Địa bàn phức tạp
Công an tỉnh đã triển khai thực hiện quyết liệt và đồng bộ nhiều biện pháp phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với các hoạt động khai thác, kinh doanh tài nguyên khoáng sản trái phép trên địa bàn. Đặc biệt, nạn khai thác cát trên sông trước đây rất phức tạp, nhưng nhờ lực lượng công an các địa phương của tỉnh mở nhiều đợt ra quân nên đã tình hình có chuyển biến tích cực.
Trên địa bàn tỉnh Đồng Nai hiện có 44 mỏ đá, cát xây dựng, vật liệu san lấp, đất sét được cấp giấy phép khai thác khoáng sản. Điều khó khăn cho cơ quan chức năng là khoáng sản được phân bổ rải rác ở nhiều nơi. Bên cạnh đó, Đồng Nai và các tỉnh, thành trong khu vực đang trong giai đoạn phát triển mạnh về hạ tầng giao thông, đặc biệt là Dự án xây Cảng hàng không Quốc tế Long Thành, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Dầu Giây - Liên Khương, Vành đai 3, Vành đai 4 và nhiều tuyến đường trọng điểm khác để kết nối với sân bay đang được triển khai. Chính vì vậy, nhu cầu xây dựng nhà ở, san lấp mặt bằng của các doanh nghiệp, người dân gia tăng dẫn đến phát sinh nhu cầu sử dụng cát, đá là rất lớn nên việc khai thác tài nguyên trái phép luôn "nóng".
Từ đầu năm 2023 đến nay, Công an tỉnh Đồng Nai chỉ đạo các phòng nghiệp vụ, công an các đơn vị, địa phương tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chính sách pháp luật mới về công tác quản lý tài nguyên, khoáng sản; triển khai nhiều đợt cao điểm để phòng ngừa, đấu tranh với các hành vi vi phạm liên quan đến tài nguyên khoáng sản. Đồng thời, thường xuyên phối hợp với các ngành chức năng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả nhiều giải pháp tích cực trong giải quyết các vấn đề quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản.
Bên cạnh đó, tuyên truyền, phổ biến pháp luật nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm của cán bộ, nhân dân trong công tác phòng ngừa, đấu tranh, tố giác tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật trong công tác bảo vệ môi trường, hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển, tập kết khoáng sản; tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, chủ động phòng ngừa, phát hiện và đấu tranh xử lý nghiêm các hành vi khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản trái phép...
Hàng loạt vụ vi phạm
Theo số liệu thống kê, năm 2023, Công an tỉnh Đồng Nai phát hiện 113 vụ - 180 đối tượng vi phạm pháp luật về các hành vi khai thác, mua, bán, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản trái phép; đã ra quyết định khởi tố 2 vụ - 4 bị can vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên, xử phạt vi phạm hành chính 113 vụ với tổng số tiền hơn 1,8 tỷ đồng; tịch thu gần 1.200m3 đất, 262m3 cát, 2.000 viên đá chẻ; 396m3 đá, 2 ghe bơm hút, 5 xe tải ben, 2 xe cuốc và 3 xe ba gác, buộc nộp lại số tiền tương đương giá trị tang vật bị tiêu thụ, phương tiện bị tịch thu gần 2,7 tỷ đồng.
