"Tôi không muốn tiêm vaccine chỉ vì nó có sẵn"

Vào ngày Ấn Độ bắt đầu triển khai tiêm vaccine Covid-19 cho người dân, Amit Mehra nằm trong danh sách ưu tiên. Tuy nhiên, Mehra đã không đến tiêm vaccine theo lịch hẹn. "Tôi không muốn tiêm vaccine chỉ vì nó có sẵn", nhân viên bệnh viện tại Delhi nói.

Magomed Zurabov cũng là một trường hợp tương tự như Amit Mehra. Zurabov nghi ngờ rằng đại dịch bùng phát một cách có chủ ý và anh không có ý định tiêm phòng. Thay vào đó, Zurabov thực hiện các biện pháp phòng dịch cần thiết như đeo khẩu trang và rửa tay bằng dung dịch sát khuẩn.

Nguồn cung không phải vấn đề ở Nga, Trung Quốc hay Ấn Độ khi các quốc gia này đều có thể tự sản xuất vaccine. Tuy nhiên, chương trình tiêm chủng của các chính phủ này có những bước khởi đầu chậm chạp và có rất ít lời kêu gọi đẩy nhanh tiến độ từ công chúng.

"Người dân đã không thể hiện sự háo hức và cấp bách khi được tiêm chủng. Ấn Độ đang trải qua giai đoạn đó khi dịch bệnh hiện đang chỉ lây lan nhanh tại một số bang. Người dân cảm thấy thoải mái hơn khi cho rằng dịch bệnh không còn quá nghiêm trọng theo quan điểm của họ", Ajeet Jain, bác sĩ tại Bệnh viện Rajiv Gandhi Super Specialty ở Delhi cho biết.

Những điều Ấn Độ, Nga và Trung Quốc từng trải qua có thể là tình trạng điển hình trong thời gian tới ở nhiều quốc gia. Ngay cả khi tình trạng thiếu vaccine được cải thiện, phần lớn các nước trên thế giới vẫn có thể mất nhiều năm để đạt được việc tiêm chủng Covid-19 trên diện rộng khi kế hoạch tiêm chủng vẫn bị cản trở bởi những thách thức trong việc tiếp cận khu vực dân số lớn và ở xa, thiếu sự quan tâm của công chúng và các ưu tiên y tế khẩn cấp khác.

Theo The Guardian, một số quốc gia đã tìm cách loại bỏ những khó khăn này. Việc triển khai tiêm chủng của Ấn Độ đã tăng tốc trong 2 tuần qua. Các phòng khám tư nhân đã hỗ trợ chính phủ quản lý vaccine và nhóm đối tượng mới, bao gồm những người trên 60 tuổi sẽ được ưu tiên tiêm vaccine. Chương trình tiêm chủng của Ấn Độ đã tiêm cho 3 triệu người/ngày trong tuần này, nếu tiếp tục duy trì, chương trình sẽ đạt được mục tiêu vaccine cho 20% dân số vào tháng 8 tới.

Việc tiêm chủng vaccine tại Ấn Độ đã "kém hấp dẫn" hơn so với kỳ vọng đối với 30 triệu nhân viên y tế và những người làm việc ở tuyến đầu được ưu tiên tiêm liều đầu tiên. Đồng thời, nhiều người vẫn do dự về việc tiêm vaccine Covaxin, một loại vaccine được phát triển trong nước đã được đưa vào sử dụng trước khi công bố kết quả thử nghiệm giai đoạn 3. Theo The Guardian, dữ liệu vào thời điểm đó cho thấy vaccine Covaxin có hiệu quả 81%.

Theo Tiến sĩ Shahid Jameel, chuyên gia nghiên cứu virus tại Đại học Ashoka Ấn Độ, Ấn Độ cũng đã ngừng triển khai toàn bộ lực lượng lao động vận chuyển vaccine Covid-19, giữ khoảng một nửa những người lao động quản lý vaccine ngừa các bệnh gây chết người khác. "Vẫn có những chương trình tiêm chủng cho trẻ em, chương trình tiêm chủng dành cho các bà mẹ mang thai, và chúng cần phải tiếp tục duy trì chứ không bị cản trở bởi đại dịch Covid-19", ông Jameel nói.

