Anh Tola Fadugbagbe là một người vùng quê Nigeria chuyển đến Lagos, thành phố lớn nhất nước để kiếm sống từ cách đây 10 năm. Dù có mơ ước đổi đời nhưng Tola đã phải làm rất nhiều nghề với thu nhập ít ỏi và mọi chuyện chỉ bắt đầu thay đổi từ năm 2016 - khi anh đã 34 tuổi, đó là lúc Tola bắt đầu chơi Bitcoin.

"Mới đầu tôi tìm hiểu khá kỹ về Bitcoin. Tôi dành hàng giờ mỗi ngày để xem các video trên Youtube và đọc những thông tin về Bitcoin. Tôi không có nhiều tiền nên mới đầu chỉ dám chơi 100-200 USD", anh Tola chia sẻ.

Dẫu vậy, quyết định này của Tola đã làm đổi đời người đàn ông vùng quê nghèo lên thành phố lập nghiệp. Hiện tại anh Tola đã trở thành người chơi Bitcoin toàn thời gian và thậm chí trở thành giảng viên mảng này cho những nhà đầu tư mới. Theo lời anh Tola nói với tờ BBC, tổng giá trị Bitcoin mà anh đang nắm giữ hiện vào khoảng 200.000 USD.

"Sắp tới tôi sẽ chuyển vào căn hộ mới xây. Tôi cũng đã mua một nông trại bằng tiền ảo", anh Tola cười nói khi khoe chiến tích của mình kể từ khi chơi Bitcoin.

Trên thực tế, những trường hợp như của anh Tola đã thúc đẩy hàng triệu người Nigeria nhảy vào thị trường tiền ảo với ước mơ đổi đời mà quên mất rằng kênh đầu cơ này chỉ mang lại lợi ích cho thiểu số.

Thiên đường Bitcoin

Báo cáo của Statista năm 2020 cho thấy 32% dân số Nigeria sử dụng tiền ảo, mức cao nhất thế giới. Nếu tính đến tổng giá trị giao dịch, Nigeria cũng đứng thứ 3 thế giới với 400 triệu USD giá trị tiền ảo, sau Mỹ và Nga.

Mặc dù nền kinh tế Châu Phi này mới thoát khỏi khủng hoảng cách đây 5 năm nhưng những hệ lụy của nó vẫn chưa chấm dứt. Tăng trưởng của Nigeria gặp nhiều khó khăn trong khi đồng nội tệ mất giá. Ngân hàng trung ương Nigeria đã hạ giá đồng Naira của nước này 24% trong năm 2020 và nhiều khả năng đồng tiền này sẽ mất giá tiếp 10% trong năm nay.

Trong khi đó, lạm phát tại Nigeria tiếp tục tăng khi giá thực phẩm lên mức cao nhất kể từ tháng 7/2008.

Như một hệ quả tất yếu, người dân đổ xô vào các loại tiền ảo để giữ giá tài sản khi những đồng ngoại tệ khó tiếp cận. Ngay cả những nhà đầu tư như anh Michael Ugwu, người sáng lập một công ty truyền thông tại Lagos có một khoản tiền lớn từ bán đất năm 2018 cũng đã đổ tiền vào Bitcoin.

Bất chấp thu nhập ngày một nhiều do kinh doanh tốt, anh Ugwu vẫn chuyển phần lớn tài sản của mình sang Bitcoin do lo ngại mất giá.

"Tôi kiếm được nhiều tiền nhưng quy đổi ra USD thì lại mất giá. Đấy là lúc tôi bắt đầu chơi Bitcoin", anh Ugwu chia sẻ.

Mặc dù thị trường Bitcoin biến động mạnh nhưng so với rủi ro tài chính tại Nigeria thì những thách thức này chẳng đáng là bao.

Trên thực tế, tình hình tại Nigeria đã tạo nên một môi trường vô cùng thuận lợi cho Bitcoin bất chấp những biến động dữ dội về giá cả. Vợ của anh Ugwu, cô Onyeka cũng chuyển sang sử dụng đồng Bitcoin khi giao dịch với ngân hàng Anh nhằm tránh những khoản lệ phí quá cao.

"Với tôi Bitcoin chẳng khác một công cụ tài chính ngân hàng là bao. Vấn đề ở đây không phải đầu cơ kiếm tiền mà bạn sẽ được hưởng một trải nghiệm ngân hàng hoàn toàn khác. Bitcoin có thể giữ cho số tiền tiết kiệm của bạn không bị mất giá với lạm phát phi mã hiện nay", cô Onyeka nhấn mạnh.

Tất nhiên chính sự mất giá đồng tiền và lạm phát mới khiến Bitcoin hấp dẫn tại các thị trường như Nigeria, trong khi hầu như tất cả các nước đều cảnh báo mối nguy hiểm khi đổ tiền vào đây. Thậm chí một ngân hàng giấu tên tại Nigeria đã nói với hãng tin BBC rằng chơi tiền ảo sẽ chỉ mang lại những rủi ro cho nhà đầu cơ.

Hiện chính phủ Nigeria vẫn đang gặp khó khăn trong vấn đề giải quyết Bitcoin. Mặc dù ngân hàng trung ương nước này đã cấm giao dịch tiền ảo từ năm 2017 nhưng với lạm phát như hiện nay, các quy định của nhà nước gần như không được người dân chấp hành.

Chống Bitcoin

Trước tình hình Bitcoin lan tràn, chính phủ Nigeria đã quyết định siết chặt lệnh cấm do lo ngại thị trường bong bóng đổ vỡ. Kể từ đầu tháng 2/2021, hàng loạt tài khoản ngân hàng của những người chơi Bitcoin đã bị khóa.

Cố vấn ngân hàng của anh Tola cũng đã đề nghị thân chủ của mình tẩu tán tài sản nhanh chóng bởi tài khoản ngân hàng của anh sẽ bị đóng chỉ sau 1 ngày do liên quan đến hoạt động chơi Bitcoin.

Ngoài ra, nhiều ngân hàng tại Nigeria cũng gửi cảnh báo tới khách hàng không nên chơi Bitcoin nếu không muốn gặp rắc rối về luật pháp và bị khóa tài khoản.

Dẫu vậy, những nhà đầu cơ Bitcoin tại Nigeria vẫn không hề nao núng bởi giữ tiền ảo có lợi hơn tiền thật đang mất giá. Thay vì chơi Bitcoin qua những nền tảng giao dịch, họ có thể chuyển thẳng tiền ảo cho nhau hoặc qua người trung gian.

Những nhà đầu cơ lớn như anh Ugwu thì đang xem xét chuyển tài khoản sang các như Ghana, Rwanda hay Sierra Leone để chơi Bitcoin tiếp.

Trên thực tế, nhiều người Nigeria coi Bitcoin là một phương pháp để tiếp cận nguồn vốn nước ngoài đang bị giới hạn tại nền kinh tế này.

"Có quá nhiều quy định về việc chúng tôi có thể làm gì với tiền ngoại tệ kiếm được. Bởi vậy người dân mới tìm đến tiền ảo để tránh khỏi những quy định phiền phức này", Chuyên gia giao dịch Nena Nwachukwu của nền tảng Paxful cho biết.

Đồng tình với quan điểm trên, anh Ugwu còn cho biết: "Tôi chẳng chơi cổ phiếu hay trái phiếu, chúng đều là những thứ lừa đảo của chính phủ Nigeria. Tôi tin tưởng vào tiền ảo hơn".

Băng Tâm