Phiên tòa xét xử Trương Mỹ Lan và 85 bị cáo bắt đầu khai mạc từ 5.3. Đến sáng qua, HĐXX đã thẩm vấn đủ 86 bị cáo. Hầu hết các bị cáo đều thừa nhận hành vi theo cáo trạng truy tố, trừ bị cáo Lan.

Theo cáo trạng, trong 10 năm, từ 2012 - 2022, để rút ruột hơn 1 triệu tỉ đồng, dẫn đến gây thiệt hại cho Ngân hàng (NH) TMCP Sài Gòn (SCB) khoảng 498.000 tỉ đồng, bị cáo Trương Mỹ Lan đã thiết lập, xây dựng một "đế chế" Vạn Thịnh Phát với hơn 1.000 công ty "con" trong và ngoài nước; thâu tóm SCB bằng cách nhờ cá nhân, pháp nhân đứng 91,5% cổ phần, từ đó sử dụng SCB như một công cụ tài chính, rút tiền của SCB phục vụ cho mục đích cá nhân và các công ty của bị cáo. Cụ thể, bị cáo Lan thực hiện nhiều thủ đoạn, tham ô của SCB hơn 304.000 tỉ đồng tiền gốc, lãi phát sinh hơn 129.000 tỉ đồng; vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, gây thiệt hại thêm cho SCB hơn 64.000 tỉ đồng; đồng thời chỉ đạo cấp dưới tại SCB đưa hối lộ 5,2 triệu USD cho bị cáo Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát NH II, NH Nhà nước).

NGỌC DƯƠNG

"NẾU TÔI GHÊ GỚM NHƯ CÁO TRẠNG, CẢ GIA TỘC KHÔNG NỢ NẦN"

Khai tại tòa, khi được chủ tọa hỏi hành vi sai phạm của bị cáo có giống như cáo trạng công bố không, bị cáo Trương Mỹ Lan trình bày rằng cáo trạng không đúng nhưng "bị cáo tôn trọng cáo trạng".

Đối với chi tiết bị cáo Trương Mỹ Lan thâu tóm, nắm giữ trên thực tế từ 81 - 91,5% cổ phần tại SCB, chủ tọa chất vấn: "Về mặt pháp lý là người khác đứng tên nhưng họ đều xác nhận đứng giùm Trương Mỹ Lan, tiền mua cổ phần của Trương Mỹ Lan, bị cáo giải thích thế nào?". Tuy nhiên, bị cáo Lan không trả lời trực tiếp vào câu hỏi mà đề nghị: "Xin HĐXX cho bị cáo nói về cổ đông nước ngoài - những người trước đây chỉ vào giúp SCB thôi, không có mục đích gì khác. Lúc đầu, bị cáo ra sức thuyết phục họ, giờ làm sao bị cáo nhớ nổi hết là nhà đầu tư nào, công ty nào…". Ngoài ra, bị cáo Lan mong HĐXX đừng dùng từ thâu tóm, song HĐXX khẳng định chưa đánh giá mà đang xác định lại hành vi của bị cáo theo cáo trạng.

Về chi tiết cáo trạng nêu Trương Mỹ Lan chi phối, chỉ đạo, điều hành SCB, bị cáo Lan cũng trình bày: "Bị cáo không giữ chức vụ gì, và không một ngày nào làm việc tại SCB, nên nói bị cáo chi phối SCB là không đúng. Trong 11 năm, bị cáo chỉ cho SCB mượn tài sản để NH này có điều kiện tái cơ cấu. Nếu bị cáo ghê gớm như cáo trạng nói, thì không thể ngày hôm nay tất cả tài sản của bị cáo đều nằm ở SCB, rồi cả gia tộc nợ nần".

Chủ tọa nhấn mạnh: "Bị cáo suy nghĩ gì với các lời khai của dàn lãnh đạo SCB tại tòa xác định làm việc theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan; kể cả đoàn thanh tra NH Nhà nước đều khai trình độ quản trị NH yếu do không thực hiện đúng quy định pháp luật và làm theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan?". Bị cáo Lan trả lời: "Mấy hôm nay, bị cáo mất ngủ vì lời khai của tất cả bị cáo làm việc tại SCB, tại sao không ai đứng lên nói sự thật".

Từ việc phủ nhận vị trí, vai trò của mình trong SCB, bị cáo Lan cũng phủ nhận nội dung của Viện KSND tối cao (VKS) cáo buộc bị cáo chỉ đạo thành lập các công ty "ma", tạo lập hợp đồng, hồ sơ vay khống, nâng khống giá trị tài sản đảm bảo để rút tiền của SCB sử dụng.

