều người, nhiều doanh nghiệp, nhiều nước trồng sầu riêng nhưng ruộng liền một thửa lên 1.000 ha như HAGL thì "không ai có". Chưa kể, vùng đất trồng ở trên cao còn mang đến cho HAGL lợi thế là trái vụ tự nhiên, hương vị cũng thơm ngon hơn.
Nói cụ thể về tính trái vụ, bầu Đức cho biết: “Sầu riêng trong nước thu hoạch vào tháng 7 còn sầu riêng của HAGL trồng ở Gia Lai là trên độ cao 600m, ở Lào là độ cao 900m nên tháng 10 mới thu hoạch. Bán trong nước có khi còn chưa đủ, không biết có mà bán cho Trung Quốc hay không”.
Với năng suất ước vào khoảng 30 - 40 tấn/ha, sầu riêng theo kỳ vọng của bầu Đức sẽ mang về khoảng lợi nhuận lớn cho HAGL, ngang ngửa heo và chuối. Bởi, sầu riêng là trái có biên lợi nhuận rất lớn.
"Sầu riêng nông dân trồng chỉ cần bán giá 25.000 VNĐ/kg là có lãi. Riêng HAGL, mảng sầu riêng có biến phí là 5.000 VNĐ, tính cả chi phí đất đai… thì giá vốn sầu riêng là 10.000 VNĐ/kg. Với giá bán bình thường dao động từ 70.000-90.000 VNĐ, biên lãi trái này cực kỳ cao" , bầu Đức nói.
Cùng với mức giá cạnh tranh, bầu Đức khẳng định: " So với miền tây, sầu riêng trồng ở những khu vực của Công ty sẽ ngon hơn nhờ trồng trên đất đỏ, ở vùng cao nên không bị úng nước và khí hậu cũng tốt hơn cho cây".
Đó là kinh nghiệm sau 10 năm lăn lộn để "hiểu được cây gì có giá trị, cây gì không có giá trị" mà ông tự hào.
Tính đến nay, sầu riêng của HAGL có 62ha tại Việt Nam đã vào mùa thu hoạch. Trong đó, khoảng 30ha đã cho trái bói vào quý 3/2022, khối lượng quân bình mỗi trái nặng 3,5 kg, có trái cá biệt lên đến 9-10 kg/trái.
Sang năm 2023, bên cạnh 62 ha tại Việt Nam, ước tính có khoảng 200 ha tại Lào cũng được thu hoạch. Trong đó, diện tích sầu riêng trồng bên Lào xuất chính ngạch sang Trung Quốc khá dễ dàng. Tại Việt Nam, Chính phủ hai nước đã ký nghị định thư nên việc xuất khẩu hàng từ Việt Nam cũng thuận lợi.
Với lợi thế bạn hàng có sẵn, hiện các vườn sầu riêng của HAGL cũng đang thực hiện những yêu cầu để xuất khẩu vào nước này.