Theo chương trình, hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách sẽ cho ý kiến về dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi.

Nhiều vấn đề cần làm rõ

Trong báo cáo về một số vấn đề lớn trong tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự luật, thường trực Ủy ban Xã hội phân tích rõ tác động của thực hiện cải cách chính sách tiền lương đến quy định trong dự thảo.

Theo đó, khi Chính phủ trình Quốc hội dự luật đã chưa tính đến thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương nên chưa dự liệu hết được tác động của việc thay đổi này đến các quy định có liên quan trong dự thảo luật.

Theo tinh thần nghị quyết số 27 của Trung ương, khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương sẽ "bãi bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương hiện nay, xây dựng chế độ tiền lương mới, theo đó mức lương cơ bản bằng số tiền cụ thể trong bảng lương mới".

Như vậy, từ ngày 1-7, khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương sẽ phát sinh một số vấn đề liên quan đến dự thảo luật.

Trước hết, theo ủy ban, do bãi bỏ "mức lương cơ sở" nên không còn căn cứ thực hiện được việc điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm để tính lương hưu. Không còn căn cứ để tính hưởng một số chế độ bảo hiểm và một số chế độ quy định ở các luật khác.

Bên cạnh đó, tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm của nhóm đối tượng thực hiện tiền lương do Nhà nước quy định sẽ tăng lên so với hiện hành, dẫn đến tiền đóng cũng tăng lên đáng kể. Điều này sẽ làm tăng phần chi ngân sách nhà nước đóng cho những đối tượng này.

Việc cải cách tiền lương cũng sẽ làm phát sinh chênh lệch khá lớn về lương hưu giữa người nghỉ hưu trước và sau ngày 1-7-2024, nếu không thực hiện điều chỉnh cho đối tượng nghỉ hưu trước thời điểm này khi thực hiện cải cách chính sách tiền lương.

Theo đó, nếu nghỉ hưu sau thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương (1-7-2024) từ 4 đến 6 năm, lương hưu của người nghỉ hưu sau khi thực hiện chính sách tiền lương đã tăng 40-50% so với những người nghỉ hưu trước khi thực hiện chính sách tiền lương mới.

Từ thực tế những tác động này, thường trực Ủy ban nhận định còn nhiều vấn đề Chính phủ cần phải làm rõ.

Đồng thời cho rằng Chính phủ cần làm rõ căn cứ để tính quy đổi thành mức tiền tuyệt đối khi chuyển xếp lương mới (bỏ "mức lương cơ sở" và hệ số), mức sàn an sinh xã hội tối thiểu và căn cứ tính.

Làm rõ căn cứ để tính và điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với mức lương cơ sở khi thực hiện chính sách cải cách tiền lương.

Đề nghị làm rõ những vấn đề phát sinh cụ thể

Cơ cấu tiền lương làm căn cứ để đóng bảo hiểm đối với các đối tượng thực hiện tiền lương do Nhà nước quy định cũng cần làm rõ bao gồm các khoản phụ cấp nào.

Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ làm rõ những vấn đề phát sinh cụ thể về lương hưu, các chế độ trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng đối với lực lượng vũ trang (công an, quân đội) do nhóm đối tượng này có những đặc thù khác với khu vực dân sự (hệ số lương 1,8, tuổi nghỉ hưu thấp hơn...) và biện pháp xử lý.

Theo đề nghị của thường trực Chính phủ, cần rà soát đầy đủ và báo cáo, đề xuất phương án sửa đổi, bổ sung, bao gồm cả quy định việc thay thế "mức lương cơ sở" hiện hữu trong nhiều văn bản luật, nghị định, thông tư có liên quan.

Đa số ý kiến trong thường trực Ủy ban tán thành với sự cần thiết phải sửa đổi những quy định về cách tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm để tính lương hưu, trợ cấp một lần; việc điều chỉnh tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm và các quy định liên quan đến "mức lương cơ sở" trong dự thảo luật.

Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ đề xuất phương án sửa đổi cụ thể trên cơ sở giải quyết thấu đáo những vấn đề đặt ra và báo cáo các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Thường trực Ủy ban cho biết đã nhiều lần đề nghị các bộ, ngành liên quan và có văn bản gửi Chính phủ (từ cuối tháng 1) nhưng đến nay vẫn chưa nhận được văn bản chính thức từ phía Chính phủ.

Trong khi Chính phủ chưa có văn bản chính thức về vấn đề này và chưa xin ý kiến các cấp có thẩm quyền, trước mắt thường trực Ủy ban dự kiến các quy định có liên quan đến "mức lương cơ sở" được quy định theo hướng mức hưởng không thấp hơn mức hiện hưởng gần nhất trước khi luật này có hiệu lực...

Đề xuất mới nhất về tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội từ 1-7

Bộ Nội vụ đã có đề nghị về tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội với cán bộ, công chức, lực lượng vũ trang... khi thực hiện chế độ tiền lương mới từ 1-7.