Đây là chia sẻ của bà Angela Pratt, trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam tại lễ kỷ niệm Ngày Thế giới Phòng chống bệnh lao diễn ra tại Hà Nội sáng 22-3.

Gần 40% bệnh nhân lao chưa được phát hiện

Phát biểu tại buổi lễ, ông Đinh Văn Lượng - giám đốc Bệnh viện Phổi trung ương - cho hay ngày 24-3 được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chọn là Ngày Thế giới Phòng chống lao để nhắc nhở mọi người về mối nguy hại của căn bệnh này đối với con người.

Sau công bố việc phát hiện ra vi khuẩn lao của Robert Koch tại Berlin vào năm 1982, đến nay đã 142 năm, bệnh lao vẫn là vấn đề y tế công cộng nghiêm trọng trên toàn cầu.

"Dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam vẫn còn rất nặng nề, tốc độ giảm quá chậm và kinh phí đầu tư cho công tác chống lao còn rất thấp. Chúng ta đang phải đối mặt nguy cơ bệnh lao bùng phát trong cộng đồng", ông Lượng nhấn mạnh.

Hiện Việt Nam là nước có gánh nặng bệnh lao và bệnh lao kháng đa thuốc đứng thứ 11 trong 30 nước có số người mắc bệnh và gánh nặng bệnh lao cao nhất toàn cầu. Năm 2023, WHO ước tính mỗi năm Việt Nam có thêm 172.000 người mới mắc lao và khoảng 13.000 người tử vong do lao, cao hơn số người tử vong vì tai nạn giao thông.

Trong đó so với miền Bắc và miền Trung, dịch tễ lao tại miền Nam nặng nề hơn rất nhiều, đặc biệt tại các tỉnh khu vực Tây Nam Bộ với khoảng 400 đến 500 ca bệnh lao trên 100.000 dân.

Theo ông Lượng, đến nay vẫn có gần 40% bệnh nhân lao trong cộng đồng chưa được phát hiện và điều trị hoặc chưa báo cáo.

Vì vậy Chương trình chống lao quốc gia cần đảm bảo nguồn tài chính bền vững, triển khai đồng bộ các can thiệp cải tiến, ưu tiên phát hiện bệnh lao bằng việc kết hợp nhiều biện pháp…

Bệnh viện Phổi trung ương đã biên soạn và hoàn thành cuốn tài liệu Hướng dẫn triển khai hoạt động phát hiện chủ động, tích cực bệnh lao, lao tiềm ẩn và một số bệnh hô hấp tại cộng đồng và cơ sở y tế - Tăng cường vai trò của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Tài liệu nhằm chuẩn hóa và đồng bộ hoạt động phát hiện chủ động và tích cực bệnh lao và một số bệnh hô hấp trên toàn quốc.

Việt Nam đặt mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2035

Bà Angela Pratt khẳng định để đạt được mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2035, Việt Nam cần giải quyết một số thách thức như khó khăn về kinh phí, đồng thời phải chủ động tìm kiếm ca bệnh, đảm bảo tất cả mọi người đều được tiếp cận thuốc điều trị.

"Chúng tôi biết đây không phải là những nhiệm vụ dễ dàng nhưng có thể thực hiện được. Và nếu đúng như vậy, chúng ta có thể mong đợi một ngày có thể nói: "Đúng, Việt Nam đã chấm dứt bệnh lao!", đại diện WHO nói.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết thêm mặc dù đạt được nhiều thành tựu trong công tác phòng, chống lao nhưng Việt Nam hiện vẫn là một trong những nước có gánh nặng bệnh lao và lao kháng đa thuốc cao trên thế giới.

"Lao thực sự là một vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình nói riêng và đất nước nói chung. Đầu tư cho chấm dứt bệnh lao là đầu tư cho phát triển bền vững. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là giảm nguy cơ tử vong cho hơn 13.000 người một năm hiện nay và hàng trăm ngàn gia đình không phải lo lắng vì có người mắc lao.

Việt Nam cam kết cùng thế giới chấm dứt bệnh lao toàn cầu, đây là một mục tiêu rất tham vọng nhưng hết sức có ý nghĩa vì cứu sống hàng chục ngàn người dân Việt Nam mỗi năm", bà Lan nói.

Số người chết do bệnh lao cao gấp đôi người chết vì tai nạn giao thông

Theo báo cáo của Chương trình Phòng chống lao quốc gia, ước tính năm 2022 khoảng 13.000 người chết vì bệnh lao, cao hơn gấp đôi số người tử vong vì tai nạn giao thông.