Đa dạng phương pháp và chiến lược
Top-down là phương pháp đầu tư “từ trên xuống”, bắt đầu bằng việc xem xét tình hình thị trường tổng thể và kinh tế vĩ mô rồi mới đến các yếu tố thấp hơn như thực trạng từng ngành, tiềm lực doanh nghiệp và cuối cùng là phân tích kỹ thuật để đưa ra quyết định đầu tư.
Phương pháp đầu tư này đang được nhiều nhà đầu tư áp dụng vì cho rằng, khi chọn được doanh nghiệp tốt, cổ phiếu có giá hấp dẫn, thì rủi ro sẽ thấp, không lo những biến động ngắn hạn của thị trường ảnh hưởng đến tâm lý đầu tư.
“Nếu không phân tích dựa trên các nền tảng cơ bản mà đầu tư thì sẽ rất lo lắng khi thấy giá cổ phiếu giảm. Hiện tôi vững tâm nắm giữ cổ phiếu, thay vì hoảng hốt bán cắt lỗ như trước”, nhà đầu tư Anh Phương chia sẻ.
Trong khi đó, nhà đầu tư Khánh An cho rằng, trong bối cảnh dòng tiền yếu, cổ phiếu sẽ ít vận động theo xu hướng ngành. Do đó, anh tập trung vào những cổ phiếu riêng lẻ có câu chuyện riêng và các doanh nghiệp đầu ngành có mô hình kinh doanh bền vững, tài chính lành mạnh, nhưng định giá lại thấp.
“Nhìn lại giao dịch của nhiều nhóm ngành trong quá khứ cho thấy, một số cổ phiếu có định giá thấp, không cùng nhịp tăng ở giai đoạn đó, nhưng sau đó sẽ bứt lên và trong nhóm ngân hàng, STB là một cổ phiếu điển hình”, anh An nói và cho biết, những nhà đầu tư chọn được các cổ phiếu “lõi” vẫn chiến thắng trong bối cảnh giảm chung của thị trường. Tất nhiên, việc tự phân tích hay được “phím” các cổ phiếu như vậy phụ thuộc vào nhiều yếu tố như khả năng phân tích sâu về doanh nghiệp, mối quan hệ với doanh nghiệp, hay nhanh nhạy trong việc “săn tin”.
Còn nhà đầu tư Trần Văn Tuấn cho hay, các chuyên gia đều khuyến nghị, đây là thời điểm hợp lý để đầu tư dài hạn. Nhưng thực tế, là nhà đầu tư chứng khoán cá nhân, rất ít người mua cổ phiếu xong rồi đóng bảng điện, mà tâm lý luôn “nhấp nhổm”.
“Cứ nói cổ phiếu HPG đã tăng giá gần gấp đôi kể từ vùng đáy 12.000 đồng/cổ phiếu, nhưng mấy ai mua được ở thời điểm đó và giữ đến bây giờ, thường là nhấp nhổm bán ra ở vùng 15.000 đồng/cổ phiếu, 18.000 đồng/cổ phiếu, rồi mua lại. Còn những nhà đầu tư giữ nguyên thì hầu hết mua ở vùng giá cao hơn và bình quân giá thì hiện nay vẫn chưa về bờ”, anh Tuấn nói và nhận xét, mua cổ phiếu rồi giữ dài hạn vẫn có nguy cơ lỗ nên việc đầu tư ngắn hạn hay dài hạn tùy thuộc vào từng cổ phiếu. Thông thường, các nhà đầu tư nhanh nhạy với thị trường sẽ có cơ hội thành công cao hơn.
Giai đoạn hiện tại, tâm lý chung của nhà đầu tư là thận trọng, những người còn tiền mặt chần chừ chưa giải ngân, trong khi phần lớn nhà đầu tư đang bị “kẹp hàng” xác định “ôm bom” chờ ngày hồi phục.
Chọn thời điểm
Theo nhà đầu tư Trần Anh Khoa, cùng nắm được nguồn tin, nhưng thời điểm để thực hiện giải ngân rất quan trọng. Nếu vào quá sớm, giá chưa tăng ngay, mà giảm theo thị trường chung, thì có khi lại bán ra cắt lỗ. Trường hợp có lãi, nếu không kiên định và kiên nhẫn để cho “lãi chạy” (giá tăng thêm), sẽ sớm bán cổ phiếu để hiện thực hóa lợi nhuận ít ỏi và săn tìm cơ hội khác. Còn vào quá muộn thì thường lỡ nhịp, cổ phiếu chưa về tài khoản đã quay đầu giảm giá. Đơn cử, với sóng cổ phiếu bất động sản trong tuần qua, nhiều nhà đầu tư kiếm lãi hơn 10% khi thực hiện đảo hàng có sẵn trong danh mục, trước khi cổ phiếu “quay xe”.
“Ở giai đoạn hiện nay, có lãi 7 - 10% là phải chốt lời ngay, rất hiếm cơ hội để các cổ phiếu tăng nhanh mấy chục phần trăm như giai đoạn trước, trừ khi mình nắm rõ game”, anh Khoa nói và nhận định, thị trường trong ngắn hạn có nhiều yếu tố bất lợi như kinh tế toàn cầu đối diện nguy cơ suy thoái, kinh tế Việt Nam gặp thách thức khi lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong năm nay ở mức cao, bất động sản trầm lắng, tiêu dùng bị ảnh hưởng bởi lạm phát…, đặc biệt là tình trạng thanh khoản thấp trong thời gian gần đây có thể dẫn tới biến động giá bất ngờ.
“Từ nay cho đến hết tháng 5/2023, tức là cho đến sau mùa đại hội cổ đông, thị trường có thể có những nhịp lên xuống. Thông tin từ phía doanh nghiệp có thể là liều thuốc bổ, hoặc gáo nước lạnh cho thị trường”, anh Khoa dự báo. Tuy nhiên, mùa đại hội cổ đông thường là cơ hội đối với nhiều nhà đầu tư khi thực sự hiểu sâu về doanh nghiệp, về các “game” mà chỉ sau đại hội mới được công bố ra thị trường.
Thị trường chứng khoán năm 2023 được nhận định sẽ biến động mạnh.
Về thanh khoản, theo đánh giá của Fiinpeace, khó có thể kỳ vọng thị trường sớm sôi động trở lại. Bởi lẽ, tiền đang bị đọng ở một số kênh ít tạo ra hiệu quả cho nền kinh tế như không ít dự án bất động sản hiện không thể triển khai.
Bên cạnh đó, lạm phát ở Việt Nam có độ trễ so với lạm phát ở Mỹ khoảng 1 - 2 quý, Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ phải duy trì lãi suất cao để hút tiền về nhằm kiềm chế lạm phát.
Thực tế, lạm phát trong nước năm 2022 đã được kiểm soát dưới 4%, nhưng lạm phát lõi vẫn đang trên đà tăng. Ngoài ra, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục tăng lãi suất sẽ gây ra hiệu ứng dòng vốn chảy ngược về Mỹ, các thị trường khác trong đó có Việt Nam phải chống lại điều này bằng cách tăng lãi suất, giúp đồng Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn và ngăn nhà đầu tư nước ngoài bán đồng Việt Nam lấy USD, điều này vô hình trung gây áp lực lên thanh khoản thị trường.
Nhiều chuyên gia có chung góc nhìn, trong bối cảnh thanh khoản trên thị trường khó có thể cải thiện rõ nét trong nửa đầu năm 2023, do lãi suất chưa thể sớm đảo chiều giảm, thì yếu tố kỳ vọng trong thời điểm hiện tại là việc đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, bù đắp cho tín dụng ngân hàng.
Dòng tiền trên thị trường chỉ có thể sôi động trở lại và tạo ra chu kỳ tăng giá khi có sự nhập cuộc của nhà đầu tư cá nhân, chứ khó có thể kỳ vọng vào nhà đầu tư nước ngoài. Thực tế, khối ngoại thường tập trung giao dịch trong một khoảng thời gian nhất định, chứ không giao dịch quá nhiều. Đáng lưu ý, giai đoạn tháng 11/2022 - tháng 1/2023, khối ngoại mua ròng, nhưng gần đây có động bán bán ròng.
Ông Lã Giang Trung, Tổng giám đốc Quỹ Passion Investment nhận định, năm 2023 sẽ là một năm biến động mạnh đối với thị trường chứng khoán, nhà đầu tư nên ở trạng thái trung tính, giữ tỷ trọng cổ phiếu khoảng 40 - 50%.
Theo ông Trung, thị trường chứng khoán vẫn là nơi có nhiều cơ hội đầu tư, vấn đề là nhà đầu tư phải kiên trì và tỉnh táo ở bất kỳ thời điểm nào.