Biến đổi khí hậu là xu hướng đầu tiên mà HSBC đề cập. Theo ngân hàng này, Việt Nam, một quốc gia có đường bờ biển dài với dân số gần 100 triệu dân và một trong những nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, viễn cảnh mực nước biển tăng và mùa màng thất bát khi trái đất nóng lên là một mối đe dọa cho an sinh và phồn vinh của xã hội. Khu vực châu Á, đặc biệt là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, hiện đang đứng đầu về biến đổi khí hậu.

"Nếu không hành động mạnh mẽ, tới năm 2050, châu Á có thể đối diện với nguy cơ GDP tổn thất từ 2,8 nghìn tỷ USD đến 4,7 nghìn tỷ USD, chiếm hơn 2/3 tổn thất GDP trên toàn cầu do tác động của biến đổi khí hậu", HSBC cảnh báo.

Theo HSBC, biến đổi khí hậu là thách thức song cũng mang đến nhiều cơ hội cho kinh tế Việt Nam

Bên cạnh thách thức, HSBC cho rằng biến đổi khí hậu cũng mang lại cơ hội không nhỏ cho Việt Nam. Với biến đổi khí hậu, những ngành như công nghệ thông tin, y sinh học, nguyên liệu mới và năng lượng mới đang trở thành những động lực mới, bền vững hơn đối với tăng trưởng kinh tế.

"Việt Nam sẽ cần nỗ lực hơn nữa để tiến tới giảm phụ thuộc vào than như nguồn phát điện và nguồn hàng xuất khẩu. Điện than hiện chiếm khoảng 1/3 sản lượng điện toàn quốc", HSBC nhận định.

Số hóa là xu hướng thứ hai mà HSBC cho rằng Việt Nam cần phải đón đầu.

Đại dịch đã đẩy nhanh tiến độ chuyển dịch sang một xã hội số hóa không gián đoạn và kích thích tạo ra những thay đổi về hành vi của người tiêu dùng. Những thay đổi này không chỉ xảy ra trong thoáng chốc mà nhiều khả năng mang đến tác động lâu dài.

Làn sóng chuyển đổi số sẽ còn tiếp tục thúc đẩy mức độ ứng dụng công nghệ trong các ngành, đặc biệt như: Làm việc từ xa, y tế, giáo dục, giải trí và dịch vụ tài chính bên cạnh giảm chi phí giao dịch, hỗ trợ tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu và cải thiện khả năng gia nhập và tiếp cận thị trường.

Theo HSBC, cách mạng số hóa cho phép những quốc gia như Việt Nam cạnh tranh với nhiều nền kinh tế tiên tiến hơn (Ảnh minh họa)

HSBC cho rằng một trong những tác động lớn của cách mạng số hóa là bình đẳng hóa sân chơi trên toàn cầu, cho phép những quốc gia như Việt Nam cạnh tranh với nhiều nền kinh tế tiên tiến hơn.

"Các doanh nghiệp như VNG, MoMo và VNPay, những kỳ lân của Việt Nam, đều có khả năng cạnh tranh trên trường quốc tế. Nếu chúng ta muốn nối dài chuỗi thành công đó, Việt Nam cần tiếp tục đầu tư vào giáo dục và khả năng tiếp cận nhằm xây dựng một hệ sinh thái số phát triển để thúc đẩy sáng tạo", HSBC khuyến nghị.

Bình đẳng về tiêm phòng là xu hướng tiếp theo mà HSBC đề cập, đồng thời nhấn mạnh Việt Nam là tấm gương sáng trong vấn đề này.

"COVID-19 là một lời nhắc nhở rằng đại dịch không chừa một ai. Chỉ khi mỗi quốc gia, mỗi cộng đồng đều có được vaccine nhanh chóng và đầy đủ như nhau, chúng ta mới có thể trở lại cuộc sống bình thường và đạt được phục hồi kinh tế trên phạm vi toàn cầu", HSBC nhận định.

Một báo cáo của Economist Intelligence Unit (EIU) cho thấy các nước giàu đã triển khai tiêm phòng vắc-xin ngừa coronavirus nhiều hơn các nước nghèo 100 lần. Cái giá phải trả cho việc chậm trễ triển khai tiêm phòng trên phạm vi toàn thế giới là rất đắt.

