Khi đại dịch xảy ra, người ta đương nhiên lo sợ rằng nền kinh tế thế giới sẽ ở trong tình trạng trì trệ trong nhiều năm tiếp theo. Mỹ đang bất chấp sự bi quan như vậy. Sau khi vượt qua các dự báo tăng trưởng ảm đạm từ mùa hè năm ngoái, quốc gia này đang được tiếp thêm "nhiên liệu" thông qua các chính sách kết hợp. Dự luật về gói kích thích trị giá 1,9 nghìn tỷ USD của Tổng thống Joe Biden, mà ông đã sẵn sàng ký thành luật sau khi The Economist ra báo, chiếm gần 3 nghìn tỷ USD (14% GDP trước khủng hoảng) số tiền chi tiêu liên quan đến đại dịch được thông qua kể từ tháng 12, và khoảng 6 nghìn tỷ USD tổng số tiền đã thanh toán kể từ khi cuộc khủng hoảng bắt đầu. Theo kế hoạch hiện tại, Cục Dự trữ Liên bang và Kho bạc cũng sẽ rót khoảng 2,5 nghìn tỷ USD vào hệ thống ngân hàng trong năm nay và lãi suất sẽ ở gần mức 0. Trong một thập kỷ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-09, các nhà hoạch định chính sách kinh tế của Mỹ đã quá rụt rè. Ngày hôm nay, họ sẽ để mọi thứ bùng nổ.

Kết quả có thể xảy ra là một sự phục hồi "không thể tưởng tượng" khi nhắc đến vào mùa xuân năm 2020. Vào tháng Giêng, doanh số bán lẻ của Mỹ đã cao hơn 7,4% so với một năm trước đó, vì hầu hết người Mỹ đã nhận được ngân phiếu 600 USD từ chính phủ - một phần của đợt kích cầu trước đó. Bị mắc kẹt ở nhà và không thể chi tiêu nhiều như bình thường tại các nhà hàng, quán bar và rạp chiếu phim, người tiêu dùng đã tích lũy được 1,6 nghìn tỷ USD tiết kiệm vượt mức trong năm qua. Gói kích thích của ông Biden mang lại cho phần lớn người Mỹ 1.400 USD mỗi người. Đây là một điều bất thường đối với một quốc gia giàu có, bởi một phần lớn tiền mặt được nắm giữ bởi các hộ gia đình nghèo, những người có khả năng sẽ chi tiêu khi nền kinh tế mở cửa hoàn toàn. Nếu vắc xin tiếp tục được cung cấp và Mỹ và đối phó được với các biến thể mới, tỷ lệ thất nghiệp sẽ giảm xuống dưới 5% vào cuối năm nay.

Tin tốt không chỉ giới hạn ở Mỹ. Các cuộc khảo sát về sản xuất là lành mạnh ngay cả ở khu vực đồng euro, vốn đi sau về chiến dịch tiêm chủng và chiến đấu với các biến thể mới, và đang áp dụng các gói kích thích nhỏ hơn. Chi tiêu của ông Biden sẽ thúc đẩy hơn nữa nhu cầu hàng hóa toàn cầu. Thâm hụt thương mại của Mỹ đã lớn hơn 50% so với trước đại dịch do nền kinh tế thu hút rất nhiều hàng nhập khẩu. Nhưng phần còn lại của thế giới sẽ không phù hợp với tốc độ tăng trưởng chóng mặt của Mỹ. Vào ngày 9 tháng 3, nhóm các nước giàu có OECD đã dự báo rằng nền kinh tế Mỹ - duy nhất trong số các nền kinh tế lớn, sẽ tăng trưởng mạnh vào cuối năm 2022 so với dự đoán trước đại dịch. Từ tháng 4 đến tháng 9, Mỹ có khả năng tăng trưởng nhanh hơn cả Trung Quốc, quốc gia đang áp dụng chính sách tiền tệ thắt chặt đã phải chứng kiến sự sụt giảm 9% ở thị trường chứng khoán kể từ giữa tháng 2.

