Hòa Phát qua mặt Formosa trong cuộc đua nhà sản xuất thép lớn nhất Việt Nam

Lan Nhi

(KTSG Online) - Năm 2018, theo dữ liệu từ Hiệp hội Thép Việt Nam, Formosa là nhà sản xuất thép thô hàng đầu với sản lượng dự tính hơn 5 triệu tấn thép thô, gấp đôi sản lượng thép thô của Hòa Phát và đạt 3,44 triệu tấn thép cán nóng, là doanh nghiệp duy nhất tại thị trường nội địa sản xuất được thép cuộn cán nóng (HRC) tính đến thời điểm đó.

Câu chuyện của năm 2018 đó nay đã khác. Hôm 14-4, Tập đoàn Hòa Phát công bố thông tin từ qúi 1-2021, Hòa Phát trở thành nhà sản xuất thép lớn nhất Việt Nam với việc sản xuất 2 triệu tấn thép thô. Cùng thời điểm, Formosa sản xuất 1,62 triệu tấn, thấp hơn 20% so với sản lượng của Hòa Phát.

Sản phẩm của Thép Hòa Phát. Ảnh: TTXVN

Riêng trong tháng 3-2021, Hòa Phát đạt 700.000 tấn thép thô, tăng 56% so với cùng kỳ và là mức cao nhất từ trước đến nay. Thép xây dựng và ống thép Hòa Phát giữ vị trí số 1 Việt Nam với mức thị phần tương ứng là 33,8% và 30,19%.

Như vậy, sản lượng thép thô của Tập đoàn Hòa Phát hiện đạt trên 8 triệu tấn/năm trong đó bao gồm trên 5 triệu tấn thép xây dựng và 3 triệu tấn HRC/năm. Trong đó, Khu liên hợp tại Dung Quất là lớn nhất với sản lượng sản xuất đạt 5,2 triệu tấn/năm, tiếp đến là Khu liên hợp gang thép Hòa Phát Hải Dương với 2,5 triệu tấn/năm. Tổ hợp luyện cán thép tại Hưng Yên công suất 400.000 tấn/năm. Dự kiến khi hoàn thành dự án Hòa Phát Dung Quất 2, sản lượng thép thô của Hòa Phát sẽ đạt 14 triệu tấn/năm.

Bảng so sánh sản lượng thép thô của Hòa Phát và Formosa quí 1-2020 và quí 1-2021. Ảnh: Hiệp hội Thép VN

Với kết quả đầu tư lớn trong ba năm gần đây, hiện Hòa Phát nằm trong tốp 50 công ty thép lớn nhất thế giới. Từ quí 1-2021, Hòa Phát đã trở thành nhà sản xuất thép lớn nhất Việt Nam cũng như khu vực Đông Nam Á, sở hữu hệ sinh thái sản phẩm thép từ quặng sắt đa dạng nhất. Và sắp tới là dự án sản xuất vỏ container rỗng với công suất 500.000 TEU/năm từ 1 triệu tấn thép HRC.

Như vậy, không cần đợi đến giai đoạn 2 của Dự án Khu liên hợp gang thép Dung Quất (Quảng Ngãi) đi vào hoạt động, Hòa Phát đã vượt doanh nghiệp FDI lớn nhất tại Việt Nam về quy mô, công suất, sản lượng bán hàng và biên lợi nhuận.

Các nhà máy của Hòa Phát đều chạy hết công suất, ổn định nên ngay từ năm 2018, khi biên lợi nhuận của Formosa đạt mức 13,4% thì Hòa Phát đã đạt 20,6% và tăng trưởng ổn định đến nay. Điểm tự tin của Hòa Phát thường được nói trong các cuộc họp Đại HĐCĐ cho biết là mức lợi nhuận của Hòa Phát cao hơn Formosa do suất đầu tư của Dự án khu liên hợp gang thép Dung Quất giai đoạn 1 chỉ bằng 1/3 so với Formosa.

Dự án thép Formosa (Hà Tĩnh) được cấp giấy chứng nhận đầu tư vào tháng 6-2008 bao gồm quyền sử dụng 2.025ha đất và 1.293ha mặt nước tại Khu Kinh tế Vũng Áng. Dự án bắt đầu khởi công vào tháng 7-2008 và đi vào hoạt động sau 10 năm. Đây là một dự án có quy mô rất lớn, với vốn đầu tư thực tế đến thời điểm cuối năm 2017 lên đến 12,87 tỉ đô la.

Formosa được hưởng rất nhiều ưu đãi về thuế và thuê đất. Doanh nghiệp này được thuê diện tích đất rộng lớn gần 3.300ha trong thời gian 70 năm (dù quy định chỉ cho phép cho thuê tối đa 50 năm) với giá 4,455 triệu đô la, tương đương hơn 96,22 tỉ đồng (mức giá này quá thấp coi như bằng không do đó Formosa đã trả ngay 1 lần).

Doanh nghiệp này được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm đầu đi vào sản xuất, giảm 50% thuế trong 9 năm tiếp theo và chỉ phải đóng thuế thu nhập 10% trong 50 năm còn lại. Trường hợp nếu dự lỗ, Công ty Formosa Hà Tĩnh cũng được chuyển lỗ sang các năm tiếp theo, được giảm 50% thuế thu nhập cá nhân, miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị tạo tài sản cố định.