Báo cáo này dự báo những quốc gia chưa đạt 60% dân số được tiêm chủng vào giữa năm 2022 sẽ bị tổn thất GDP khoảng 2,3 tỷ USD vào năm 2025. Các nền kinh tế mới nổi sẽ gánh 2/3 tổng tổn thất này, càng gia tăng chênh lệch kinh tế với các nền kinh tế tiên tiến.

Với Việt Nam, gần 80% dân số đã được tiêm ít nhất hai mũi vaccine phòng COVID-19, một trong những nước có tỷ lệ bao phủ vắc-xin cao nhất thế giới. Theo HSBC, đây là một thành tựu quan trọng của Việt Nam nếu xem xét bối cảnh thời điểm 12 tháng trước.

Thương mại là xu hướng thứ 4 mà HSBC đề cập, ngân hàng này nhấn mạnh hoạt động thương mại vẫn là con đường ngắn và trực tiếp nhất để đạt được tăng trưởng kinh tế.

Tính đến nay, Việt Nam đã tham gia 15 hiệp định tự do thương mại (FTA) trong đó gần đây nhất là Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) vừa chính thức có hiệu lực từ đầu năm nay.

HSBC đánh giá Việt Nam là một trong những nền kinh tế cởi mở nhất trên thế giới (Ảnh minh họa)

HSBC cho rằng các hiệp định thương mại sẽ mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam và đi kèm với đó là những thách thức bởi quốc gia này sẽ cần tiến hành thêm nhiều cải cách trong nước để giữ được vị thế cạnh tranh. Bên cạnh đó, Việt Nam cần tiếp tục hợp tác với các quốc gia châu Á khác để tạo điều kiện cho các dòng chảy đầu tư trong khu vực cũng như tháo gỡ những rào cản không liên quan đến thuế để cả khu vực có thể phát huy tối đa tiềm năng thương mại.

Địa chính trị là xu hướng tiếp theo mà HSBC đề cập. Theo HSBC, căng thẳng Nga - Ukraine và những căng thẳng địa chính trị ở những nơi khác trên thế giới sẽ còn tiếp tục tạo ra những bất ổn không mong muốn lên nền kinh tế toàn cầu.

Trong bối cảnh quốc tế còn nhiều rối ren, thái độ cởi mở và lập trường nhất quán của Việt Nam về giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế là một ý kiến đáng trân trọng.

"Câu chuyện thành công của mỗi nền kinh tế, đặc biệt ở châu Á, được viết dựa trên chất liệu của những mối quan hệ kết nối. Nền tảng cho sự thịnh vượng chung của khu vực là tinh thần hợp tác để cùng thành công. Bất kỳ nỗi lực hay hành động nào xa rời tinh thần này chắc chắn sẽ khiến kinh tế và an sinh xã hội của toàn khu vực bị giảm sút", HSBC nhận định.

Bất bình đẳng và phục hồi toàn diện là xu hướng cuối cùng của HSBC cho rằng sẽ định tương lai của Việt Nam.

HSBC dẫn số liệu của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) ước tính đại dịch đã khiến khoảng 75-80 triệu người dân châu Á rơi vào cảnh cùng cực kể từ năm 2020.

Tiến trình xóa đói, cải thiện điều kiện y tế và giáo dục cũng bị chặn đứng bất chấp trước đây các hoạt động này trên toàn khu vực đã đạt được nhiều bước tiến đáng kể, dù kết quả không hẳn đồng đều giữa các nơi.

HSBC cho rằng cần nhanh chóng nhìn nhận và giải quyết những tác động không nhỏ của COVID-19 đối với vấn đề nghèo khó và bất bình đẳng. Vấn đề cấp thiết bây giờ là các nước đang phát triển thu nhập thấp cần có vaccine và nhận được sự hỗ trợ cần thiết để phục hồi.

"Đây cũng là cơ hội để xây dựng khả năng chống chịu của cộng đồng nhằm giảm nhẹ tác động của thiên tai cũng như đề phòng những khủng hoảng khác trong tương lai", HSBC nhấn mạnh.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!