Mỏ "vàng trắng" khổng lồ ở Iran

Chính phủ Iran tuần trước tuyên bố đã phát hiện được một mỏ lithium khổng lồ. Trữ lượng của mỏ đã khiến Iran có vị trí trong cuộc đua toàn cầu về loại kim loại quý này. Lithium có giá trị do được sử dụng nhiều trong điện thoại di động, máy tính và xe điện.

Mohammad Hadi Ahmadi, một quan chức của Bộ Công nghiệp, Mỏ và Thương mại của Iran đã thông báo phát hiện này trên truyền hình nhà nước, CNBC đưa tin.

Ông Ahmadi cho biết: "Đây là lần đầu tiên Iran phát hiện được một trữ lượng lithium lớn như vậy. Mỏ này được tìm thấy ở tỉnh Hamedan - phía Tây của đất nước." Ông cũng cho biết thêm rằng, trữ lượng của mỏ lithium mới rơi vào khoảng 8,5 tấn.

Nếu con số này chính xác, Iran hiện sẽ là quốc gia nắm giữ lượng lithium lớn nhất bên ngoài Nam Mỹ.

Khảo sát Địa chất Mỹ năm ngoái ước tính, tổng trữ lượng lithium trên thế giới vào khoảng 89 triệu tấn. Điều này có nghĩa là mỏ lithium mà Iran mới phát hiện có thể chiếm gần 1/10 trữ lượng lithium của thế giới.

Giá lithium đã tăng trong những năm gần đây khi các quốc gia ở châu Âu và Bắc Mỹ đặt những mục tiêu về khí thải, tạo ra nhu cầu ngày càng lớn đối với xe điện sử dụng pin lithium. Một nghiên cứu của công ty tư vấn McKinsey từ năm ngoái cho thấy, giá kim loại này tăng 550% hàng năm.

Thomas Chandler, nhà phân tích lithium tại công ty tư vấn SFA Oxford cho biết: "Câu hỏi ở đây là việc khai thác mỏ này sẽ tốn kém thế nào. Còn nhiều vấn đề xoay quanh mỏ lithium ở Iran, nhưng kích thước của mỏ này đúng là một điều đáng chú ý."

Nâng vị trí của Iran

Trang Quartz chỉ ra, ngay sau khi Iran công bố phát hiện của mình, hãng truyền thông Nga Sputnik đã đăng bài bình luận rằng trữ lượng lithium đã "khiến các biện pháp trừng phạt của phương Tây trở nên vô giá trị".

Khi ngày càng nhận được nhiều lệnh trừng phạt từ các nước phương Tây, Nga đã tăng cường mối quan hệ với Iran.

Truyền thông phương Tây cho rằng Iran đã cung cấp cho quân đội Nga máy bay không người lái (UAV) và một số vũ khí quân sự. Mỹ và châu Âu đã lên án hành động này của Iran. Tehran thừa nhận từng cung cấp UAV cho Nga nhưng đơn hàng đã được giao từ trước sự kiện ở Ukraine.

Tuy nhiên, có lẽ các nước phương Tây sẽ khó có thể áp đặt thêm các lệnh trừng phạt mới lên Tehran. Với nhu cầu đối với kim loại lithium ngày càng tăng, cùng với sự phổ biển của xe điện, đặc biệt là ở các nước châu Âu với những mục tiêu về khí thải; việc phát hiện ra nguồn dự trữ này chắc chắn có thể mang lại cho Iran một tiềm lực thúc đẩy kinh tế và là một "quân bài" của nước này trên bàn thương lượng.

Trung Quốc hưởng lợi?

Một trong số ít đồng minh kinh tế của Iran - Trung Quốc - đã tích cực tìm kiếm các nguồn lithium mới cho ngành công nghiệp pin đang phát triển nhanh chóng của nước này.

Sở hữu thị trường xe điện lớn nhất thế giới, Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào việc tăng cường sản xuất lithium tại các thị trường mới, bao gồm khoản đầu tư gần đây trị giá hàng tỷ USD vào một nhà máy lọc lithium ở Bolivia.

Đồng thời, Trung Quốc có quan hệ kinh tế chặt chẽ với Iran, trở thành khách hàng mua dầu chính của nước này khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt các biện pháp trừng phạt mạnh tay đối với Iran vào năm 2020.

Là đối tác thương mại duy nhất còn lại có khả năng tinh chế lithium quy mô lớn, Trung Quốc có thể sẽ được hưởng lợi từ bất cứ nguồn dự trữ mới nào ở Iran.

Ngoài ra, Iran có thể sẽ cần phải dựa vào đầu tư của Trung Quốc để khai thác và tinh chế bất kỳ loại lithium nào. Theo ông Chandler, Iran không có đủ nguồn lực để xử lý một mỏ lithium có quy mô như vậy.

Ông Chandler cho hay: “Chắc chắn mỏ lithium này sẽ rất phù hợp với nhiều hoạt động đầu tư và thăm dò của Trung Quốc. Có thể Iran sẽ muốn các công ty Trung Quốc tham gia và làm việc cùng với mình."