Bằng tất cả nhiệt huyết, “đội quân” thông cống thuộc Công ty cổ phần Môi trường đô thị An Giang luôn có ý thức, trách nhiệm với công việc để người dân an tâm sinh hoạt mỗi khi đường phố bị nghẹt cống hoặc mùa mưa sụt sùi sắp về.

“Thủ lĩnh” trị nghẹt cống

Gần 30 năm gắn bó với nghề lặn ngụp trong những mương nước hay hệ thống cống đen ngòm, ông Cao Trọng Nghĩa (Hai Nghĩa) được xem là tay “cự phách” trong cái nghề khai thông cống rãnh. Hiện ông Hai Nghĩa được anh em tín nhiệm như “thủ lĩnh” thực thụ, dẫn dắt “đàn em” đi khai thông cống rãnh ở khắp nơi.

Ông Hai Nghĩa kể quê gốc của ông ở xã Hội An, huyện Chợ Mới, An Giang. Gia đình ông có tới bảy anh em nhưng của hồi môn của cha mẹ để lại chỉ vỏn vẹn bốn công ruộng nên cuộc sống cứ rơi vào cảnh thiếu trước hụt sau. Năm 19 tuổi, ông quyết định rời bỏ làng quê ra thành thị tìm việc làm ổn định để lo cho gia đình và em út ăn học nên người.

Ông Hai Nghĩa (bìa trái) quan sát và hướng dẫn các thao tác quan trọng trước khi anh Dương và anh Vương chui xuống hố ga xử lý rác. Ảnh: T.VÂN

Việc đầu tiên mà ông Hai Nghĩa ngày đó nghĩ tới là nhờ người thân giới thiệu cho vào làm việc tại Ban công trình công cộng thị xã Long Xuyên (nay là TP Long Xuyên). Tại đây, ông được giao nhiệm vụ cùng đồng đội đi kiểm tra hệ thống cống và xử lý các điểm nghẽn gây ứ đọng nước trong nội ô thị xã. Cũng có khi ông vượt hàng trăm kilomet đến các địa phương thuộc vùng núi, biên giới để hỗ trợ khơi thông những mương nước, cống rãnh đã bị cát, đá bồi lấp lâu ngày.

“Năm 1993, tôi xin vào làm việc tại Ban công trình công cộng, lương èo uột lắm, mỗi tháng lãnh 220.000 đồng. Với đồng lương mỗi tháng như vậy thì không đủ cho bản thân tôi trang trải sinh hoạt chứ nói chi đến chuyện gửi tiền về quê cho cha mẹ lo cho em út. Dù vậy, tôi vẫn không nản chí vì nghĩ rằng mình đã có nơi làm việc lâu bền và được hưởng các loại bảo hiểm để khi về già không còn phải lo chuyện ốm đau đột xuất” - ông Hai Nghĩa tâm sự.

Những năm đầu khi mới vào nghề, ông Hai Nghĩa đã không ít lần chứng kiến cảnh đồng đội của mình gặp phải tai nạn ngoài ý muốn như bị dập hoặc đứt hẳn ngón tay do tấm bê tông làm nắp đậy hố ga ngã đè. Sau những lần đó, ông rút ra được nhiều bài học xương máu cũng như cải tiến quy trình làm việc an toàn vệ sinh lao động. Điều đáng mừng là trong suốt hàng chục năm qua, Đội thoát nước do ông Hai Nghĩa làm thủ lĩnh chưa bao giờ có ai bị sự cố ngạt khí gas trong quá trình chui vào đường cống thoát nước lấy gạch, đá hoặc xử lý các rễ cây gây tắc nghẽn.

“Hầu hết anh em vào làm việc cho các đội vệ sinh của Ban công trình công cộng trước đây cũng như Công ty cổ phần Môi trường đô thị An Giang hiện nay đều có khó khăn riêng của mỗi người. Nói thật lòng thì những anh em mới vào nghề này đều có chút mặc cảm, nhất là khi có ai đó tỏ vẻ coi thường như lấy tay che mũi, xa lánh... Tuy nhiên, chúng tôi không còn ngại gì những chuyện đó rồi nản chí mà siết tay nhau “trị” các điểm nghẽn để đường phố luôn sạch đẹp” - ông Hai Nghĩa bộc bạch.

