Học sinh Trường THPT Lê Quý Đôn, quận 3, TP.HCM trong chương trình ngoại khóa tái hiện nhân vật lịch sử - Ảnh: HOÀNG HƯƠNG
Trong thông cáo này, Bộ Giáo dục và đào tạo cho biết: "Thực hiện chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Bộ Giáo dục và đào tạo đã tổ chức xây dựng, ban hành Chương trình giáo dục phổ thông 2018 theo đúng quan điểm chỉ đạo của Đảng và quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước...".
Cũng theo Bộ Giáo dục và đào tạo: "Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được xây dựng đã quán triệt đầy đủ các quy định tại nghị quyết 29, nghị quyết 88, quyết định 404. Trong đó mỗi môn học có chức năng, nhiệm vụ, vai trò và vị trí khác nhau, cùng góp phần giáo dục học sinh trở thành những con người toàn diện có đủ tài, đức, công dân có ích cho xã hội".
Ở cấp tiểu học, THCS, tất cả học sinh đều được học lịch sử
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 gồm hai giai đoạn: Giai đoạn giáo dục cơ bản (từ lớp 1 đến lớp 9): Giáo dục lịch sử là nội dung bắt buộc trong toàn bộ giai đoạn này.
Ở cấp tiểu học, từ lớp 1 đến lớp 3, giáo dục lịch sử được thực hiện trong các môn học tự nhiên và xã hội với tổng thời lượng cho cả ba năm học là 210 tiết (so với Chương trình giáo dục phổ thông 2006 chỉ có 140 tiết); ở lớp 4 và lớp 5, nội dung giáo dục lịch sử được tích hợp trong môn lịch sử và địa lý là môn học bắt buộc.
Ở cấp trung học cơ sở, nội dung giáo dục lịch sử được tích hợp trong môn lịch sử và địa lý, là môn học bắt buộc ở tất cả các lớp, từ lớp 6 đến lớp 9, với tổng số 420 tiết, trong đó 50% thời lượng dành cho phân môn lịch sử.
Nội dung chương trình phân môn lịch sử cấp trung học cơ sở trang bị cho học sinh những kiến thức phổ thông, cơ bản, cốt lõi của toàn bộ lịch sử thế giới, lịch sử Việt Nam từ nguyên thủy đến cổ đại, trung đại, cận đại và hiện đại.
"Nếu tính riêng phân môn lịch sử, chương trình không thay đổi về thời lượng so với môn lịch sử trong Chương trình giáo dục phổ thông 2006. Tuy nhiên, nội dung giáo dục lịch sử ngoài việc được thực hiện trong phân môn lịch sử còn được tích hợp một cách phù hợp trong các bài học thuộc phân môn địa lý trong cùng môn lịch sử và địa lý; bảo đảm liên thông với chương trình các lớp trên" - thông cáo của Bộ Giáo dục và đào tạo nhấn mạnh.
Ngoài ra, nội dung giáo dục lịch sử ở giai đoạn giáo dục cơ bản còn được thực hiện trong môn đạo đức (ở cấp tiểu học), môn giáo dục công dân (ở cấp trung học cơ sở), nội dung giáo dục của địa phương, với thời lượng 35 tiết cho mỗi lớp từ lớp 1 đến lớp 9. Trong đó, lịch sử của các địa phương tiếp tục được đưa vào dạy học bắt buộc ở tất cả các lớp, giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn lịch sử dân tộc Việt Nam.
"Với cách thiết kế chương trình như trên, ở giai đoạn giáo dục cơ bản, trong toàn cấp tiểu học và trung học cơ sở, tất cả học sinh đều được học lịch sử dân tộc Việt Nam đầy đủ, cơ bản và toàn diện" - thông cáo nêu.
Bậc THPT: Giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp
Giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp (từ lớp 10 đến lớp 12): Ở cấp THPT, lịch sử được bố trí là một môn học trong tổ hợp khoa học xã hội.
Ở giai đoạn này học sinh bắt buộc phải học năm môn học lựa chọn trong ba nhóm môn học (nhóm khoa học xã hội gồm ba môn học: lịch sử, địa lý, kinh tế và pháp luật; nhóm khoa học tự nhiên gồm 3 môn học: vật lý, hóa học, sinh học; nhóm công nghệ và nghệ thuật gồm bốn môn học: tin học, công nghệ, âm nhạc, mỹ thuật), trong đó mỗi nhóm phải chọn ít nhất 1 môn học.
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 quy định: "Các trường có thể xây dựng các tổ hợp môn học từ ba nhóm môn học và chuyên đề học tập nói trên để vừa đáp ứng nhu cầu của người học vừa bảo đảm phù hợp với điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường". Như vậy, môn lịch sử được dạy ở tất cả các trường trung học phổ thông, bảo đảm sử dụng hiệu quả đội ngũ giáo viên lịch sử hiện có.
Chương trình môn lịch sử cấp trung học phổ thông (với tổng thời lượng 315 tiết, so với Chương trình giáo dục phổ thông 2006 chỉ có 140 tiết) hệ thống hóa, củng cố kiến thức thông sử ở giai đoạn giáo dục cơ bản, đồng thời giúp học sinh tìm hiểu sâu hơn các kiến thức lịch sử cốt lõi thông qua các chủ đề, chuyên đề học tập về lịch sử thế giới, lịch sử khu vực Đông Nam Á và lịch sử Việt Nam.
Bộ Giáo dục và đào tạo thông tin thêm, ở cấp trung học phổ thông, nội dung giáo dục lịch sử cũng được đưa vào nội dung giáo dục của địa phương, với thời lượng 35 tiết cho mỗi lớp từ lớp 10 đến lớp 12. Đồng thời, môn giáo dục quốc phòng và an ninh cấp trung học phổ thông là môn học bắt buộc với thời lượng 35 tiết/năm học, trong đó giáo dục cho học sinh về truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc, lực lượng vũ trang nhân dân và nghệ thuật quân sự Việt Nam.
"Phù hợp xu hướng giáo dục quốc tế"
Bộ Giáo dục và đào tạo kết luận: "Sự sắp xếp các môn giáo dục lịch sử trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 (được phân chia giai đoạn giáo dục cơ bản 9 năm và giai đoạn định hướng nghề nghiệp 3 năm) là phù hợp với xu hướng giáo dục quốc tế, có căn cứ khoa học và phù hợp với các mục tiêu lớn của giáo dục quốc gia.
Năm 2022 là năm đầu tiên triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới ở cấp trung học phổ thông, trong tình hình còn nhiều khó khăn về các điều kiện cơ sở vật chất, nhân lực và các điều kiện khác, Bộ Giáo dục và đào tạo sẽ chỉ đạo các địa phương, cơ sở giáo dục để có những biện pháp định hướng hỗ trợ học sinh chọn các tổ hợp môn học hợp lý, phù hợp với các điều kiện thực tiễn, phát huy hết được nhóm nhân lực nhà giáo dạy học môn lịch sử".
Môn sử: nên tự chọn hay bắt buộc?: Thích lịch sử, có lý do chưa yêu môn sử TTO - 'Mình thích tìm tòi kiến thức về lịch sử nhưng không yêu thích môn sử' - đó là chia sẻ của Phan Duy Anh, học sinh lớp 12D5 Trường THPT Lê Quý Đôn, quận 3, TP.HCM.