Sau 2 tháng đầu năm, số liệu thống kê cho thấy kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 59,34 tỷ USD, tăng 19,2% (riêng khu vực kinh tế trong nước tăng 33,3%) trong khi kim ngạch nhập khẩu đạt 54,62 tỷ USD, tăng 18%.
Cán cân thương mại hàng hóa ước tính xuất siêu 4,72 tỷ USD (cùng kỳ năm trước xuất siêu 3,5 tỷ USD). Theo Thanh Niên, hầu hết các mặt hàng đều ghi nhận mức tăng trưởng mạnh. Trong đó, dẫn đầu về kim ngạch xuất khẩu là điện thoại các loại và linh kiện với tổng giá trị đạt 9,58 tỷ USD, tăng 4,1% so với cùng kỳ năm trước.
Cụ thể, theo thống kê của Tổng cục Hải Quan, xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện của Việt Nam trong tháng 1 đạt hơn 5,5 tỷ USD, tăng hơn 50,4% so với tháng 12/2023 và tăng 11,4% cùng kỳ năm trước. Sang tháng 2, dù có nhiều ngày nghỉ Tết, nhưng xuất khẩu mặt hàng này vẫn thu về 4 tỷ USD.
Thông tin trên báo Đầu tư, Mỹ và Trung Quốc đang trở thành khách hàng lớn nhất của điện thoại và linh kiện Việt Nam.
Tính riêng tháng 1, Việt Nam đã xuất sang Mỹ hơn 1,39 tỷ USD (chiếm 25% trong số các thị trường xuất khẩu). Thứ hai là Trung Quốc với hơn 734 triệu USD (chiếm 13% tỷ trọng), thứ ba là Hàn Quốc với 330 triệu USD (tương đương 6% tỷ trọng).
Kim ngạch xuất khẩu điện thoại, linh kiện đã không ngừng tăng khi Việt Nam liên tục đón các nhà đầu tư nước ngoài vào lập nhà máy sản xuất.
Trong năm 2023, mặt hàng điện thoại các loại và linh kiện đã thu về hơn 52,3 tỷ USD, giảm 9,7% so với năm 2022, đồng thời là mặt hàng có trị giá xuất khẩu cao thứ 2 trong số các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, chỉ sau máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện. Như vậy trong hai tháng đầu năm nay, nhóm sản phẩm điện thoại đã vươn lên trở lại vị trí dẫn đầu về kim ngạch xuất khẩu.
Kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng điện thoại và linh kiện trong giai đoạn 2011 đến 2021 liên tục đạt tốc độ tăng cao. Bình quân cả giai đoạn 2011-2021 tăng 34%.
Theo báo cáo từ HSBC, kể từ năm 2021, thị phần điện thoại thông minh của Việt Nam trên toàn cầu đã tăng đáng kể. Việt Nam đã giành 13% thị phần, nhanh chóng vượt qua Ấn Độ vươn lên vị trí nước xuất khẩu điện thoại thông minh lớn thứ hai thế giới chỉ sau Trung Quốc. Hơn 50% điện thoại thông minh trên thế giới được sản xuất tại Trung Quốc.
Hiện Việt Nam đang là địa điểm thu hút các ông lớn trong ngành điện thoại và linh kiện. Đáng kể nhất là Samsung, Tập đoàn này đã coi Việt Nam là cứ điểm sản xuất toàn cầu của mình và đang trên hành trình đưa Việt Nam trở thành "cứ điểm nghiên cứu và phát triển - R&D" toàn cầu.
Tổng vốn mà Samsung mang tới Việt Nam là hơn 22 tỷ USD. Tổng doanh thu của Samsung Việt Nam năm qua đạt trên 64,3 tỷ USD, đóng góp hơn 55,7 tỷ USD vào kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.
Ngoài Samsung, Tập đoàn công nghệ hàng đầu của Mỹ là Apple cũng gia tăng hiện diện tại thị trường Việt Nam. Theo đó, hiện có 25 nhà cung ứng của tập đoàn này hiện đang đặt nhà máy tại các tỉnh thành của Việt Nam. Danh sách này bao gồm các nhà thầu lắp ráp iPhone, iPad, đồng hồ, tai nghe, linh kiện khác.
Trong khi đó, Foxconn, một trong các nhà thầu lớn nhất của Apple đang từng bước thực hiện kế hoạch phân bổ sản xuất iPad và MacBook sang thị trường Việt Nam. Từ cuối năm 2022, Foxconn đã ký hợp đồng thuê một lô đất rộng khoảng 45 ha nằm trong KCN Quang Châu (Bắc Giang). Đến tháng 5/2023, doanh nghiệp này tiếp tục thuê một khu đất rộng 48 ha tại KCN WHA (Nghệ An) với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là 100 triệu USD.
Bộ Công Thương cho rằng, đối với ngành điện tử trong đó có xuất khẩu điện thoại và linh kiện cần thúc đẩy phát triển thị trường ngoài nước, tận dụng tốt cơ hội do các Hiệp định FTAs mang lại; thực hiện hiệu quả phòng vệ thương mại và ứng phó một cách chủ động, có hiệu quả với các xu thế bảo hộ và hàng rào kỹ thuật ở các thị trường trên thế giới.
Đặc biệt, xuất khẩu điện thoại và linh kiện tăng mạnh các nước thành viên khác có tiềm năng của EU như: Hungary, Ba Lan, Cộng hoà Séc và Slovakia… Đồng thời mặt hàng này cũng cần tập trung và tạo bước đột phá mở rộng thị trường xuất khẩu mới, có tiềm năng tại các khu vực châu Phi, Mỹ Latinh, Trung Đông và Ấn Độ…
Các chuyên gia nhận định, làn sóng đầu tư của các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong lĩnh vực công nghệ vào Việt Nam tăng mạnh trở lại. Việc tăng vốn của các nhà đầu tư nước ngoài để mở rộng sản xuất tại Việt Nam đồng nghĩa với việc nới rộng tăng trưởng xuất khẩu của ngành điện tử trong đó có xuất khẩu điện thoại và linh kiện trong những năm tới.
Ông Phạm Tuấn Anh, Phó cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) đánh giá, sự phát triển của ngành điện tử Việt Nam trong thời gian qua chủ yếu do thu hút được sự đầu tư lớn từ các tập đoàn đa quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản… Với việc tham gia sâu rộng hội nhập kinh tế toàn cầu, Việt Nam đang là điểm đến của nhiều công ty sản xuất sản phẩm điện và điện tử trên thế giới, từ đó kim ngạch xuất khẩu điện thoại, linh kiện sẽ tạo nên doanh thu kỷ lục trong những năm tới.
Tuy nhiên xuất khẩu điện thoại, linh kiện trong thời gian tới cần có bước chuyển đổi mạnh về cơ cấu ngành hàng cũng như nâng cao chất lượng, đổi mới quy trình xúc tiến thương mại cho phù hợp với tình hình mới; Tăng cường đầu tư và ứng dụng khoa học công nghệ trong xuất khẩu; cần có kế hoạch phát triển dài hạn, chú trọng tới sản phẩm cốt lõi, có sức đột phá; tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến tình hình kinh tế, chính trị trên thế giới để có các biện pháp ứng phó kịp thời; đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu và mở rộng thị trường xuất khẩu, tận dụng tối đa lợi thế từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã có hiệu lực; cần bồi dưỡng, đào tạo nâng cao chất lượng cho nguồn nhân lực, có chiến lược cạnh tranh, tham gia nhiều hơn nữa trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Minh Hoa (t/h)