Về tội danh "đưa hối lộ" 5,2 triệu USD cho bị cáo Đỗ Thị Nhàn như cáo trạng cáo buộc, bị cáo Lan tiếp tục phủ nhận. Bị cáo Lan nói chỉ mới gặp bị cáo Nhàn từ 1 - 2 lần, vì bị cáo Lê Thành Văn - cựu Chủ tịch HĐQT SCB, và bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn - cựu Tổng giám đốc SCB, nhờ trao đổi với bị cáo Nhàn có kết luận thanh tra sớm, vì vậy không có lý do gì để chỉ đạo bị cáo Văn đưa hối lộ cho bị cáo Nhàn. Ngược lại, tại tòa, bị cáo Nhàn thừa nhận hành vi nhận hối lộ 5,2 triệu USD; bị cáo Văn khai nhận chỉ đạo của bị cáo Lan đưa tiền cho bị cáo Nhàn để bưng bít sai phạm của SCB.

CỰU PHÓ TỔNG SCB "THẤT VỌNG VỀ CHỊ LAN"

Trước nội dung bị cáo Trương Mỹ Lan phủ nhận tất cả, đại diện VKS xét hỏi bị cáo Trần Thị Mỹ Dung (cựu Phó tổng giám đốc SCB). Bị cáo này cho biết, khi cần rút tiền của SCB, bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ đạo các bị cáo Nguyễn Phương Hồng, Trương Khánh Hoàng, Trần Thị Mỹ Dung phối hợp với bị cáo Nguyễn Ngọc Dương, bị cáo Nguyễn Phương Anh tạo lập hồ sơ, phương án vay vốn khống để hợp thức hóa. Sau đó, đưa các cá nhân được thuê, nhờ đứng tên khoản vay, đứng tên tài sản, đại diện công ty "ma" đến ký vào hồ sơ vay vốn khống, hồ sơ thế chấp, hầu hết là ký vào các tờ giấy trắng đã được đánh dấu sẵn vị trí cần ký. Các đại diện pháp nhân và cá nhân đứng tên khoản vay đều không được thụ hưởng và sử dụng tiền, không biết mình vay và nợ SCB số tiền đặc biệt lớn, những người đứng tên tài sản đều xác nhận không phải tài sản của họ.

"Trương Mỹ Lan cho rằng các bị cáo tại SCB tự tạo lập khoản vay, mượn tài sản đảm bảo của Trương Mỹ Lan, bị cáo thấy đúng hay không?", kiểm sát viên đặt câu hỏi. Lúc này bị cáo Dung nghẹn ngào: "Bị cáo thần tượng và làm việc cho chị Lan với tinh thần trung thành. Chị sai gì làm đó. Sáng nay nghe chị Lan nói như vậy, thì bị cáo rất buồn, bị cáo không trách chị Lan, chỉ tự trách bản thân mình tin không đúng người. Bị cáo sai thì nhận, không đổ lỗi cho ai, bị cáo hy vọng chị Lan cũng như vậy, tuy nhiên bị cáo thất vọng về chị Lan".

Tương tự, trả lời VKS, bị cáo Trương Khánh Hoàng (cựu Phó tổng giám đốc SCB) và bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn đều xác nhận thực hiện theo chỉ đạo của bị cáo Lan rút tiền từ SCB để mua một số dự án...

"Tại một biên bản hỏi cung, bị cáo khai Trương Mỹ Lan có những cách thức chuyển tiền ra nước ngoài, bị cáo có nhớ lời khai này không?", đại diện VKS hỏi bị cáo Hoàng. Bị cáo Hoàng thừa nhận lời khai này và cho biết: "Trong vai trò là phó tổng giám đốc, bị cáo có phê duyệt một số lệnh chuyển tiền ra nước ngoài theo yêu cầu bên nhóm của chị Lan. Các lệnh chuyển tiền là thanh toán việc mua vốn góp của công ty nước ngoài ở VN; thanh toán cho các khoản tín dụng khi chị Lan đi nước ngoài. Việc chuyển tiền đi nước ngoài bị cáo không được họp bàn, mà chỉ làm theo yêu cầu".

Hôm nay, đến phần các luật sư hỏi thân chủ của mình hoặc các bị cáo, người liên quan trong vụ án.