Ngày 25-4, các cố vấn của đương kim tổng thống đã gấp rút hoàn thiện những kế hoạch chi tiết về nhân sự và hoạt động của chiến dịch tranh cử. Ông Biden sẽ có 19 tháng để thuyết phục nước Mỹ rằng ông có thể đảm nhiệm vai trò lãnh đạo cho tới năm 86 tuổi.

Lựa chọn khả dĩ của Đảng Dân chủ

Việc ông Biden chính thức công bố tái tranh cử vào chiều 25-4 (giờ Việt Nam) đã được dự đoán từ lâu. Tạp chí VICE lưu ý trong 45 đời tổng thống trước đó, chỉ 6 người không tranh cử tiếp, trong đó có 2 ông Harry Truman (giai đoạn 1945 - 1953) và Lyndon Johnson (giai đoạn 1963 - 1969).

Cả hai ông đều từng đảm nhiệm vị trí lãnh đạo một cách bất ngờ sau khi những người tiền nhiệm của họ là Franklin Roosevelt và John F. Kennedy qua đời khi đương chức. Họ cũng quyết định không tái tranh cử vì bị lôi vào những cuộc chiến tàn khốc và ngày càng mất lòng dân. Nói vậy để thấy ít nhất hiện nay ông Biden vẫn là người có cơ hội tốt nhất của Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử 2024.

Ngoại trừ một số ít những người như bà Marianne Williamson - một ứng cử viên khác của Đảng Dân chủ, ông Biden hầu như không gặp thách thức nào trong cuộc đua giành vị trí ứng viên đại diện cho đảng. 

Các thăm dò cho thấy cả Phó tổng thống Kamala Harris cũng xếp thứ hai với khoảng cách khá lớn. Đảng Dân chủ có thể tránh một cuộc bầu chọn ứng viên đại diện gây tranh cãi, cũng như tiết kiệm được hàng trăm triệu USD của các nhà tài trợ.

Ông Biden cũng là lựa chọn tốt nhất nếu Đảng Dân chủ có ý định thúc đẩy các dự luật tiến bộ trong nước. Theo Conversation, các dự luật trong nước sẽ nhiều khả năng được thông qua trong nhiệm kỳ hai hơn là nhiệm kỳ đầu. Duy trì sự ổn định là ưu tiên.

Lại chuyện Trump hay không Trump?

Khi luận về khả năng thành công của ông Biden, truyền thông Mỹ đa phần nhất trí ở một điểm: vấn đề thành - bại không phải nằm ở bản thân ông.

Như đã nói, ông Biden được đánh giá là ứng viên tốt nhất không có nghĩa cử tri đánh giá cao những gì ông đã làm hoặc cho rằng ông là lựa chọn đúng đắn nhất cho nhiệm kỳ hai. Khảo sát của NBC News đăng ngày 23-4 cho thấy chỉ 26% người Mỹ nói ông Biden nên tái tranh cử, trong khi 70% nói "không". 

Ở nhóm cử tri Đảng Dân chủ, có 51% người nói ông Biden không nên tranh cử tiếp. Dữ liệu này phản ánh đúng xu hướng trong các kết quả khảo sát tương tự trước đó của AP-NORC và CNN.

Tuổi tác là yếu tố ảnh hưởng nặng nề lên cảm giác tiêu cực về chiến dịch tranh cử của ông Biden. Khảo sát của AP đầu tháng 2 năm nay cho ra kết quả còn tệ hơn. Chỉ 41% người được hỏi tán thành với cách ông Biden xử lý công việc của tổng thống, và chỉ 22% người Mỹ trưởng thành nói ông nên tái tranh cử (thấp hơn so với 29% trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm ngoái).

Bà Sarah Overman, một người ủng hộ Đảng Dân chủ làm việc trong ngành giáo dục ở Bắc Carolina, nói: "Thành thật mà nói, tôi nghĩ ông ấy quá già. Chúng ta nên dùng những người trẻ hơn".

Năm nay, chiến dịch của ông Biden phải có một số điều chỉnh so với năm 2020. Khi không còn dịch COVID-19, ông sẽ không thể tiếp tục vận động tranh cử trực tuyến tại nhà riêng ở bang Delaware và sẽ phải xuất hiện trực tiếp trước công chúng nhiều hơn. Tiếp xúc trực tiếp tạo ra lợi thế về thông điệp nhưng cũng đi kèm rủi ro về khả năng để lộ sự mệt mỏi khi di chuyển và tương tác với lịch làm việc dày đặc ở tuổi 80.

Khác với năm 2020, hiện ông Biden phải đối diện với cuộc khủng hoảng kinh tế đã xảy ra trong nhiệm kỳ của mình. Lạm phát ở Mỹ có biểu hiện ổn định và việc làm gia tăng, nhưng vòng quay kinh tế tại thời điểm 2024 sẽ khó đoán, theo Reuters.

Điều này đồng nghĩa ông Biden cần kinh tế Mỹ đạt đúng "điểm rơi phong độ" giữa lúc đang có quá nhiều bất an. Nhiều dự đoán cho rằng vào năm 2024 thất nghiệp sẽ gia tăng do tăng trưởng chậm, lãi suất cao và lạm phát có thể "lơ lửng trên mức trước đại dịch".

Tình thế sẽ chỉ có lợi cho ông Biden nếu ở "trận chung kết" ông gặp lại đối thủ cũ Trump của Đảng Cộng hòa. Tờ Washington Post, một trong những tờ không ưa ông Trump, cũng nhìn nhận thẳng thắn: "Ông Joe Biden là tổng thống phần lớn vì ông Donald Trump đã làm tổng thống khi ấy".

Việc ông Trump xuất hiện trong màn "đấu tay đôi" có thể khiến cử tri nhớ lại lý do họ đã bầu cho ông Biden. Nhưng một rủi ro khác là với những khó khăn kinh tế và một nhiệm kỳ khá mờ nhạt cho đến nay, "chung kết 2024" không còn là sự lựa chọn giữa một ứng viên bình thường và một ứng viên "bị ghét" như ông Trump. Thay vào đó, kịch bản sẽ giống năm 2016 mà ông Trump đã từng thắng bà Hillary Clinton: sự lựa chọn giữa... hai người cùng bị ghét.

Người Mỹ mệt mỏi với chuyện ông Biden và ông Trump

Tổng thống Mỹ Joe Biden nhiều khả năng sẽ gặp lại đối thủ cũ Donald Trump tại cuộc bầu cử tổng thống 2024. Ông Biden đã nhắc khẩu hiệu Make America Great Again.