Nhìn láng giềng, hành khách Việt chỉ biết ước 

Anh Sơn kể, khi từ máy bay vào cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất (TPHCM), anh không khỏi ngạc nhiên khi thấy quá đông người chen chúc. Đã 22g nhưng ở khu vực làm thủ tục nhập cảnh, vẫn có hơn chục hàng người nối dài chờ đến lượt làm thủ tục. Không còn chỗ để nối đuôi xếp hàng, một số người phải nháo nhác chạy tìm chỗ trống, một số chấp nhận ép sát người vào tường. Nhiều vị khách Tây lộ rõ vẻ mệt mỏi, chán ngán ngồi thừ lên đống hành lý. “Nếu đi du lịch, chắc mấy ông Tây này chỉ đến Việt Nam lần này rồi không bao giờ muốn quay lại” - anh Sơn nhận xét.

Sau khi phải ngồi đứng vạ vật, tản mát theo nhiều hàng khá lâu, đoàn của anh Sơn được thông báo tập trung đến làm thủ tục ở khu vực nhập cảnh tự động (autogate). Tại đây, những người có hộ chiếu mẫu cũ phải qua 3 bước: chụp ảnh, scan hộ chiếu, lấy dấu vân tay ở máy tự động, làm thủ tục ở quầy thủ công, cuối cùng là chụp ảnh, lấy dấu vân tay ở bước thứ ba; những người hộ chiếu mẫu mới (có gắn chip) thì đi thẳng đến bước thứ ba. Điều phiền toái là khi chụp ảnh, scan hộ chiếu, lấy dấu tra vân tay, thiết bị liên tục báo lỗi. Khu vực nhập cảnh tự động không có nhân viên hướng dẫn, nhiều hành khách bối rối, ngơ ngác cầu cứu. Mãi đến khi có quá nhiều người thắc mắc, nhốn nháo tìm người trợ giúp, mới có cán bộ an ninh tới hỗ trợ. Phải tới khoảng 0g, anh Sơn và những người đi cùng chuyến bay mới qua được cửa an ninh. 

Nhiều du khách Việt trở về từ các chuyến du lịch từ Thái Lan, Singapore so sánh: sự trì trệ, chậm chạp trong khâu nhập cảnh ở cửa khẩu Tân Sơn Nhất đối lập hẳn với sự nhanh chóng, tiện lợi ở sân bay các nước. Trở về sau chương trình ca nhạc của nữ ca sĩ Mỹ Taylor Swift ở Singapore, chị Mỹ Thanh (quận 7, TPHCM) cho hay: trước khi lên máy bay ở Việt Nam, chị đã lên cổng thông tin của Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Singapore (ICA) khai báo trực tuyến vào tờ khai nhập cảnh, sau đó nhận kết quả qua email. Khi đến sân bay của Singapore, chị qua 2 máy nhập cảnh tự động để quét hộ chiếu và lấy vân tay, chưa quá 5 phút là xong thủ tục. Lúc về lại Việt Nam, chị cũng chỉ cần quét hộ chiếu qua máy tự động là xong thủ tục xuất cảnh ở sân bay của Singapore. 

Người dân, du khách rồng rắn, mệt mỏi xếp hàng dài chờ làm thủ tục nhập cảnh ở sân bay Tân Sơn Nhất đêm 26/2 - Ảnh do hành khách cung cấp

Theo chị Mỹ Thanh, để thuận tiện cho người dân, du khách, ngành chức năng của Singapore lắp đặt các trạm kiểm soát biên giới tự động không tiếp xúc (automated border control system, viết tắt là ABCS) ở sảnh hành khách của sân bay. ABCS dựa vào sinh trắc học để thông quan nhằm giải quyết thủ tục hải quan và nhập cư nhanh chóng, an toàn. Singapore đang lắp đặt khoảng 800 ABCS để thay thế các quầy làm thủ tục xuất nhập cảnh thủ công. Là người thường xuyên đi ra nước ngoài, chị Thanh chỉ biết ước trong tương lai gần, việc xuất nhập cảnh ở các cửa khẩu quốc tế của Việt Nam cũng nhanh chóng, thuận tiện như ở nước bạn.  