Vượt ra khỏi cuộc khủng hoảng mà vào thời điểm tồi tệ nhất của nó đã khiến 15% lực lượng lao động Mỹ mất đi việc làm sẽ là một chiến thắng đối với nước Mỹ, và sẽ trái ngược với sự phục hồi tồi tệ sau cuộc khủng hoảng tài chính. Khoản chi tiêu của ông Biden sẽ là sự cứu trợ đáng hoan nghênh cho những người có cuộc sống bị hủy hoại khi ngày nay nước Mỹ vẫn đang thiếu 9,5 triệu việc làm. Nhờ có thêm tiền từ các bậc cha mẹ, tình trạng trẻ em nghèo dai dẳng và phổ biến của đất nước sẽ giảm đáng kể.

Tuy nhiên, mặc dù các nhà hoạch định chính sách ngày nay có một vị trí đảm bảo trong lịch sử kinh tế, nhưng họ có thể không được coi là anh hùng. Đó là bởi vì Mỹ đang thực hiện một thử nghiệm kinh tế ba mũi nhọn không thể đoán trước với các mức kích thích tài khóa lịch sử, thái độ khoan dung hơn của Fed đối với lạm phát tạm thời và khoản tiết kiệm khổng lồ bị dồn nén mà không ai biết liệu người tiêu dùng sẽ tích trữ hay chi tiêu . Thí nghiệm này chưa từng có kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai. Điều nguy hiểm cho Mỹ và thế giới là nền kinh tế của họ phát triển quá nóng.

Đó là một rủi ro mà các nhà đầu tư đang cân nhắc. Lợi tức trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Mỹ, tỷ lệ nghịch với giá, đã tăng khoảng một điểm phần trăm kể từ mùa hè năm ngoái, do kỳ vọng lạm phát cao hơn và lãi suất cao hơn. Do vai trò quan trọng của Mỹ trong hệ thống tài chính toàn cầu, triển vọng về chính sách tiền tệ của nước này sẽ lan rộng khắp biên giới. Trong những tuần gần đây, ngân hàng trung ương của Úc đã phải tăng cường mua trái phiếu để ngăn lợi suất tăng quá nhiều. Ngân hàng Trung ương châu Âu đang quyết định xem có thực hiện một can thiệp tương tự hay không. Các thị trường mới nổi với thâm hụt lớn, như Brazil, hoặc với các khoản nợ lớn bằng đồng USD như Argentina, có lý do để lo sợ về việc thắt chặt các điều kiện tài chính toàn cầu sau khi chính sách tiền tệ của Mỹ thay đổi.

Fed kiên quyết rằng họ sẽ giữ lãi suất ở mức thấp và tiếp tục mua tài sản cho đến khi nền kinh tế khỏe mạnh lên. Lạm phát chắc chắn sẽ tăng lên khi giá hàng hóa trong đại dịch giảm so với một năm trước đó, nhưng Fed sẽ bỏ qua điều này.

Theo cơ chế "lạm phát mục tiêu trung bình" mới, được thông qua vào năm ngoái, họ đang tìm cách đưa lạm phát vượt mức mục tiêu 2% để bù đắp cho những thiếu hụt trong quá khứ. Điều đó đặc biệt đáng mong đợi bởi vì trong phần lớn thập kỷ qua, vấn đề của nền kinh tế thế giới là lạm phát quá ít. Ngay cả khi nền kinh tế cuối cùng quá nóng, Jerome Powell, Chủ tịch Fed, đã lập luận rằng điều này cũng sẽ chỉ là tạm thời. Ông lập luận rằng động lực lạm phát dài hạn "không thay đổi theo xu hướng".

Tuy nhiên, liệu họ có thể thu về hàng nghìn tỷ USD? Chúng tôi không có lý do gì để nghi ngờ các kế hoạch ngắn hạn của Fed, nhưng cả Fed và thị trường đều không thể dự đoán kết quả cuối cùng của thử nghiệm của Mỹ. Fed có thể sẽ phải dội một gáo nước lạnh vào nền kinh tế, tăng lãi suất để hạ lạm phát. Điều đó thật khó xử, vì gần đây họ đã nhấn mạnh đến nghĩa vụ tìm kiếm sức mạnh "dựa trên phạm vi rộng và bao trùm" trong thị trường việc làm. Tỷ lệ cao hơn sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới thị trường tài sản và cũng có thể dẫn đến xung đột với chính phủ đang mắc nợ ngày càng nhiều hơn.

Theo The Economist