Việc tỷ lệ sinh thấp không chỉ phá hoại mạng lưới an ninh xã hội mà còn đe dọa nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới.
“Nếu chúng ta cứ tiếp tục như thế này, nước Nhật sẽ biến mất. Và chính những người sống trong quá trình biến mất ấy sẽ phải trả những cái giá to lớn”, bà Masako Mori cho biết trong một cuộc phỏng vấn ở Tokyo sau khi công bố số trẻ sinh trong năm 2022 đã giảm xuống mức thấp kỷ lục.
Năm ngoái, số người qua đời ở Nhật Bản nhiều gấp đôi số trẻ em được sinh ra. Cụ thể, chưa tới 800.000 trẻ em được sinh trong năm 2022 nhưng có tới 1,58 triệu ca tử vong. Trước tình trạng này, bà Kishida cho biết Chính phủ Nhật Bản sẽ tăng gấp đôi chi tiêu cho trẻ em và các gia đình trong nỗ lực cải thiện tỷ lệ sinh vốn đang tụt dốc nhanh hơn nhiều so với dự báo.
Dân số đã giảm xuống còn 124,6 triệu người từ mức cao nhất 128 triệu người đạt được vào năm 2008. Trong khi đó, tốc độ sụt giảm dân số lại đang ngày một nhanh hơn. Tỷ lệ dân số từ 65 tuổi trở lên đã chiếm hơn 29% dân số Nhật Bản vào năm ngoái. Và Nhật Bản đang chứng kiến sự sụt giảm dân số nhanh hơn nhiều so với các quốc gia khác.
Mori, một nhà lập pháp của Thượng viện kiêm cựu bộ trưởng - người đã tư vấn cho Thủ tướng Kishida về tỷ lệ sinh và các vấn đề về đồng giới, cho biết: “Dân số Nhật Bản không phải đang giảm dần mà là lao thẳng xuống. Điều đó cũng có nghĩa là những đứa trẻ được sinh ra bây giờ sẽ phải sống trong một xã hội méo mó, teo tóp và có thể mất khả năng hoạt động”, bà Mori cảnh báo.
Nếu các biện pháp của Nhật Bản không đạt hiệu quả, hệ thống an sinh xã hội của nước này sẽ sụp đổ, sức mạnh kinh tế và công nghiệp suy giảm. Thậm chí, sẽ không có đủ tân binh cho Lực lượng Phòng vệ trong việc bảo vệ đất nước, bà Mori cảnh báo.
Dẫu vậy, bà Mori cũng cho biết việc đảo ngược đà trượt dốc hiện nay sẽ vô cùng khó khăn do chính số lượng phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ suy giảm. Chính phủ cũng đang phải làm mọi cách để làm chậm đà lao dốc cũng như giảm thiểu thiệt hại.
Hiện tại, ông Kishida vẫn chưa công bố nội dung gói chi tiêu mới của mình nhưng nhấn mạnh nó sẽ “ở một khía cạnh khác” so với các chính sách trước đây. Cho đến nay, Thủ tướng Kishida cũng đề cập nhiều đến việc tăng trợ cấp trẻ em, cải thiện cung cấp dịch vụ chăm sóc trẻ em cũng như thay đổi văn hóa, phong cách làm việc.
Trong khi đó, những người chỉ trích cho rằng ném tiền vào các gia đình có con là không đủ để giải quyết vấn đề. Một tài liệu từ Hội đồng Chính phủ về bình đẳng giới cho rằng cần có những thay đổi toàn diện, bao gồm cả việc giảm gánh nặng nuôi con cho phụ nữ và giúp họ dễ tham gia vào lực lượng lao động hơn sau khi sinh.
Tuy nhiên, bà Mori cho rằng không thể tác rời việc trao quyền cho phụ nữ với việc gia tăng tỷ lệ sinh bởi việc nghĩ vấn đề này theo những hướng khác nhau chắc chắn sẽ không hiệu quả.