Trở ngại đáng kể nhất trong chương trình tiêm chủng có thể là kể từ tháng 9/2020, tỷ lệ lây nhiễm SARS-CoV-2 ở Ấn Độ đã giảm mạnh. Theo The Guardian, đại dịch Covid-19 không gây ra số ca tử vong quá cao tại Ấn Độ, với khoảng 160.000 người chết do dịch bệnh. Trong khi đó, có 1/3 số người chết ở Ấn Độ mỗi năm là do bệnh lao.

"Hãy nhìn vào tỷ lệ tử vong do dịch bệnh ở Nam Á và bạn sẽ biết lý do tại sao người dân không muốn tiêm vaccine. Ý thức về rủi ro của họ thấp hơn đáng kể so với người dân ở London (Anh)", Oommen C Kurian, thành viên cấp cao của Tổ chức Nghiên cứu Người quan sát tại Delhi cho biết.

Người dân đang ngày càng chủ quan với đại dịch?

Điều này cũng tương tự đối với đa số người dân ở Bắc Kinh (Trung Quốc). Trung Quốc đã áp dụng các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt để ngăn chặn sự lây lan của SARS-CoV-2. Đến nay, cuộc sống tại Trung Quốc cơ bản đã trở lại bình thường. Mặc dù đã cho phép sử dụng vaccine Covid-19 trong trường hợp khẩn cấp vào tháng 7/2020, nhưng đến nay chỉ có 4% dân số Trung Quốc đã được tiêm chủng.

"Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc tiêm chủng là nhận thức của người dân Trung Quốc cho rằng, nguy cơ lây nhiễm virus đã giảm, bởi vậy, mọi người nghĩ ‘Tại sao phải bận tâm đến việc tiêm phòng? Chúng tôi đã an toàn’", Yanzhong Huan, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Toàn cầu tại Đại học Seton Hall ở New Jersey (Mỹ) cho biết.

Trung Quốc đặt mục tiêu tiêm chủng cho 40% dân số vào tháng 7, mục tiêu sẽ yêu cầu thực hiện khoảng 4 triệu mũi tiêm/ngày ngày, tăng so với khoảng 640.000 mũi/ngày vào thời điểm hiện tại, theo số liệu công khai mới nhất.

Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng phải cân đối các cam kết cung cấp ít nhất 463 triệu liều vaccinie cho các nước khác, đa số là viện trợ cho các đối tác chiến lược.

Nga là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề hơn bởi đại dịch Covid-19 khi có tới hơn 90.000 ca tử vong do dịch bệnh. Tuy nhiên, việc tiêm vaccine cũng đang bị tụt lại so với mục tiêu của chính phủ là 60% dân số được tiêm chủng vào giữa năm nay.

Một cuộc thăm dò ý kiến ​​của người Nga trong tháng 3 cho thấy, 2/3 những người được hỏi không sẵn lòng tiêm vaccine Sputnik-V được phát triển trong nước, mặc dù các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vaccine an toàn và hiệu quả.

Sergei Rybakov, đại diện của một liên minh bác sĩ cho biết, mặc dù chính phủ Nga đã giới thiệu vaccine Sputnik-V ở nước ngoài, bao gồm cả trên tài khoản Twitter, nhưng họ đã hành động rất ít để quảng bá vaccine đến chính người dân Nga, ông Rybakov nói.

"Nhiệm vụ của chính phủ Nga là chỉ ra rằng vaccine là cần thiết và an toàn. Ở Nga, điều này đã không được quan tâm đúng mức. Bạn cần cho mọi người thấy việc không tiêm chủng còn nguy hiểm hơn là mắc bệnh", ông Rybakov nói thêm.

Các rào cản tương tự cũng có khả năng làm chậm quá trình triển khai vaccine ở những nơi khác. Babak Javid, một nhà khoa học về bệnh truyền nhiễm tại Đại học California, San Francisco cho biết, ngay cả khi nguồn cung vaccine được đảm bảo, sẽ phải mất nhiều năm nữa để 70% dân số được tiêm chủng, qua đó có thể đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng.

Theo ông Babak Javid, các quốc gia có thể tập trung nỗ lực vào việc tiêm vaccine cho nhân viên y tế và những người dễ bị tổn thương nhất. "Bạn sẽ không thể loại bỏ những ca tử vong do Covid-19, nhưng bạn có thể loại bỏ khả năng cơ sở chăm sóc sức khỏe bị quá tải do dịch bệnh"./.

Mai Trang