Cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra bổ sung vụ án xảy ra tại Tổng công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương TNHH MTV (Tổng công ty 3/2). Theo đó, cơ quan điều tra đề nghị VKSND Tối cao truy tố 28 bị can, trong đó 22 người về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí; ba người về tội tham ô tài sản và ba người về cả hai tội danh trên.

Thao túng công ty, gây thiệt hại ngân sách 1.850 tỉ

Theo kết luận điều tra bổ sung, năm 2003, UBND tỉnh Bình Dương xin phê duyệt đề án phát triển Khu liên hợp công nghiệp - dịch vụ - đô thị Bình Dương với diện tích 4.300 ha nhằm tạo quỹ đất phát triển các dự án khu công nghiệp, dịch vụ, khu đô thị cao cấp.

Một năm sau, tỉnh điều chỉnh đồ án quy hoạch chung của khu liên hợp, trong đó có khu dịch vụ với diện tích 613 ha gồm sân golf, trường đua, đất dịch vụ khác... Mức đầu tư khu liên hợp là 3.061 tỉ đồng, trong đó chi phí bồi thường là 1.720 tỉ đồng.

Để thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng, UBND tỉnh Bình Dương ban hành các văn bản về việc giao đất cho Tổng công ty 3/2.

Ông Trần Văn Nam (ảnh nhỏ) và khu “đất vàng” liên quan đến vụ án.
Ảnh: KHẢ DOANH

Năm 2011, do hạng mục trường đua không được cấp phép, tỉnh điều chỉnh chức năng khu dịch vụ thành khu dịch vụ thương mại - đô thị - dân cư cao cấp, đồng thời điều chỉnh cơ cấu sử dụng 563,24 ha đất, trong đó khu B gồm 43 ha và khu D gồm 145 ha.

Tuy nhiên, khi khu dịch vụ còn nằm trong chủ trương quy hoạch và các dự án chưa được phê duyệt, ông Nguyễn Văn Minh (cựu chủ tịch kiêm tổng giám đốc Tổng công ty 3/2) đã chỉ đạo thực hiện ký kết hợp đồng liên doanh với các đối tác để thực hiện dự án trên hai khu đất này.

Tiếp đó, dưới sự chỉ đạo của ông Minh, tổng công ty đưa khu đất 145 ha vào góp vốn liên doanh tại Công ty Tân Thành với giá trị thấp. Đến khi thực hiện cổ phần hóa, tổng công ty cũng không tiến hành định giá lại khu đất này để đưa vào xác định giá trị doanh nghiệp.

Tương tự, với khu đất 43 ha, lẽ ra phải được chuyển về Công ty TNHH MTV Đầu tư và Quản lý dự án Bình Dương - Impco nhưng ông Minh đã lợi dụng chức vụ để chỉ đạo thuộc cấp trong việc chuyển nhượng khu đất sang cho Công ty Tân Phú.

Ông Minh bị cáo buộc “thao túng hoạt động của HĐTV Tổng công ty 3/2 theo mục đích cá nhân”. Hành vi phạm tội của bị can là nguyên nhân trực tiếp gây thiệt hại cho tài sản nhà nước hơn 1.850 tỉ đồng.

Bản kết luận điều tra xác định cựu chủ tịch Tổng công ty 3/2 có vai trò người tổ chức trong vụ án có đồng phạm, phải chịu trách nhiệm chính đối với toàn bộ hậu quả gây ra, cần phải xử lý bằng một bản án nghiêm khắc để giáo dục, răn đe, phòng ngừa chung.

Điều chỉnh công văn để che giấu sai phạm

Theo kết luận của Cơ quan CSĐT Bộ Công an, quá trình triển khai dự án khu liên hợp, lẽ ra cơ quan chức năng tỉnh Bình Dương phải thu tiền sử dụng đất (tại hai khu 43 ha và 145 ha) đối với Tổng công ty 3/2 theo mức giá tại thời điểm giao đất, tức năm 2012. Thế nhưng, số tiền thu về ngân sách lại chỉ áp dụng mức giá của năm 2006, rẻ hơn nhiều lần, dẫn đến gây thiệt hại hơn 760 tỉ đồng.

Về trách nhiệm cá nhân, ông Trần Văn Nam (cựu bí thư Tỉnh ủy Bình Dương) được xác định dù biết việc đề xuất áp giá đất năm 2006 là trái quy định nhưng vẫn quyết định cho thực hiện. Hành vi của bị can trực tiếp gây thất thoát ngân sách nhà nước số tiền trên.

Với khu đất 43 ha, cơ quan điều tra cho rằng sau khi có sai phạm về chuyển nhượng đất, trong bối cảnh “xử lý việc đã rồi”, ông Nam hoàn toàn có thể ra quyết định buộc Tổng Công ty 3/2 khắc phục hậu quả và thực hiện đúng quy định.

Tuy nhiên, do động cơ cá nhân, bị can đã quyết định, cố ý cho Tổng công ty 3/2 tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm pháp luật tiếp theo, không yêu cầu đưa khu đất 43 ha về Công ty Impco theo đúng phương án sử dụng đất đã được phê duyệt.

Đặc biệt, để che giấu sai phạm, cựu bí thư chỉ đạo cấp dưới điều chỉnh các công văn, làm sai lệch bản chất nội dung công văn liên quan khu đất. Những hành vi này liên đới gây thiệt hại cho Nhà nước gần 202 tỉ đồng.

Một bị can khác cũng có hành vi tương tự là ông Trần Thanh Liêm, cựu chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương. Quá trình cổ phần hóa Tổng công ty 3/2, ông Liêm được xác định biết doanh nghiệp đã chuyển nhượng đất trái quy định nhưng vẫn đồng ý, tạo điều kiện cho Nguyễn Văn Minh và đồng phạm hoàn thành việc chuyển dịch tài sản nhà nước sang tư nhân, gây thiệt hại gần 202 tỉ đồng.

Cựu chủ tịch cũng biết khu đất 145 ha đã được Tổng công ty 3/2 đưa vào góp vốn tại Công ty Tân Thành, vậy nhưng bị can vẫn ban hành quyết định đưa khu đất vào mục tài sản chờ thanh lý trái với quy định của pháp luật. Hành vi này gây thiệt hại gần 1.650 tỉ đồng.

Cả hai bị can bị đề nghị truy tố tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí, theo khoản 3 Điều 219 BLHS năm 2015, với khung hình phạt 10-20 năm tù.