Trong 24 năm hoạt động nghệ thuật, Trương Quốc Vinh tham gia khoảng 60 bộ phim điện ảnh. Mỗi vai diễn là một phần cuộc sống của anh.

Khi yếu đuối bất cần, khi phóng đãng đơn độc, lúc lại lụy tình, ngu si…  là những gì mà anh đã để lại cho đời, trở thành một huyền thoại trong lòng khán giả.

Kỷ niệm 20 năm ngày mất của Trương Quốc Vinh, cùng nhìn lại những tác phẩm kinh điển của anh trên màn bạc.

Liệt hỏa thanh xuân (1982)

Giai đoạn đầu trong sự nghiệp diễn xuất, Trương Quốc Vinh tham gia phim Liệt hỏa thanh xuân với vai diễn Louis - một công tử con nhà giàu. 

Louis là chàng trai những tưởng đủ đầy nhưng nội tâm trống trải, lúc nào cũng tỏ ra bất cần, sống nổi loạn để chống đối xã hội.

Liệt hỏa thanh xuân miêu tả đời sống tinh thần bấp bênh và buông thả của giới trẻ Hong Kong thời bấy giờ. Với vai diễn Louis, Trương Quốc Vinh được đề cử tranh giải Nam diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Kim Tượng Hong Kong 1983.

Anh hùng bản sắc (1986) 

Từ giữa những năm 1980 đến 1990, điện ảnh Hong Kong đạt đến thời kỳ hoàng kim. Đây cũng là khoảng thời gian tài năng diễn xuất của Trương Quốc Vinh nở rộ.

Năm 1986, anh đóng vai Tống Tử Kiệt trong Anh hùng bản sắc do Ngô Vũ Sâm đạo diễn. Tuy không có nhiều đất diễn nhưng tác phẩm đã đưa tên tuổi Trương Quốc Vinh vào tầm sao hạng A.

Bộ phim được xếp vị trí thứ 2 trong danh sách 100 phim tiếng Hoa xuất sắc nhất do Hội Điện ảnh Kim Tượng Hong Kong bình chọn.

Ninh Thái Thần kinh điển trong Thiện nữ u hồn (1987)

Năm 1987, đạo diễn Trình Tiểu Đông thực hiện bộ phim Thiện nữ u hồn dựa theo truyện ngắn trong Liêu trai chí dị của Bồ Tùng Linh.

Ngay sau khi phát hành, cái tên Trương Quốc Vinh và Vương Tổ Hiền vụt sáng trên toàn châu Á. Dù đã 36 năm trôi qua nhưng Thiện nữ u hồn vẫn là một trong những tác phẩm được nhớ đến nhiều nhất.

Sau này, hình tượng chàng thư sinh Ninh Thái Thần do Trương Quốc Vinh thể hiện cũng trở thành kinh điển trên màn ảnh Hong Kong.

Thập nhị thiếu gia Trần Chấn Bang của Yên chi khâu (1988)

Với Yên chi khâu, Trương Quốc Vinh lần nữa hóa thân thành chàng thiếu gia giàu có, si tình nhưng bạc nhược, đóng cặp cùng Mai Diễm Phương.

Yên chi khâu dựa theo tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Lý Bích Hoa, do Quan Cẩm Bằng đạo diễn. Bộ phim được xếp hạng 21 trong 100 phim tiếng Hoa xuất sắc nhất do Hội Điện ảnh Hong Kong bình chọn năm 2005.

Húc Tử - chú chim không chân trong A Phi chính truyện (1990)

Trong số những tác phẩm đã tham gia, Trương Quốc Vinh phần nhiều đều gắn với vai diễn mang nét phóng đãng mà yếu đuối, bất cần mà đơn độc… Đơn cử như vai diễn Húc Tử trong A Phi chính truyện (1990) của đạo diễn Vương Gia Vệ.

Nhân vật Húc Tử mang về cho anh giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất tại Giải thưởng Điện ảnh Hong Kong lần thứ 10. Sau này người ta thường so sánh Trương Quốc Vinh với James Dean của Rebel Without a Cause (1955).

Trình Điệp Y - vai diễn để đời trong Bá Vương biệt cơ (1993)

Đến thập niên 1990, diễn xuất của Trương Quốc Vinh đạt đến đỉnh cao. Bằng tài năng của mình, Trương Quốc Vinh đã biến Trình Điệp Y trong Bá vương biệt cơ thành vai diễn để đời trên màn bạc.

Tác phẩm cũng đoạt giải Cành cọ vàng tại Liên hoan phim Cannes lần thứ 46, giải Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất tại Giải Quả cầu vàng lần thứ 51, nhận đề cử Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất tại Giải Oscar lần thứ 66.

Vai diễn Trình Điệp Y không chỉ đưa tên tuổi của Trương Quốc Vinh đến với khán giả phương Tây mà còn trở thành một biểu tượng của điện ảnh Hong Kong thời bấy giờ.

Hà Bảo Vinh đầy phức tạp của Xuân quang xạ tiết (1997)

Ngoài Bá vương biệt cơ, Xuân quang xạ tiết (Happy Together) cũng là một trong những phim tiêu biểu nhất của ca ca Trương Quốc Vinh. Bộ phim được xem là một trong những phim đề tài LGBT+ hay nhất của làn sóng New Queer Cinema.

Với vai diễn Hà Bảo Vinh trong phim, Trương Quốc Vinh đã lọt vào danh sách đề cử Nam diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Cannes lần thứ 50. 

Năm 1998, cả Trương Quốc Vinh lẫn Lương Triều Vỹ đều nhận đề cử Nam diễn viên chính xuất sắc nhất tại Giải thưởng Điện ảnh Hong Kong lần thứ 17. Sau đó, Lương Triều Vỹ là người đoạt giải.

Âu Dương Phong và Đông tà Tây độc (1994)

Trương Quốc Vinh và Vương Gia Vệ từng hợp tác trong 3 phim, gồm: A Phi chính truyện, Đông tà Tây độc và Xuân quang xạ tiết.

Với Đông tà Tây độc, bộ phim mang về cho Trương Quốc Vinh giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất tại Giải thưởng Hiệp hội Phê bình phim Hong Kong.

Năm 2009, 6 năm sau khi Trương Quốc Vinh qua đời, đạo diễn Vương Gia Vệ đã thông qua hiệu ứng kỹ thuật số phục hồi hình ảnh và âm thanh để Trương Quốc Vinh "tham gia" diễn xuất và nói thoại bằng tiếng Quảng Đông trong phim Đông tà Tây độc chung cực bản (Đông tà Tây độc bản cuối cùng). 

Đây được xem là tác phẩm giã từ màn ảnh trong sự nghiệp diễn xuất của anh.

Trương Quốc Vinh: Kiêu hãnh trổ hoa giữa hoang vu

TTO - Từ hình ảnh nhân vật Húc Tử trong A Phi chính truyện nhảy mambo một mình trước gương tới giây phút khi báo chí Hong Kong cười nhạo Trương Quốc Vinh và anh vặc lại bảo họ nên tự vấn về trình độ - tất cả đều là Trương Quốc Vinh kiêu hãnh.