Năm học 2023 - 2024, TP.HCM dự kiến có khoảng 116.296 học sinh tốt nghiệp THCS, trong đó không quá 70% sẽ vào lớp 10 công lập.

Với số học sinh còn lại, "điểm đến" của các em thường là các trường tư, trường nghề hoặc du học... Hiện các trường tại TP.HCM đang rốt ráo chuẩn bị kế hoạch tuyển nguồn học sinh này.

Đa dạng ngành học, có ngành hoàn 100% học phí

ThS Võ Long Triều - hiệu trưởng Trường cao đẳng Công nghệ Thủ Đức - cho biết năm nay trường tuyển 270 chỉ tiêu học sinh tốt nghiệp lớp 9 học trung cấp (hệ 9+), bao gồm các ngành kế toán doanh nghiệp, quản lý và bán hàng siêu thị, quản lý và kinh doanh nhà hàng và dịch vụ ăn uống, bảo trì và sữa chữa ô tô, điện công nghiệp và điện dân dụng, công nghệ kỹ thuật cơ khí.

Riêng ngành bảo trì và sửa chữa ô tô cùng ngành điện công nghiệp và điện dân dụng, trường đào tạo theo Dự án hạt giống hy vọng của Viện Hợp tác và Phát triển châu Âu (IECD). Học sinh học trong vòng hai năm và được hoàn trả 100% học phí giáo dục nghề nghiệp nếu đã tốt nghiệp THCS.

Theo ông Nguyễn Đắc Hiển - trưởng phòng đào tạo Trường trung cấp nghề kỹ thuật Hùng Vương, năm học này trường sẽ đẩy mạnh ba nghề trọng điểm, trong đó có nghề bảo trì hệ thống thiết bị cơ khí (trọng điểm quốc tế), cơ điện tử (trọng điểm ASEAN) và cơ khí chính xác - cắt gọt kim loại (trọng điểm ASEAN).

Với những nghề này, chương trình được tham khảo từ các nước phát triển. Đội ngũ chuyên môn các khoa được đi tập huấn quốc tế. Trang thiết sẽ được Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp đầu tư, tương đồng với chuẩn thiết bị đào tạo tại ASEAN và quốc tế hiện nay.

"Đây cũng là ba nghề nằm trong các nghề trọng điểm được TP.HCM xác định đẩy mạnh. Khi tư vấn cho học sinh về các nghề trọng điểm, chúng tôi thường giải thích thật rõ về chương trình học, cơ hội nghề nghiệp và nhu cầu thị trường lao động trong 5 năm tới để thu hút thí sinh. Năm nay, mỗi nghề trọng điểm chúng tôi sẽ tuyển khoảng 50 em", ông Hiển nói.

ThS Trần Công Nam - phó hiệu trưởng Trường cao đẳng Kỹ thuật và Du lịch Sài Gòn - cho biết với đối tượng học sinh tốt nghiệp THCS, năm nay trường sẽ tuyển 14 ngành, trải rộng từ kỹ thuật, công nghệ đến nhà hàng khách sạn, ngôn ngữ Anh. Học sinh sẽ có thêm nhiều lựa chọn ngành nghề.

"Ở tuổi 15-16, nhiều học sinh vẫn chưa xác định rõ nghề nghiệp yêu thích. Nên trong học kỳ 1, thầy cô giáo sẽ vừa giảng dạy vừa định hướng ngành nghề cho học sinh. Các em cũng có thể thay đổi ngành nghề phù hợp trong học kỳ 1", ông Nam thông tin.

Lưu ý chương trình văn hóa phù hợp

Theo ThS Nguyễn Đăng Lý - hiệu trưởng Trường cao đẳng Quốc tế TP.HCM, năm nay trường có thêm nhiều lựa chọn chương trình văn hóa cho học sinh lớp 9 học nghề.

Ngoài chương trình văn hóa bảy môn (học sinh được tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT), trường tổ chức thêm chương trình văn hóa bốn môn (học sinh được liên thông lên cao đẳng) và chương trình chỉ học nghề (học sinh có bằng trung cấp).

Ông Lý cho hay những năm gần đây, nhiều học sinh học song song bảy môn văn hóa và học nghề khiến không ít bạn gặp áp lực, không theo nổi. Vì vậy, trường bắt đầu có các hướng đi khác từ năm học này.

Trong khi đó, ThS Võ Long Triều cho biết ba năm trở lại đây, Trường cao đẳng Công nghệ Thủ Đức không liên kết với trung tâm giáo dục thường xuyên dạy chương trình văn hóa trong trường nghề.

Trước đây, trường có liên kết, nhưng học sinh không kham nổi cùng lúc học chương trình văn hóa, chương trình nghề liên tục sáng chiều. Những em có nhu cầu học thêm văn hóa để sau này liên thông lên cao đẳng, đại học sẽ chủ động học tại các trung tâm giáo dục thường xuyên.

Tại Trường trung cấp nghề kỹ thuật Hùng Vương, theo ông Nguyễn Đắc Hiển, có những năm tỉ lệ học sinh theo học nghề kết hợp chương trình văn hóa bảy môn chuyển sang chương trình bốn môn lên đến 50% mà đa phần là vì không chịu nổi áp lực.

"Vì vậy khi chọn chương trình văn hóa cho con học trường nghề sau lớp 9, phụ huynh nên thực tế, đối chiếu với năng lực của con. Nên tránh trường hợp cha mẹ chỉ vì muốn con được thi tốt nghiệp THPT, bắt con học thêm văn hóa bảy môn, trong khi sức con không tới, làm con chán nản và muốn ngừng học nửa chừng", ông Hiển khuyên.