Ngành du lịch cũng chỉ biết trông chờ 

Trao đổi với Báo Phụ nữ TPHCM, ông Lê Trương Hiền Hòa - Phó giám đốc Sở Du lịch TPHCM - cho hay, sở nhận được nhiều phản ánh của các tổ chức và nhà đầu tư quốc tế, doanh nghiệp du lịch về những khó khăn, phiền toái, bất tiện khi đến và rời Việt Nam qua cửa khẩu quốc tế Tân Sơn Nhất. Trong đó, những hành khách đặt dịch vụ hạng thương gia vẫn phải xếp hàng nhiều giờ để chờ làm thủ tục. Việc ứng dụng công nghệ vào quá trình làm thủ tục xuất nhập cảnh ở cửa khẩu Tân Sơn Nhất đã được triển khai từ tháng 8/2023 nhưng đến nay, thời gian chờ đợi của hành khách vẫn quá lâu.

Ông cho biết thêm, Sở Du lịch TPHCM đã có văn bản kiến nghị Cục Quản lý xuất nhập cảnh và Cảng vụ Hàng không miền Nam triển khai hiệu quả việc ứng dụng công nghệ vào quá trình làm thủ tục nhập cảnh, xuất cảnh, cấp thị thực và thủ tục lên máy bay nhằm giảm thiểu thời gian chờ đợi của du khách. Sở cũng kiến nghị các cơ quan nghiên cứu, cho thí điểm làn (line) ưu tiên dành riêng cho khách hạng thương gia; tăng các chuyến bay đêm để phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của du khách…

Theo ông Trần Thế Dũng - Tổng giám đốc Công ty cổ phần Lữ hành Vietluxtour - vào mùa cao điểm du lịch, nhiều nước cũng gặp tình trạng xếp hàng dài chờ làm thủ tục nhập cảnh nhưng thời gian chờ không quá lâu. Đặc biệt, họ phân làn khoa học, có ưu tiên cho du khách để tạo thiện cảm. Còn ở Việt Nam, không có làn ưu tiên nào. Hơn nữa, ít người biết đến và tiếp cận được hệ thống nhập cảnh tự động của Việt Nam. Ông nói: “Khi nhập cảnh vào Việt Nam, khách Việt luôn đông nhất. Do đó, để thể hiện sự hiếu khách, ta nên có làn ưu tiên cho khách quốc tế, đồng thời vận động, khuyến khích khách người Việt nhập cảnh ở trụ, quầy tự động”.

Ông Từ Quý Thành - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Du lịch Liên Bang - cho rằng, các sân bay nên bố trí lại cách xếp hàng làm thủ tục theo hướng chỉ xếp 1 hàng rồi cử người phân bổ từng tốp 10 khách vào 10 quầy thay vì để khách xếp 10 hàng, tránh được tình trạng ùn ứ khi có trường hợp khách bị trục trặc thông tin. Ông cũng kiến nghị cơ quan quản lý xuất nhập cảnh đẩy nhanh tiến độ ứng dụng công nghệ thông tin vào việc giải quyết thủ tục để việc hoàn thành thuận tiện, nhanh chóng hơn. 

Autogate ở sân bay Việt mới ở bước đầu triển khai Từ lâu, nhiều nước trên thế giới đã áp dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt khi xuất, nhập cảnh ở các sân bay, giúp quá trình hoàn tất thủ tục thuận lợi, nhanh chóng. Hà Hoa Trương Gia Giới chỉ là sân bay nhỏ trực thuộc tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc nhưng khi nhập cảnh, khách chỉ cần quét hộ chiếu, lấy dấu vân tay ở máy nhập cảnh tự động, sau đó đến cổng nhập cảnh trình hộ chiếu và chụp ảnh gương mặt, lăn tay 1 lần là xong thủ tục. Khi xuất cảnh, khách cũng chỉ cần quét hộ chiếu tự động và chỉ mất vài phút thao tác trên máy. Theo Cục Hàng không Việt Nam, cả nước có 5 sân bay áp dụng công nghệ nhập cảnh tự động (autogate), gồm Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Đà Nẵng, Cam Ranh, Phú Quốc. Trong đó, từ tháng 8/2023, cảng hàng không Tân Sơn Nhất đã đưa vào vận hành 10 máy quét hộ chiếu (5 máy ở khu vực xuất cảnh, 5 máy ở khu vực nhập cảnh) nhưng đến nay, thủ tục nhập cảnh qua hệ thống autogate chỉ dành cho công dân Việt Nam đã đăng ký sử dụng autogate thành công (người có hộ chiếu gắn chip điện tử thì không cần đăng ký).

Quốc Thái