Đặc biệt, trong đợt cao điểm tấn công trấn áp các loại tội phạm trước, trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, lực lượng Công an toàn tỉnh đã kiểm tra, phát hiện 27 vụ, 46 đối tượng có hành vi khai thác, mua bán, vận chuyển cát, sỏi lòng sông trái phép, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (đất, đá) không có giấy phép, mua bán, vận chuyển, tàng trữ khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp và hủy hoại đất; tạm giữ 2 ghe gỗ gắn thiết bị bơm hút cát, 3 máy xúc đào, 12 xe tải tự đổ, 6 máy cày, 2 máy đào, 1 tàu sắt bơm hút cát, 1 ghe gỗ vận chuyển cát, 26m3 cát, 84m3 đất, 14m3 đá. Qua xác minh, xử phạt vi phạm hành chính 14 vụ số tiền gần 366 triệu đồng, chuyển UBND các cấp xử lý 5 vụ, số còn lại đang xác minh làm rõ để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Điển hình, ngày 08/12/2023, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai bắt tạm giam Phạm Đức Long (Giám đốc) và Bùi Quốc Phú (Phó giám đốc) Công ty TNHH Quốc Phú Sơn Lâm (ấp Võ Dõng 3, xã Gia Kiệm, huyện Thống Nhất) và 2 đồng phạm khác về hành vi "vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên".
Trước đó, bằng các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng trinh sát Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và môi trường Công an tỉnh Đồng Nai phát hiện Công ty TNHH Quốc Phú Sơn Lâm lợi dụng giấy phép được cơ quan có thẩm quyền cấp phép khai thác đá để khai thác đất trái phép tại mỏ đá Soklu 1 (xã Gia Kiệm, huyện Thống Nhất) rồi bán ra thị trường để thu lợi bất chính. Sau khi khai thác, các đối tượng đã cung cấp, tiêu thụ tại nhiều địa điểm trên địa bàn huyện Thống Nhất, Vĩnh Cửu. Mở rộng điều tra, từ tháng 4 đến tháng 11/2023, Long - Phú chỉ đạo các hoạt động khai thác đất trái phép tại mỏ đá Soklu 1 và khu vực ranh giới với hơn 64.000m3, thu lợi bất chính trên 4,7 tỷ đồng.
Được biết, thời gian qua, tình hình khai thác cát trái phép trên các tuyến sông ở Đồng Nai tuy có giảm nhưng vẫn tiềm ẩn yếu tố phức tạp. Một số đối tượng vẫn bất chấp quy định pháp luật, lén lút khai thác, vận chuyển cát trái phép. Đơn cử, khuya 21/12/2023, Tổ công tác Đội Cảnh sát đường thủy, Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh phối hợp với Đội CSĐT tội phạm về kinh tế, môi trường Công an huyện Nhơn Trạch và Đội 7 (Phòng Cảnh sát giao thông Công an TPHCM) cùng Trạm Cảnh sát đường thủy Cát Lái (TPHCM) phát hiện 8 đối tượng (chưa rõ lai lịch) điều khiển 2 ghe gỗ có gắn vòi bơm cùng một số trang thiết bị dùng để bơm hút cát từ dưới lòng sông lên ghe tại khu vực sông Đồng Nai (đoạn gần chân cầu Vành Đai 3, xã Long Tân, huyện Nhơn Trạch). Phát hiện lực lượng chức năng, các đối tượng chạy vào rạch nhỏ gần chân cầu rồi rút lù đánh chìm ghe và nhảy xuống sông bỏ trốn.
Gần đây nhất, khuya 27/01/2024, Tổ công tác Đội Cảnh sát ĐTTP về KT-MT và Công an xã Long Tân (huyện Nhơn Trạch) phát hiện chiếc ghe gỗ chở 4 đối tượng đang bơm hút cát trái phép từ lòng sông đoạn Rạch Cá Đối lên ghe do ông Đỗ Minh Tâm (41 tuổi, quê Long An) điều khiển. Trong khoang lúc này có 6m3 cát. Nhìn thấy công an, bọn "cát tặc" manh động rút lù nhấn chìm ghe rồi nhảy xuống sông trốn thoát.
Công an tỉnh Đồng Nai dự báo, trong thời gian tới, tình hình liên quan đến tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến tài nguyên khoáng sản còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Vì thế, bên cạnh việc làm tốt công tác tham mưu, Phòng Cảnh sát kinh tế, môi trường sẽ tiếp tục phối hợp với các lực lượng chức năng, công an các huyện, TP.Biên Hòa kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm...