Trong báo cáo gửi đến Thủ tướng việc một số doanh nghiệp (DN) có dấu hiệu bị lừa đảo khi xuất khẩu hàng sang Italia, Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) cho biết, hiện tại có 36 bộ chứng từ của 36 container bị “mất kiểm soát”. Cả 36 container này đã và đang trên đường đến các cảng của Italia trong tháng 3 này.

Vinacas kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan và Interpol Vietnam (Tổ chức cảnh sát hình sự quốc tế tại Việt Nam) hỗ trợ giải quyết vụ việc. Theo đó, hướng xử lý là giữ lại các lô hàng đang nằm tại cảng và sẽ đến cảng; không giải phóng hàng cho người nhận, ngay cả trong trường hợp họ trình vận đơn gốc. Ngoài ra, cho phép các DN Việt Nam được nhận lại hàng.

Theo ông Bạch Khánh Nhựt - Phó chủ tịch thường trực Vinacas - vừa qua 5 DN chế biến xuất khẩu nhân điều đã ký hợp đồng với một số khách hàng Italia và Thổ Nhĩ Kỳ thông qua Công ty môi giới Kim Hạnh Việt. Các hãng tàu vận chuyển gồm Cosco, Yangming, HMM, One và hàng được chỉ định đến các cảng tàu Genoa, La Spezia của Italia.

Với bộ chứng từ gửi tới ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ, theo hướng dẫn của người mua hàng, nhà xuất khẩu nộp hồ sơ gốc bao gồm cả vận đơn đường biển bản gốc cho ngân hàng Việt Nam để nhờ thu tiền bán hàng. Sau đó ngân hàng Việt Nam đã gửi bộ chứng từ gốc cho ngân hàng thanh toán Thổ Nhĩ Kỳ của người mua qua dịch vụ phát chuyển nhanh DHL. Sau khi ngân hàng của Thổ Nhĩ Kỳ nhận được bộ chứng từ từ phía DHL thì họ thông báo cho ngân hàng Việt Nam rằng người mua không phải khách hàng của họ, và họ thông báo đã gửi trả lại bộ chứng từ cho phía ngân hàng Việt Nam. Tuy nhiên, ngân hàng Việt Nam tra soát với công ty DHL về tình trạng giao phát theo số AWB do ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp thì được phản hồi rằng số AWB này không liên quan gì đến ngân hàng Việt Nam. Ngân hàng Việt Nam đã gửi rất nhiều điện để hỏi về tình trạng bộ chứng từ trả về nhưng không được trả lời.

Với các bộ chứng từ gửi đến các ngân hàng tại Italia, các ngân hàng Italia đều thông báo cho ngân hàng Việt Nam rằng họ đã nhận được bộ chứng từ từ DHL nhưng là các bản photocopy không phải bản gốc, có trường hợp là giấy trắng. Như vậy, bộ chứng từ gốc bao gồm cả Bill of Lading (vận đơn đường biển) đã bị đánh tráo và thay vào đó là các bộ photocopy hay giấy trắng tại khâu nào đó trong quá trình chuyển giao từ chuyển phát nhanh sang ngân hàng người mua. Tất cả các shippers đều chưa nhận được tiền.

Vinacas đề nghị các hãng tàu hỗ trợ tạm giữ hàng tại cảng và hướng dẫn cho doanh nghiệp các thủ tục hoàn trả hàng - Ảnh minh hoạ

Do hàng được giao làm nhiều đợt nên đã có những container đến cảng Italia, một số đang sắp tới. Phát hiện dấu hiệu lừa đảo, các doanh nghiệp và ngân hàng Việt Nam đã nỗ lực tìm cách giữ hàng, thu hồi bộ chứng từ.

Ngay trong ngày 8/3, Vinacas đã gửi văn bản đến Đại sứ quán và Thương vụ Việt Nam tại Italia nhờ hỗ trợ. Tham tán Thương mại tại Italia đã trực tiếp đến cảng để giúp xử lý: Tạm chưa giao hàng với các container đã đến cảng. Hiện cả hệ thống cảng của Italia đã được báo động về vụ việc này.

Đồng thời, Vinacas đã gửi văn bản đến các hãng vận chuyển liên quan, đề nghị các hãng vận chuyển áp dụng biện pháp “khẩn cấp”, tạm thời giữ lại các lô hàng đang nằm tại cảng và sẽ đến cảng, không giải phóng hàng cho người nhận ngay cả trong trường hợp họ trình vận đơn gốc. Chỉ cho phép giải phóng hàng khi nhận được xác nhận từ các công ty chủ hàng. Đồng thời hướng dẫn cụ thể cho các doanh nghiệp chủ hàng thủ tục để được hoàn trả hàng.

Thanh Hoa