Đua tốc độ cho kịp mùa mưa

Những ngày đầu tháng 3 đầy nắng gió, ông Hai Nghĩa liên tục nhận được thông tin về việc nhiều tuyến đường ở nội ô TP Long Xuyên thường xuyên bị ứ đọng nước hoặc thoát nước chậm. Trong số này, tuyến cống ở hai bên đường Hà Huy Tập thuộc phường Mỹ Phước và trước Trường Tiểu học Chu Văn An của phường Mỹ Xuyên rất cần được xử lý nhanh vì nước không thể thoát xuống miệng hố ga.

Ông Hai Nghĩa cho biết hôm nay ông dẫn theo sáu công nhân, trong đó hai anh Lê Minh Vương và Nguyễn Sơn Dương được giao làm “trinh sát” vào sâu bên trong các đường cống thoát nước nhằm nắm tình hình. Điều dễ nhận ra đối với hai công nhân này là các anh được phép mặc quần đùi, áo thun để làm việc thuận tiện trong không gian chật hẹp vì miệng cống chỉ rộng khoảng 1,2 m.

Đúng 7 giờ sáng, cả nhóm có mặt tại đường Hà Huy Tập để bắt đầu công việc cho ngày mới. Tại đây, ông Hai Nghĩa hướng dẫn lại cho anh em về cách giở nắp hố ga ở hai bên đường sao cho an toàn nhất để anh Dương và anh Vương chui xuống bên dưới làm nhiệm vụ.

Quá trình xử lý hố ga bị tắc nghẽn trên đường Hà Huy Tập (phường Mỹ Phước, TP Long Xuyên). Ảnh: T.VÂN

Sau công đoạn đầu tiên khá suôn sẻ, ông Hai Nghĩa lắc đầu nói: “Hệ thống cống chạy dọc theo hai bên tuyến đường này đã được anh em chúng tôi nạo vét khá kỹ lưỡng từ lâu. Thế nhưng khi đơn vị thi công nâng cấp mặt đường lên thì họ đẩy toàn bộ phần cát, đá và các loại xà bần khác xuống hố ga nên nước không thể thoát đi được. Nói là nói vậy thôi chứ công việc thì chúng tôi phải xử lý nhanh để tránh nhà dân bị ngập nước vì mùa mưa cũng đã cận kề rồi”.

Sau gần 20 phút ngâm mình trong nguồn nước lạnh và đầy chất bẩn để nhặt từng mảng xà bần, cát, đá dưới hố ga, anh Dương và anh Vương lần lượt thoát ra ngoài ngồi giải lao. Tranh thủ thời gian này, anh Vương cho biết đã chính thức gia nhập vào “đội quân” do ông Hai Nghĩa làm “thủ lĩnh” từ năm 2014. Tất cả công nhân mới vào nghề đều được ông Hai Nghĩa chỉ dạy tận tình nên mau chóng thuần thục công việc.

“Mặc dù có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề nhưng anh em trong đội luôn tuân thủ quy định của công ty cũng như người chỉ huy trực tiếp để đảm bảo sức khỏe. Cái khó nhất là khi chui xuống cống gặp phải rễ cây to, vì phải mất cả ngày trời mới xử lý xong” - anh Vương chia sẻ.

Cùng trải lòng với đồng nghiệp, anh Nguyễn Sơn Dương cho biết bản thân là bộ đội phục viên và được Công ty cổ phần Môi trường đô thị An Giang ưu tiên nhận vào làm việc từ năm 2011. Tuy nhiên, do chưa thạo nghề nên anh Dương chỉ được làm việc theo kiểu công nhật rồi sau đó mới được trở thành thành viên chính thức của Đội thoát nước.

“Có nhiều lúc anh em chúng tôi trầm mình dưới các hố sâu đến 2-3 tiếng đồng hồ để xử lý rác nên phải lên trên chạy tới chạy lui hoặc phơi nắng cho bớt lạnh. Riêng phần quần áo có khi phải quăng bỏ vì không thể giặt sạch được” - anh Dương chia sẻ.

Chiều buông, ông Hai Nghĩa nhanh chóng chỉ huy anh em trong đội tức tốc xử lý hố ga bị nghẹt tại khu vực phía Trường Tiểu học Chu Văn An, rồi sau đó ai nấy trở về nhà sau ngày làm việc vất vả. Công việc của họ là vậy, cứ quay vòng theo năm tháng để điểm tô phố xá sạch, đẹp, bình yên.