Tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn sáng 18/3, ĐBQH Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho biết, theo báo cáo cả nước ta hiện nay có hơn 200 doanh nghiệp kiểm toán độc lập. Thời gian qua, các doanh nghiệp đã thực hiện kiểm toán tốt, tuy nhiên cũng có những doanh nghiệp kiểm toán đã bỏ qua sai sót đối với đối tượng kiểm toán vì lợi ích riêng của kiểm toán viên dẫn đến thất thoát ngân sách Nhà nước, bao che sai phạm, tiêu cực như vụ án SCB có đến 3 doanh nghiệp kiểm toán tầm cỡ sai phạm.

“Chức năng quản lý ngành, Bộ trưởng có giải pháp gì để phòng ngừa, răn đe tiêu cực trong ngành kiểm toán?”, ông Hòa nêu.

Trả lời chất vấn về vấn đề kiểm toán có sai phạm, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, vừa qua có hiện tượng sai phạm trong kiểm toán độc lập ở một số các vụ án hình sự.

Theo Bộ trưởng, điều này liên quan đến nhiều yếu tố, như: Năng lực của cán bộ kiểm toán ở các công ty kiểm toán; thêm nữa về tinh thần trách nhiệm của những cán bộ làm công tác kiểm toán trực tiếp và không loại trừ trường hợp cấu kết cố tình vi phạm pháp luật để làm sai.

“Đối với công tác kiểm toán, Bộ Tài chính đã chỉ đạo và siết chặt từ khâu kiểm toán viên được cấp giấy chứng nhận kiểm toán viên, đã đặt ra các điều kiện theo đúng quy định của pháp luật, được tổ chức thi, đào tạo một cách nghiêm túc”, ông Phớc nói.

Dẫn chứng về việc thi kiểm toán viên nghiêm túc, ông Phớc cho hay, thường kiểm toán viên chưa có năm nào thi vượt qua, đỗ được trên 30%, năm cao nhất chỉ đỗ 30%. Như vậy, các chuẩn mực về kiểm toán và phương pháp kiểm toán Bộ Tài chính đã ban hành.

“Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục siết chặt hoạt động của các công ty kiểm toán để kiểm tra lại một số bộ hồ sơ, nếu có sai phạm sẽ xử lý nghiêm”, ông Phớc nói và thông tin cả nước hiện có 221 công ty kiểm toán, có khoảng 2.363 kiểm toán viên, so với các quốc gia tỉ lệ này còn nhỏ. Tuy nhiên, cần chú trọng về mặt chất lượng.

“Còn sai phạm của kiểm toán viên có thể do nể nang, năng lực yếu hay có thể do cấu kết thì chúng tôi sẽ đào tạo để nâng cao đạo đức nghề nghiệp, nâng cao văn hóa, trình độ nghiệp vụ để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình”, ông Phớc nhấn mạnh.

Phát biểu tranh luận, đại biểu Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) cho biết, thời gian qua cho thấy, các công ty thẩm định giá không những có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế mà trong các vụ án sai phạm vừa qua, vai trò của công ty thẩm định giá cũng rất quan trọng, có trách nhiệm, hoặc thậm chí là tiếp tay trong việc dìm giá hoặc nâng giá.

Theo đại biểu, có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân quan trọng là thời gian qua gia tăng quá nóng các doanh nghiệp thẩm định giá, vì vậy dẫn đến việc tiếp tay và sai phạm. Tuy nhiên, sau khi xử lý sai phạm dẫn đến việc không dám làm nên gây khó khăn trong hoạt động của nền kinh tế.

Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm của Bộ đến đâu trong vấn đề này, đồng thời cho biết giải pháp khắc phục được những hạn chế trên trong thời gian tới?

Trả lời tranh luận, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, cả nước chỉ có mấy trăm công ty về thẩm định giá, hơn nữa Bộ Tài chính cũng quản lý rất chặt chẽ quy trình thi chứng chỉ đối với thẩm định viên; những sai phạm trong thời gian qua chủ yếu do thẩm định viên cố tình làm sai.

Bộ trưởng lấy ví dụ về giá đất, áp dụng theo phương pháp thặng dư nếu điều tra thì việc thẩm định giá đều sai, bởi tài sản hình thành trong tương lai phải trải qua nhiều bước như lập, phê duyệt thiết kế, lập dự toán nhưng đến khi cơ quan kiểm toán, kiểm tra thì đều chưa đúng quy định.

Do vậy, nguyên nhân một phần do quy định của pháp luật, nhưng cũng có một phần nguyên nhân từ cán bộ cố tình làm sai; nếu làm sai thì cần xử lý kỷ luật hoặc xử lý hình sự.