Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) thuộc Fed tại đêm ngày 22/3 đã có thông báo nâng lãi suất quỹ liên bang lần thứ 9 liên tiếp kể từ tháng 3/2022, từ khoảng mục tiêu 4,5 – 4,75% lên 4,75 – 5%, tức nâng thêm 25 điểm cơ bản (0,25%), đúng như dự báo của thị trường.

Đây là mức lãi suất cao nhất kể từ tháng 9/2007. Ngoài ra, Fed cho biết, có thể còn tăng thêm một đợt lãi suất trong năm 2023. Tuy nhiên, nếu Fed tăng lãi suất mạnh hơn, thanh khoản càng thắt chặt hơn nữa, cuộc khủng hoảng ngân hàng có thể trở nên trầm trọng hơn, đẩy cao nguy cơ xảy ra khủng hoảng tài chính.

Việc Fed tăng lãi suất có thể ghìm lạm phát, nhưng sẽ khiến người Mỹ nặng gánh hơn khi vay mua nhà, xe, dùng thẻ tín dụng; các doanh nghiệp có thể sẽ vay và chi tiêu ít hơn, từ đó giảm lạm phát.

Nhưng điều này cũng kéo theo nhiều hệ lụy khác như làm giảm tăng trưởng kinh tế, thể hiện rõ nhất là chỉ số Dow Jones mất 530 điểm ngay sau thông báo của Fed.

Đồng thời, động thái tăng lãi suất này cũng kéo theo việc nhiều Ngân hàng Trung ương trên thế giới đã phải tăng lãi suất theo để duy trì cán cân thị trường. Cùng với đó, thị trường chứng khoán Việt Nam (TTCK) trong ngắn hạn cũng sẽ chịu biến động.

Nêu ý kiến về vấn đề này, ông Trần Minh Hoàng, Giám đốc phân tích nghiên cứu, CTCP Chứng khoán VCB (VCBS) và ông Trần Quý Dương, Giám Đốc chi nhánh quận 1, CTCK Phú Hưng đều chung quan điểm rằng trong trung và dài hạn, TTCK Việt Nam sẽ lấy lại đà tăng trưởng.

Ảnh hưởng đến thị trường là không đáng kể

Người Đưa Tin: Động thái tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản (0,25%) của Fed đã nằm trong dự đoán của giới đầu tư, vậy điều này có tác động đến thị trường chứng khoán Việt Nam không, thưa ông, thị trường trong ngắn – trung hạn sẽ có diễn biến ra sao?

Ông Trần Minh Hoàng: Với việc Fed vẫn duy trì tăng lãi suất, đồng thời mức tăng có phần nhẹ hơn so kỳ vọng trước đây khoảng 3 – 4 tháng, theo tôi đánh giá đây là thông tin tương đối tích cực đối với thị trường. Điều này cho thấy lộ trình tăng lãi suất tuy vẫn tiếp tục diễn ra, nhưng Fed đã bắt đầu để ý đến những câu chuyện liên quan tới khủng hoảng kinh tế, về cả sự ổn định của kinh tế nói chung. Việc này đã phần nào hỗ trợ dòng tiền trong bối cảnh thế giới nói chung và đặc biệt một số nước gặp những vấn đề về thanh khoản nói riêng.

Đối với trong nước, khi có những chính sách dễ thở hơn đối với các yêu cầu về thanh khoản và dòng tiền, tỷ giá cũng đỡ áp lực, đây chính là điều kiện tốt để Việt Nam có cơ hội cân nhắc việc linh hoạt hơn trong điều hành chính sách tiền tệ, đặc biệt là câu chuyện giảm lãi suất vừa rồi của NHNN.

Việc Fed tiếp tục tăng lãi suất theo hướng vừa phải, theo tôi cũng sẽ là một điều kiện thuận lợi để mặt bằng lãi suất của Việt Nam ít nhất là không tiếp tục tăng nữa, thậm chí có thể giảm.

Tuy nhiên, việc này chỉ là yếu tố tác động từ phía bên ngoài, bởi trong nước những vấn đề về ngân hàng, về bất động sản vẫn còn tồn đọng và cần được xử lý, như vậy kênh chứng khoán mới có thể được khơi thông.

Như trong phiên giao dịch ngày 23/3, thị trường diễn biến trầm lắng cả phiên và đi ngang, bởi việc Fed tăng lãi suất nằm hoàn toàn trong dự đoán của chúng tôi, là một tin tích cực nhưng không bất ngờ, và cũng không đem lại nhiều tác động cho thị trường trong nước, trước bối cảnh trái phiếu, bất động sản vẫn còn là dấu hỏi lớn chưa thể giải quyết.

Ông Trần Quý Dương: TTCK thường phản ứng ngược với xu hướng lãi suất, việc Fed tăng lãi suất lần này không bất ngờ, nhưng điều nhà đầu tư lo ngại hơn về vấn đề tiền gửi trong ngân hàng, và những khủng hoảng trong ngành ngân hàng gần đây.

Trong trung dài hạn, TTCK Việt Nam khả năng sẽ lấy lại đà tăng trưởng khi mặt bằng lãi suất trong nước đang hạ nhiệt, và Fed cũng dự kiến dừng lại việc tăng lãi suất trong năm nay (chỉ tăng thêm 1 lần nữa).

