Nhà làm việc trên đỉnh Hòn Bà của bác sĩ Alexandre Yersin được xây dựng khoảng năm 1914.

Trạm thử nghiệm của Alexandre Yersin

Theo bài viết của chính bác sĩ Alexandre Yersin đăng trên Tập san Hội Nghiên cứu Đông Dương, cách đây khoảng 109 năm (vào năm 1914), ông đã quan sát và tìm cách lên một đỉnh núi Hòn Bà ở độ cao khoảng 1.500m.

Một cộng sự của Alexandre Yersin là ông Krempf đã hoàn thành nhiệm vụ. Yersin viết: "Nhờ kỹ năng của một nhà leo núi xuất sắc, ông ấy (tức Krempf - PV) đã hoàn thành nhiệm vụ này, khi men theo sườn núi phía Bắc. Ông ấy là người đầu tiên lên đến đỉnh núi ở độ cao 1.500m. Đỉnh này được gọi là Hòn Bà".

Vẫn theo bài viết của Alexandre Yersin: "Vào lúc đó, Viện hàn lâm Khoa học (Pháp) đã trao cho tôi một giải thưởng. Tôi liền dùng số tiền bất ngờ này để thuê những người Thượng thiết lập một con đường mòn khả thi, nối Suối Giao với Hòn Bà, thông qua Suối Cả, sẽ rốt cuộc cho phép thành lập trạm thử nghiệm".

Đó chính là trạm thử nghiệm của Alexandre Yersin ở độ cao 1.578m. Trạm thử nghiệm ấy gồm căn nhà gỗ hai tầng, có bể nước kiên cố, được Yersin dùng làm nơi ở khi làm việc, nghiên cứu trên đỉnh Hòn Bà.

Tuy nhiên, sau đó khu vực này bị bỏ hoang, ngôi nhà chỉ còn lại nền móng.

Bổ sung sau 33 năm

Năm 2005, Công ty CP Yasaka - Sài Gòn - Nha Trang được UBND tỉnh Khánh Hòa cho phép xây dựng lại căn nhà gỗ này trên nền móng cũ, ngôi nhà được xây dựng có kết cấu tương tự ngôi nhà cũ trước đây.

Hiện nay, khu vực nhà làm việc này nằm trong Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà, do Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà (thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa) quản lý.

Cách đây gần 33 năm, Bộ Văn hóa, Thông tin, Thể thao và Du lịch đã có quyết định (số 993/QĐ - ngày 28-9-1990) xếp hạng quần thể "di tích lịch sử lưu niệm nhà bác học Alexandre Yersin" tại Khánh Hòa là di tích quốc gia.

Quần thể di tích quốc gia này bao gồm: thư viện tại Viện Pasteur Nha Trang; ngôi mộ chôn cất theo di nguyện của Alexandre Yersin tại đồn điền Suối Dầu; chùa Linh Sơn (tại xã Suối Cát, gần khu vực mộ Yersin) - là một trong những nơi thờ A.Yersin từ sau khi ông mất đến nay.

Đến tháng 2-2023, UBND tỉnh Khánh Hòa có tờ trình đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch bổ sung nhà làm việc của bác sĩ A.Yersin trên núi Hòn Bà là di tích quốc gia.

Lớp học của hội ái mộ bác sĩ Yersin

TTO - Lớp học "Kỹ năng phục vụ nhà hàng khách sạn" dành cho đối tượng có hoàn cảnh khó khăn và học sinh khuyết tật do Hội Những người ái mộ bác sĩ A.Yersin tổ chức tại TP Nha Trang, Khánh Hòa.