Từ nợ lương, BHXH đến bị cắt điện, nước...
Theo tìm hiểu, Cty Tâm Thắng được giao chỉ tiêu biên chế và số người làm việc là 25; trong đó, 10 người hưởng lương từ ngân sách nhà nước (NSNN), 15 người hưởng lương từ nguồn thu của ĐV; tuy nhiên cơ chế tài chính chưa rõ ràng, chưa có sự thống nhất từ các sở, ban, ngành về việc xác định nguồn thu tiền sử dụng dịch vụ (DV) hạ tầng trong KCN là nguồn thu nộp NSNN hay nguồn thu của ĐV. Trong 2 năm liên tiếp: 2022, 2023 và quý I/2024, công ty chưa được cấp đủ kinh phí chi thường xuyên cho VC, NLĐ đang làm việc tại ĐV.
Trong các năm 2022 và 2023, bộ máy của công ty chưa được cấp đủ kinh phí chi trả tiền lương và các nguồn chi khác theo quy định. Đặc biệt, từ tháng 9 đến tháng 12/2023 số VC làm việc tại công ty chưa được trả lương. Hiện tại, cũng do công ty chưa được nhập dự toán nên tổ bảo vệ cho KCN chưa được cấp lương tháng 1 và tháng 2. Ngoài ra, công ty cũng đang nợ các khoản trích theo lương như bảo hiểm (BH) xã hội, BH y tế, BH thất nghiệp... từ tháng 9 đến tháng 12/2023 với hơn 60 triệu đồng. Do nợ BH xã hội 4 tháng của năm 2023 nên tính đến hiện tại, công ty không được cơ quan BH gia hạn cấp BH này, sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của VC và NLĐ khi có bệnh tật, rủi ro... xảy ra.
Cũng theo phía Cty Tâm Thắng, không chỉ nợ lương VC và NLĐ, mà hoạt động hàng ngày của ĐV cũng đang gặp không ít khó khăn. Về các khoản chi khác, theo dự toán năm 2023 công ty được giao nguồn kinh phí chi phí khác cho 5 biên chế với 90 triệu đồng; trong khi đó, làm việc thực tế tại ĐV có 25 VC và NLĐ. Từ tháng 01 đến tháng 5/2023, công ty đã sử dụng hết số tiền được cấp để chi cho các hoạt động: trả tiền điện, nước, điện thoại, internet, công tác phí... Do đó, từ tháng 6 đến tháng 12/2023, công ty còn nợ tiền các ĐV cung cấp DV cho hoạt động của mình. Điện lực huyện Cư Jút, ĐV viễn thông và cấp nước đã nhiều lần ra thông báo cắt điện, nước, điện thoại, internet... của công ty. Mặc dù vậy, bước qua năm 2024, công ty vẫn chưa được các cấp có thẩm quyền cấp bổ sung kinh phí hoạt động.
Gây ô nhiễm môi trường
Do không có kinh phí chi trả tiền nước sạch tại khu nhà làm việc của công ty (đã nợ 4 tháng về khoản này) nên phía ĐV cấp nước đã ngừng cung cấp và thu hồi đồng hồ nước. Hiện công ty phải dùng nhờ nước sạch của doanh nghiệp bên cạnh.
"Nếu thời gian tới, các cấp có thẩm quyền không cấp đủ kinh phí cho số người được giao thì công ty sẽ đứng trước nguy cơ phải ngừng hoạt động; nhất là việc bị ngừng cấp điện sẽ không có điện thắp sáng, XLNT, bảo vệ máy móc, thiết bị, tài sản... mà NSNN đã đầu tư vào KCN Tâm Thắng" - thông tin từ Cty Tâm Thắng nêu rõ.
Trong đó, do cấp thiếu kinh phí khoảng 190 triệu đồng so với đề xuất, nên phía Tâm Thắng không có tiền mua hóa chất và trả tiền điện XLNT. Hệ lụy của việc này không chỉ làm môi trường ô nhiễm nghiêm trọng, mà ĐV còn có thể đối diện với mức phạt hành chính gấp nhiều lần với phần kinh phí bố trí thiếu hụt.
Theo đó, năm 2023 Cty Tâm Thắng xây dựng dự toán cho nhiệm vụ thu gom, vận hành Trạm XLNT với 373 triệu đồng, mặc dù vậy cơ quan chức năng chỉ giao cho ĐV 183 triệu nên không đủ kinh phí hoạt động, dẫn đến ĐV chỉ vận hành Trạm XLNT được 8 tháng (tháng 01 đến tháng 8/2023), còn lại 4 tháng cuối năm (tháng 9 đến tháng 12/2023), công ty không đủ tiền chi trả các khoản phí liên quan nên đã nợ tiền điện XLNT gần 90 triệu đồng. Sau đó, Điện lực huyện Cư Jút nhiều lần phát hành thông báo đồng thời ngưng cung cấp điện cho công ty. Để duy trì hoạt động của Trạm XLNT, công ty phải tạm mượn tiền từ nguồn khác để chi trả cho khoản này.
Bước sang năm 2024, Cty Tâm Thắng tiếp tục trình cấp có thẩm quyền xin cấp kinh phí 373 triệu đồng để bảo đảm hoạt động. Tuy nhiên, Sở Tài chính tỉnh Đắk Nông đã tham mưu cho UBND tỉnh cấp dự toán kinh phí giảm xuống còn 180 triệu đồng. Điều đáng nói, đến nay số tiền này vẫn chưa được cấp cho công ty. Do tiếp tục nợ Điện lực huyện Cư Jút hơn 45 triệu đồng nên tháng 02/2024 công ty tiếp tục bị ngừng cung cấp điện. Ngoài ra, ĐV còn thiếu hóa chất nên tại trạm xử lý tồn lưu khoảng 2.000m3 nước thải chưa được xử lý, khiến khu vực xung quanh KCN Tâm Thắng thường xuyên bốc mùi hôi nồng nặc, làm ảnh hưởng đến sức khỏe của công nhân và người dân.
Liên quan đến vấn đề này, UBND huyện Cư Jút cho biết, tại một số địa điểm, nước thải đã tràn ra đường giao thông và một số con suối ở xã Tâm Thắng gây ÔNMT rất lớn.
Hệ lụy của việc cơ quan chức năng cấp thiếu kinh phí theo đề xuất của Cty Tâm Thắng đã khiến Trạm XLNT phải ngừng hoạt động, dẫn đến tình trạng ÔNMT nghiêm trọng. Điều đáng nói, tiền XLNT của các doanh nghiệp vẫn đang được nghiệm thu và thu hàng tháng theo đơn giá của UBND tỉnh Đắk Nông quy định để nộp vào NSNN; trong khi đó, Trạm XLNT không hoạt động vì không có tiền mua hóa chất và nộp tiền điện. Nếu Trạm XLNT không được vận hành thường xuyên sẽ dẫn đến việc vi sinh chết, gây tốn kém rất nhiều kinh phí để nuôi cấy và vận hành trở lại.
Bên cạnh đó, căn cứ báo cáo đánh giá tác động môi trường và giấy phép xả thải vào nguồn nước của Bộ Tài nguyên - Môi trường cấp, nhiệm vụ quan trắc môi trường định kỳ hàng năm của Cty Tâm Thắng phải được thực hiện; tuy nhiên, quý I/2024 công ty vẫn chưa được cấp kinh phí để thực hiện nhiệm vụ này. Như vậy, theo Nghị định 45/2022/NĐ-CP ngày 7/7/2022 của Chính phủ, hành vi này cũng sẽ bị phạt số tiền không nhỏ.