Lãi suất bao giờ mới hạ nhiệt?

NĐT: Trong khi các quan chức tỏ ra thận trọng với cuộc khủng hoảng ngân hàng mới đây nhưng vẫn ưu tiên mục tiêu chống lạm phát, thắt chặt chính sách tiền tệ hơn nữa. Vậy Fed sẽ duy trì mặt bằng lãi suất này trong bao lâu?

Ông Trần Minh Hoàng: Câu chuyện của Fed hiện tại sẽ phải giải hai bài toán cùng lúc: một là giữ ổn định cho hệ thống tài chính và ngân hàng, thứ hai, vẫn phải đối phó với lạm phát trong dài hạn. Chính vì vậy, tôi cho rằng Fed sẽ phải cùng lúc duy trì mặt bằng lãi suất ở mức cao, thậm chí tiếp tục tăng lãi suất nữa chứ chưa dừng, nhưng mức tăng sẽ không nhiều trong thời gian tới.

Bù lại câu chuyện về thanh khoản, về bơm tiền cho hệ thống tài chính của ngân hàng có thể sẽ phải đẩy mạnh, chứ không thể rút tiền về. Tức là sử dụng thanh khoản ở mức nới lỏng hơn, nhưng về mặt lãi suất vẫn phải duy trì ở mức cao trong một thời gian tương đối để đối phó lạm phát, hai điều khá mâu thuẫn.

Ông Trần Quý Dương: Fed luôn hành xử theo định lượng, chỉ khi có những số liệu chứng minh lạm phát đã được kìm hãm ở mức hợp lý thì Fed sẽ giữ nguyên/hoặc thậm chí hạ mặt bằng lãi suất để duy trì lạm phát. Theo lịch sử, từ lúc lạm phát được kiềm chế, Fed sẽ duy trì mặt bằng lãi suất thêm khoảng 1 năm trước khi có động thái mới.

Ngành ngân hàng mất triển vọng đầu tư

NĐT: Dòng cổ phiếu ngân hàng còn triển vọng đầu tư trong năm 2023 không, thưa ông, nhà đầu tư nên quản trị danh mục thế nào để sẵn sàng trước những thông tin vĩ mô không mấy khả quan sắp tới?

Ông Trần Minh Hoàng: Nếu nhìn chung ngành ngân hàng sắp tới sẽ có khó khăn, khi đỉnh lợi nhuận, chu kỳ lợi nhuận tăng trưởng cao đã qua, thì chắc chắn thời gian tới sẽ là chu kỳ suy yếu/phân hoá, tức là sẽ có những ngân hàng được hưởng lợi và có ngân hàng sẽ phải điều chỉnh mạnh.

Tôi cho rằng, trong bối cảnh khó khăn này, nếu nhà đầu tư vẫn muốn đầu tư vào ngành ngân hàng thì nên lựa chọn những ngân hàng quản trị rủi ro tốt, tài sản tốt, được những ưu đãi về chính sách và có room tín dụng tốt.

Còn nếu để đưa ra lời khuyên chung, tôi vẫn thấy rằng không nên vào ngành ngân hàng. Bởi vì ngành ngân hàng chiếm đầu bảng về vốn hóa thị trường, khi thị trường khó khăn thì ngành ngân hàng cũng không thể tăng trưởng được.

Theo tôi, nhà đầu tư nên cân nhắc những ngành liên quan đến sản xuất hoặc bán lẻ, hoặc liên quan đến những thế mạnh của Việt Nam trong thời kỳ khó khăn và khủng hoảng như tiêu dùng, khai khoáng, khoáng sản, dầu khí. Đây là những ngành không chịu ảnh hưởng nhiều từ các thông tin vĩ mô trên thế giới, và có một lượng tiêu dùng nhất định.

Quan trọng hơn, nhà đầu tư nên quan tâm những doanh nghiệp kinh doanh thật và có dự kiến tăng trưởng thì mới đầu tư, đồng thời xác định đầu tư theo dài hạn thì mới có lợi nhuận. Bởi kể cả doanh nghiệp tốt, khi thị trường xấu thì thị giá cổ phiếu vẫn có thể bị điều chỉnh.

Ông Trần Quý Dương: Ngành ngân hàng năm nay bị ảnh hưởng bởi việc gia tăng nợ xấu (chủ yếu nợ từ bất động sản) và việc thu giảm biên lợi nhuận do thực hiện chính sách giảm lãi suất,... sẽ gây nhiều khó khăn cho nhóm ngành này. Tuy nhiên một số bank có chất lượng tài sản tốt, quản trị rủi ro hiệu quả và đa dạng hoá danh mục cho vay sẽ là những bank có thể duy trì đà tăng trưởng trong năm nay.

VN-Index hiện tại đang vùng đáy của chu kì mới. Nhà đầu tư nên tận dụng những phiên tung lắc để gia tăng tỉ trọng cổ phiếu, nhóm ngành nên quan tâm là chứng khoán, đầu tư công, nếu đầu cơ thì bất động sản cũng là một lựa chọn.