Để hiểu rõ xu hướng nóng nhất đang diễn ra tại thung lũng Silicon trong những tháng gần đây, hãy nhìn vào tuyên bố hồi tháng 2 của Mark Zuckerberg. Ông chủ Facebook nói 2023 sẽ là “năm của hiệu quả”. Ngày 14/3, Meta thông báo sa thải 10.000 nhân sự. Trước đó, tháng 11 năm ngoái 11.000 người đã bị sa thải.

Meta không phải là duy nhất. Ngày 20/3, 1 ông lớn công nghệ khác là Amazon cũng thông báo sẽ cắt giảm thêm 9.000 nhân viên dù trước đó 18.000 người đã phải ra đi.

Tổng cộng từ đầu năm đến nay, các công ty công nghệ Mỹ đã sa thải 118.000 người, theo số liệu từ Crunchbase, trong khi cả năm ngoái 140.000 người phải nghỉ việc.

Con số được dự báo sẽ còn tiếp tục tăng lên trong bối cảnh ảm đạm hiện nay. Hiện tổng số người đã bị sa thải chỉ chiếm 6% tổng số lượng nhân sự của ngành công nghệ Mỹ. Trong khi đó từ lúc bong bóng dot-com lên đến đỉnh điểm đến khi bong bóng vỡ vào cuối năm 2003, số nhân sự đã giảm 23%, tức 685.000 việc làm.

Có vẻ như các nhà đầu tư đã hoan nghênh chiến dịch cắt giảm chi phí mà các ông lớn công nghệ đang theo đuổi. Chỉ số Nasdaq tăng 16% so với mức đáy lập từ cuối tháng 12.

Tuy nhiên làn sóng sa thải hiện nay vẫn đủ mạnh để đặt ra 2 câu hỏi: Ai bị sa thải và Những người bị sa thải sẽ đi đâu?

Theo Tim Herbert, 1 chuyên gia trong ngành, hầu hết các kỹ sư công nghệ đều bình yên vô sự. Bị ảnh hưởng nhiều nhất là bộ phận kinh doanh và tuyển dụng, cũng là những bộ phận có lượng nhân sự tăng rất mạnh trong những năm gần đây. Từ mùa xuân 2020 đến giai đoạn đỉnh điểm đầu năm 2023, ngành công nghệ có thêm 1 triệu lao động. Do đó cũng dễ hiểu khi cần bổ sung thêm nhân lực cho bộ phận nhân sự để tuyển dụng một lượng lớn đến vậy.

Tuy nhiên, không phải là các chuyên gia công nghệ hoàn toàn miễn nhiễm với làn sóng sa thải. Theo kế hoạch sa thải, Meta sẽ tiến hành tái cơ cấu toàn bộ các bộ phận vào tháng 4.

Dẫu vậy, đây lại là cơ hội cho các ngành khác tuyển dụng được nhân tài công nghệ. Nhiều năm nay, các ngành truyền thống rất khó cạnh tranh với ngành công nghệ. Công ty sản xuất máy kéo John Deere đang hào hứng tìm kiếm những nhân viên công nghệ bị các ông lớn sa thải để phát triển các thiết bị thông minh. Bên cạnh đó, các công ty ô tô, ngân hàng, công ty bảo hiểm và cả các nhà bán lẻ cũng luôn khao khát nhân tài công nghệ.

Làn sóng sa thải nhân sự của các ông lớn còn tạo ra 1 điều tích cực khác: giúp tạo ra thế hệ các công ty khởi nghiệp mới. Trong tháng 1, số đơn nộp vào vườn ươm khởi nghiệp Y Combinator tăng gấp 5 lần so với năm trước.

Những người lạc quan hi vọng rằng giống như smartphone trước đây, công nghệ AI như ChatGPT có thể mở ra 1 kỷ nguyên mới với những ứng dụng thông minh hơn. AI có thể khiến nhiều việc làm biến mất, nhưng cũng sẽ tạo ra những việc làm hoàn toàn mới trong tất cả các lĩnh vực chứ không phải chỉ riêng công nghệ.

Tham khảo The Economist