Bồi thường, khắc phục hậu quả là một trong các tình tiết giảm trách nhiệm hình sự

Cử tri tỉnh Bình Phước nêu quan điểm không đồng tình đề xuất biện pháp khắc phục hậu quả bằng tiền mặt để giảm án hình sự trong xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế.

Cử tri đề nghị nghiên cứu biện pháp thu hồi tài sản phạm tội trong các vụ án tham nhũng, kinh tế phù hợp, hiệu quả, đảm bảo tính răn đe của pháp luật.

Trả lời nội dung này, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết việc khắc phục hậu quả bằng tiền để giảm án hình sự trong xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế đã được Bộ luật hình sự quy định. 

Theo đó, người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả là một trong những tình tiết để giảm trách nhiệm hình sự.

Hoặc người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn... thì hình phạt tử hình được chuyển thành tù chung thân.

Giải pháp nào để nâng cao thu hồi tài sản tham nhũng?

Bên cạnh đó, theo ông Đoàn Hồng Phong, thời gian qua nhiều biện pháp thu hồi tài sản đã được áp dụng. Tuy kết quả thu hồi tài sản năm sau cao hơn năm trước song việc thu hồi tài sản do tham nhũng vẫn là một trong những hạn chế trong phòng, chống tham nhũng.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do số tiền phải thu hồi rất lớn nhưng người phải thi hành án không có tài sản hoặc tài sản bảo đảm giá trị thấp, tình trạng pháp lý của tài sản chưa rõ ràng.

Vướng mắc về cơ chế, thể chế trong việc xử lý tài sản ảnh hưởng đến quá trình thi hành án. Trong một số vụ án vẫn xảy ra trường hợp đối tượng bỏ trốn, tương trợ tư pháp còn gặp nhiều khó khăn...

Để khắc phục tình trạng trên, theo tổng thanh tra cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong công tác phòng, chống tham nhũng và thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.

Từ đó phát hiện, chấn chỉnh, xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm liên quan đến công tác thu hồi tài sản, nhất là việc thẩm định giá, bán đấu giá tài sản trong thi hành án.

Tăng cường phối hợp, tích cực chủ động hơn nữa trong công tác thu hồi tài sản, nhất là việc kê biên, phong tỏa, tạm giữ phục vụ cho việc tổ chức thi hành án, thu hồi tối đa tài sản công bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án tham nhũng, kinh tế.

Tăng cường hợp tác quốc tế để thu hồi tài sản tham nhũng trong tố tụng hình sự... Cạnh đó, đề nghị nước ngoài thực hiện yêu cầu tương trợ tư pháp hình sự về thu hồi tài sản tham nhũng của Việt Nam.

Xử lý dứt điểm thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế còn tồn đọng, kéo dài. Kiểm điếm, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân liên quan trong việc chậm thi hành một số bản án có điều kiện thi hành.

Việc tổ chức bán đấu giá nhiều tài sản bị mất giá (so với giá thị trường) nếu có dấu hiệu vi phạm phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Quan tâm chỉ đạo hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự, trực tiếp là các ngành tài chính, xây dựng, tài nguyên và môi trường, tư pháp và các ngành liên quan cần nâng cao trách nhiệm, khẩn trương thực hiện, kết luận, định giá tài sản theo trưng cầu, yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng.

Phối hợp với các cơ quan thi hành án dân sự để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc thu hồi tài sản.

Cạnh đó, để việc thu hồi tài sản theo bản án, quy định của tòa án đạt hiệu quả, tránh tình trạng tẩu tán tài sản, theo tổng thanh tra cần phối hợp và thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Trong đó nâng cao tính trung thực, trách nhiệm trong việc kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong việc kê khai tài sản, thu nhập.

Có cơ chế đẩy mạnh giao dịch không dùng tiền mặt, hạn chế sử dụng tiền mặt để thuận tiện trong việc kiểm soát thu nhập cũng như truy tìm tài sản bị tẩu tán...

Nhiều cán bộ, thẩm phán tham nhũng, tiêu cực bị xử lý

Báo cáo của Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết từ năm 2021 đến nay có 106 trường hợp là cán bộ, thẩm phán bị xử lý kỷ luật, trong đó có 7 trường hợp tham nhũng, tiêu cực.