Thi công 99% nhưng không thể hoàn thành dự án
Năm 2022, Ban Quản lý khu kinh tế Phú Yên được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư, tổ chức triển khai thi công xây dựng 8 dự án với tổng số vốn hơn 977 tỉ đồng từ nguồn ngân sách T.Ư và ngân sách của tỉnh. Thế nhưng, đến nay, đơn vị này chỉ giải ngân hơn 515 tỉ đồng, đạt 52,74% tổng các nguồn vốn. Nguyên nhân nhiều dự án đến nay thi công kéo dài nhiều năm, khối lượng lớn nhưng không thể hoàn thành vì còn vướng giải phóng mặt bằng (GPMB) của một số hộ dân.
Nhà dân án ngữ, thi công bị tắc
Đức Huy
Trong đó, dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Nam TP.Tuy Hòa thi công trên quy mô diện tích 58,57 ha với tổng mức đầu tư hơn 402 tỉ đồng bằng nguồn vốn ngân sách tỉnh. Dự án này thực hiện từ năm 2016 - 2023 và phân kỳ làm 2 đợt.
Đợt 1 đã thi công hoàn thành và bàn giao cho các đơn vị quản lý sử dụng. Đợt 2 được triển khai xây dựng từ quý 4/2019 và khối lượng xây lắp đạt khoảng 80% giá trị hợp đồng. Tuy nhiên, khối lượng còn lại không thể triển khai thực hiện thi công, vì vướng mặt bằng 1 hộ dân chưa nhận tiền bồi thường, chưa bàn giao mặt bằng thi công với diện tích khoảng 10.000 m2.
Còn dự án san nền khu Tri Thức và đầu tư đoạn đường số 06, đoạn đường Phan Chu Trinh thuộc khu đô thị mới Nam TP.Tuy Hòa có quy mô diện tích 54,29 ha, với tổng mức đầu tư là 185 tỉ đồng cũng bằng nguồn vốn ngân sách tỉnh. Dự án này thực hiện trong thời gian từ năm 2017 - 2023. Được khởi công xây dựng vào tháng 11.2018, đến nay giá trị khối lượng xây lắp hoàn thành đạt khoảng 99% giá trị hợp đồng, nhưng cũng không thể hoàn thành dự án vì còn vướng mặt bằng của 3 hộ dân với diện tích 3.312 m2.
Tương tự như dự án tuyến đường Phước Tân - Bãi Ngà. Từ tháng 11.2015, Ban Quản lý khu kinh tế Phú Yên đã tổ chức triển khai thi công dự án này nhưng đến nay giá trị khối lượng thực hiện mới đạt khoảng 353 tỉ đồng, tương ứng khoảng 84% giá trị hợp đồng, vì phần còn lại đang vướng GPMB của một số hộ dân nên buộc phải tạm dừng thi công…
Ông Lê Xuân Hùng, Giám đốc Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Phú Yên, cho rằng các chính sách, chế độ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư còn nhiều bất cập, chưa rõ ràng so với thực tiễn nên khi thực hiện còn lúng túng. Các cơ quan chức năng ở địa phương chưa nhất quán, như trong việc xác định giá trị cây trồng, vật nuôi; xác định nghĩa vụ tài chính thời điểm khi người dân nhận đất tái định cư so với thời điểm phê duyệt phương án bồi thường....
"Bên cạnh đó, các hộ dân bị ảnh hưởng dự án còn đòi hỏi nhiều về quyền lợi khi nhà nước bồi thường. Một số trường hợp kiên quyết không nhận tiền bồi thường vì cho rằng đơn giá bồi thường còn thấp; yêu cầu cấp đất tái định cư và chi trả các khoản hỗ trợ không phù hợp…", ông Hùng nói.
Phải quyết liệt trong giải phóng mặt bằng
Để các dự án do Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Phú Yên làm chủ đầu tư có thể hoàn thành và đảm bảo giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2023, việc GPMB là then chốt. UBND tỉnh Phú Yên đã có văn bản yêu cầu các địa phương có dự án tại 2 địa phương TP.Tuy Hòa và TX.Đông Hòa phải hoàn thành công tác GPMB, bàn giao cho chủ đầu tư trong tháng 4.2023 và chậm nhất trong quý 3/2023.
Các đơn vị, địa phương phải thường xuyên kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân cố tình gây khó khăn, cản trở, làm chậm tiến độ giao vốn, tiến độ thi công và giải ngân vốn; kịp thời thay thế những cán bộ, công chức, viên chức yếu kém, có hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực trong thực thi nhiệm vụ.
Ông Huỳnh Nguyễn Ngọc Giang, Phó chủ tịch UBND TX.Đông Hòa, cho biết: "Địa phương đang kiện toàn lại bộ máy nhân sự để làm công tác kiểm đếm, xác định nguồn gốc đất và xây dựng phương án đền bù cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án. Chính quyền cơ sở sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nhân dân hiểu, chia sẻ và bàn giao sớm mặt bằng cho chủ đầu tư triển khai thi công. Đối với một số vị trí, địa phương cũng đã tính đến các phương án cưỡng chế để GPMB".
Hiện, Phú Yên cùng một lúc thực hiện nhiều dự án quan trọng như: tuyến đường cao tốc Bắc - Nam phía đông; dự án cải tạo đoạn Vinh - Nha Trang, tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM qua tỉnh Phú Yên; dự án Bệnh viện Sản - Nhi Phú Yên… Tất cả dự án này đều đòi hỏi phải GPMB sớm thì mới đáp ứng được tiến độ theo yêu cầu. Đối với chính quyền các địa phương, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân để sớm bàn giao đất cho chủ đầu tư thi công dự án là nhiệm vụ cấp thiết hiện nay.
Theo ông Lê Tấn Hổ, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phú Yên, công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để triển khai các dự án trên địa bàn tỉnh là nhiệm vụ cấp thiết, quan trọng hiện nay. Các địa phương có dự án đầu tư phải tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân trong việc GPMB, hỗ trợ và tái định cư để người dân nhận thức, chấp hành tốt. Bên cạnh đó, bộ máy cán bộ làm công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với các dự án phải được nâng cao năng lực.